Qua patet orbis - Zo wijd de wereld strekt
Het Korps Mariniers is overal inzetbaar, met levensgevaarlijke missies op ijzige sneeuwvlakten of in brandende woestijnen. ‘Qua patet orbis’, luidt dan ook de wapenspreuk van dit elitekorps, ‘zo wijd de wereld strekt’. Alleen voor Zeeland lijken onze meest onverschrokken strijders een uitzondering te maken… Dat politici, topambtenaren en legeroversten op de knieën gingen voor deze muitende militairen geeft op veel fronten een merkwaardig beeld.
Het imago van de Nederlandse soldaat werd in de vorige eeuw bepaald door dienstplichtige slungels met lang haar die bij een officier in het voorbijgaan hun hand opstaken en ‘hoi!’ riepen.
Sommigen droegen zelfs een gebroken geweertje – het symbool van de pacifistische beweging – op hun uniform om duidelijk te maken dat de animo om de vijand zonder aarzeling tegemoet te stormen niet bijster groot was.
Niet dat het gevaar voortdurend op de loer lag. De meeste dienstplichtigen brachten gapend hun tijd door met het poetsen van roestende tanks, in afwachting van de Russen die maar niet wilden komen.
Jan Soldaat
De weinig tot de verbeelding sprekende reputatie van Jan Soldaat tekent ook de maatschappelijke ambivalentie die in ons land voor de krijgsmacht nog steeds bestaat. Alleen op Prinsjesdag mogen onze militairen in vol ornaat door de straten marcheren.
We hebben sinds enkele jaren ook nog de Veteranendag. Maar de traditie van imponerende militaire parades die veel andere landen kennen, is ons vreemd.
Misschien dat dat ook verklaart waarom in geen enkel ander Europees land zo weinig inwoners bereid zeggen te zijn om voor hun land te sterven. Slechts 15% van de Nederlanders voelt ervoor om voor het vaderland te vechten, tegenover bijna driekwart van de bevolking in Finland. Wij zijn kennelijk een land van lafaards en lapzwansen.
Storytellers
De verhuizing van de mariniers naar Zeeland was een uitgelezen kans om het imago van het leger een stevige boost te geven. Het zou een feest voor ‘storytellers’ zijn geweest.
De bekende wapenspreuk van Zeeland, ‘Luctor et Emergo’ (‘ik worstel en kom boven’) is geen verwijzing naar de strijd van Zeeuwen tegen het wassende water, zoals vaak wordt gedacht, maar gaat terug op de Tachtigjarige Oorlog. Met het slaan van een speciale herdenkingsmunt met deze spreuk vierde Zeeland in 1585 het Verdrag van Nonsuch waarin Nederland en Engeland besloten samen militair op te trekken tegen Spanje.
Het Britse leger kreeg onder meer Vlissingen – de stad waar de Mariniers vier eeuwen later gevestigd zouden worden – als uitvalsbasis voor de strijd tegen de Spaanse troepen toegewezen. Daarmee kwam de Zeeuwse havenplaats op de militaire kaart te staan.
Heilige grond
Vlissingen ging natuurlijk vooral de geschiedenisboeken in als de geboorteplaats van Michiel de Ruyter (1607-1676), de grootste militaire zeeheld die ons land heeft gehad en naar wie de beoogde kazerne van de mariniers vernoemd zou worden.
De Ruyter geldt samen met raadspensionaris Johan de Witt als een van de oprichters van het Korps Mariniers in 1665 dat daarmee tot de oudste (maritieme) elitekorpsen ter wereld behoort. De US Marines bijvoorbeeld werden pas meer dan een eeuw later opgericht.
Voor een legeronderdeel dat Trots, Eer en Traditie steevast hoog in het vaandel hijst, is het onbegrijpelijk dat het weigert om zich te verbinden aan deze heilige grond van de Nederlandse militaire geschiedenis en de kans afslaat om de herinnering aan Michiel de Ruyter nieuw leven in te blazen. Een kans om zelf geschiedenis te schrijven.
Moodboard
Nog los van deze historische banden kost het weinig moeite om een ‘moodboard’ vol te plakken met Zeeuwse associaties die naadloos aansluiten op het DNA van de mariniers.
Het is stoer, het is stug, het is storm, het is strijd, het is strand, het is staren naar de zee, het is zilte seks in de duinen waar zand op je huid nog dagenlang aan herinnert. Het is Sergio Herman, Bløf en Zoutelande.
Nee, dan Nieuw-Milligen, een gehucht met een paar honderd inwoners onder de rook van Apeldoorn, de hoofdstad van burgerlijk Nederland waar een rollatorrace het spannendste is dat je kan overkomen en zilvergrijs het straatbeeld bepaalt.
Toch verkiezen onze mariniers de ballingschap in dit bejaardenoord boven Vlissingen. Tsja….
Vaandelvlucht
Alhoewel Haagse spindoctors hun uiterste best doen om het schrappen van Vlissingen als een volstrekt logische keuze te presenteren, weet iedereen dat er maar één reden voor de staatssecretaris van Defensie is geweest om deze vaandelvlucht te prefereren boven het vasthouden aan eerder gemaakte keuzes: het gemor van de troepen en een enquête onder de mariniers waarin 85% aangaf niets voor een verhuizing naar Zeeland te voelen.
Natuurlijk is de zorg begrijpelijk om ook het Korps Mariniers op gezonde sterkte te houden. Maar het gaat hier niet over zeldzame ‘raketgeleerden’. We hebben het over 1.800 veelal jonge mensen, die al met een vmbo-diploma welkom zijn en vooral heel goed moeten kunnen sporten.
Met een maximumsalaris van 2.550 euro per maand heb je het ook niet over topverdieners. Geef die mannen een paar honderd euro Vlissingenbonus en ze staan in de rij voor de verhuiswagens. Qua patet orbis…
Publiekscampagne
Dat heel Zeeland woedend is over het Haagse besluit om de witte vlag te hijsen, is volstrekt begrijpelijk. In plaats van buitenlandse terroristen onder vuur te nemen of andere vijanden van het Koninkrijk te bestrijden, heeft een handjevol frontsoldaten de reputatie van een toch al kwetsbare provincie om zeep geholpen.
Niet op basis van feiten maar vanwege vage beelden, vooroordelen en onderbuikgevoelens die neerdaalden in een laffe anonieme enquête. ‘Het is best ver rijden’ en ‘mijn vriendin voelt er weinig voor’, waren voldoende om het tij te keren.
Zeeland zal daarom een hoge prijs vragen om de reputatieschade te herstellen. Over het zonnige vestigingsklimaat dat Zeeland doorgaans uitdraagt, is met dank aan nukkige mariniers een donkere wolk getrokken.
Een blinkende publiekscampagne is onvoldoende om dat weg te nemen. Door investeringen in infrastructuur, banen, woningen, voorzieningen, etc. zal heel Nederland overtuigd moeten worden dat je wel gek bent als je níet in Zeeland wilt wonen. De rekening om dat te realiseren zal ongetwijfeld naar Den Haag worden gestuurd.
Reputatieschade
Toch hebben niet alleen de Zeeuwen reputatieschade opgelopen. Zeker voor iedereen buiten de Randstad heeft de Rijksoverheid zich wederom een onbetrouwbare partner getoond.
In Den Haag lijkt een hardnekkige blinde vlek te bestaan voor wat er in ‘de regio’ (alles voorbij zeg Amersfoort, Gorinchem en Rotterdam) aan de hand is. Er is sprake van krimp en vergrijzing. Jonge mensen trekken weg, scholen worden gesloten, winkels verdwijnen.
In plaats van beleid om het aantrekkelijk te houden om ook buiten de Randstad te wonen, halen Haagse politici hun schouders op vol onverschilligheid en worden dure beloften niet waargemaakt. Zie Groningen. Zie de boeren. Zie Zeeland.
‘Er komt een nieuwe storm aan’, waarschuwde columnist Jan van Damme onlangs in de Provinciale Zeeuwse Courant. ‘We zijn weer even terug in de tijd van de Zeven Provinciën. De vuist op tafel tegen Hollandse overheersing en arrogantie.’
Buiten Zeeland zullen deze woorden met instemming zijn gehoord. In Den Haag moeten ze echt aan de bak om het verhaal geloofwaardig te houden dat heel Nederland hen even lief is.
Windkracht 3
Ook de reputatie van het Korps Mariniers heeft een kras gekregen. Het is gewoonweg niet uit te leggen dat militairen die een dure eed afleggen om waar dan ook ter wereld zich in te zetten voor het verdedigen van het vaderland, het boven hen gestelde gezag kunnen trotseren door met succes te mokken over de locatie van een nieuwe kazerne.
Het verzet van de mariniers om naar Vlissingen te verhuizen lijkt als Michiel de Ruyter die eist dat hij niet hoeft uit te varen wanneer er meer dan windkracht 3 in de zeilen blaast.
Kennelijk krijgen wij de militairen die we verdienen. Qua patet orbis. De Ruyter zou zich kapot schamen.
Want als je het woord heilige grond durft te gebruiken kun je niet zomaar voorbij gaan aan de periode 1945 tot en met heden , voor die generaties is de kazerne in Doorn heilige grond ,en vlissingen absoluut niet.
De verbondenheid van het korps mariniers met Doorn is vergelijkbaar met de term ” korpsgeest ” , het is niet concreet voor leken en buitenstaanders en ook niet begrijpelijk maar voor mariniers is het de beslissende factor , mariniers en oud mariniers weten dit , het is er in gebrand en zit in hun dna. Natuurlijk zou er een kazerne in vlissingen gebouwd kunnen worden en een kleine eenheid van de marns hier geplaatst kunnen worden , bijvoorbeeld door de bootgroep te verplaatsen van texel naar vlissingen. Daarnaast zal de marsof / bbe nooit verplaatst worden naar zeeland ivm terroristische dreiging en het snel in kunnen grijpen bij calamiteiten zoals gijzelingen en of aanslagen . Daarnaast zijn er nog ontelbare voor en nadelen van vlissingen te bedenken maar die gaan voorbij aan de heilige grond en de korpsgeest . Israeliers of palestijnen hoef je ook niet mede te delen dat de tempelberg even 200km verderop opnieuw opgebouwd wordt. Het Ajax voetbal stadion ga je niet bijvoorbeeld verplaatsen naar het drielandenpunt of schiphol omdat dit qua ligging beter uitkomt , want ook dat ligt gevoelig in Amsterdam en omgeving , dit zal voor leken een vreemd argument zijn maar om een poging te doen duidelijk te maken wat voor categorie problematiek dit is. De conclusie is er wordt door bestuurders en leken te makkelijk over gedacht , bij massale uitstroom houdt men onvoldoende kwaliteit meer over , en dat is al bijna het geval , want het is niet meer wat het ooit geweest is.
Vanuit noord nederland is er ook geen bereidheid om in zeeland gestationeerd te zijn , het is simpelweg veel te ver weg en niet te combineren met je privéleven.
Dat de auteur denkt dat als je heel goed kan sporten en een vmbo dimploma hebt je al marinier kan worden zegt ook genoeg over deze auteur , want er zijn namelijk ook veel mariniers met een havo of vwo diploma , in mijn tijd werden er van de 100 gekeurden 1 goedgekeurd bij de aanname , en gedurende de opleiding vielen er van de 33 man 27 af binnen 6 weken , 6 man over en toen nog bleef de boom schudden , de meeste mensen die sios gedaan hadden etc vielen binnen 3 weken af , nu zijn het andere tijden , maar als je al te weinig mensen in nederland kunt werven om de kwaliteit op peil te houden is het niet slim om het wervingsgebied fors te verkleinen.