Er is iets raars aan de hand met Qatar. Het maakt iets los bij de mensen die er heen gaan. En ook bij de mensen die er niet heengaan trouwens. Een soort - hoe zal ik het noemen – collectief beleefd moraalridderschap. Het samen gezellig ethisch veroordelen van Qatar is een mondiale volkssport geworden.
Voetbalbonden, regeringsleiders, shirtontwerpers, regenboogbandenmakers, aanvoerders, supermarktfranchisenemers, louche zaakwaarnemers: wie voelt zich niet geroepen om een standpunt in te nemen tegen dat verwerpelijke regime, dat van iedere vorm van beschaving ontvreemde land waar we wel gewoon heengaan maar eigenlijk als je er goed over nadenkt natuurlijk nooit heen hadden moeten gaan.
Een maand voordat het WK begint, want zo lang van tevoren schrijf ik dit stuk, is het op nieuwssites een komen en gaan van partijen die graag voor het oog van de camera hun morele emmer willen legen. Wie gaat, gaat onder luid protest, voorzien van de juiste inclusieve armband of met een correct gedevalueerde delegatie tweedehands regeringsvertegenwoordigers.
Tussen het drukke protesteren door gaan we misschien wel even van het voetbal genieten, hooguit een klein beetje handeldrijven en zorgen dat ze ons niet van het gas afsluiten, maar voluit het Oranjegevoel beleven? Uitgesloten. Pervers.
Het wachten is op de eerste politieverordening tegen vlaggetjes in de straat. Een algemene maatregel van bestuur tegen de oranjetompouce. Juichen om een goaltje is ongepaster dan fluiten op de begrafenis van je tante.
En denk bij het woord fluiten niet aan een scheidsrechter, want dan heeft u het stukje voetbal in uzelf nog te weinig losgelaten.
De pogingen van bonden, omroepen, premiers en kruideniers om de grenzen tussen gepast en ongebreideld WK-enthousiasme te bewaken, komen op mij nogal potsierlijk over.
Maar ik ben dan overgevoelig voor opportunisme.
Waar komt dat ethisch besef nu ineens vandaan waaien? En waarom is Qatar zo de lul?
Voordat de lezer denkt dat de geest van Ronald de Boer definitief bezit van me heeft genomen: Qatar is natuurlijk een kutland. Je zal er maar homoseksueel zijn. Of Indiase gastarbeider die in de smoorhitte onderbetaald en scheel van de honger van een steiger flikkert.
Een lege strook zand, bevolkt door drie kamelen, twee smokkelaars en een nomaad: Qatar vijftien jaar geleden. Als je dat op wil stoten in de vaart der volkeren, gebeuren er rare dingen. Vreselijke dingen. En het is uiteraard goed dat mensen zich daarover opwinden. Laat ik dat nog maar eens benadrukken, voordat ik door jan en alleman word getrold. Maar de gretigheid en de vanzelfsprekendheid van het morele gelijk waarmee dat gebeurt, bevalt me niet. De argumenten achteraf.
Het opgelegde pandoer ook.
Zelfs de emir, in eigen land erkend wijs man, begrijpt er niks van. Waarom doet Mark Roete moeilijk? Laat-ie in eigen land eens voor betere plastic stoeltjes zorgen, zodat die vluchtelingen in ter Apel in ieder geval iets onder hun reet hebben als ze buiten moeten slapen.
Een kleine greep uit het morele aanbod:
Enkele grotere gemeenten plaatsen geen schermen waarop de wedstrijden van het Nederlands elftal te zien zijn. Of, niet te zien zijn so to speak. Thuiskijken mag, maar niet te luidruchtig graag. Want het is tenslotte geen feestje.
Als je in Amsterdam toch naar een gedoogscherm wilt, meld je aan bij KPN dat in de Arena, schermen van in totaal 600 vierkante meter plaatst.
Lekker!
KPN gaat trouwens niet naar Qatar. ‘Dat heeft te maken met de mensenrechtensituatie in het land’, aldus een woordvoerder. Waarom Qatar niet en China wel? Ach, natuurlijk Oeigoeren bouwen geen stadions! Ze worden er hooguit in bijeengedreven.
Gelukkig is er de NOS. Dat gaat zwaar duiding geven over de situatie in het land. Veel meer dan bij eerdere evenementen. Want in Qatar alleen woont de duivel en elders niet. ING blijft liever met een brandschoon geweten thuis. Vanwege de mensenrechten. De bank is overigens wel een belangrijke geldverstrekker van Qatar National Bank (QNB), op zijn beurt een grote sponsor van het WK, zoals de Volkskrant onlangs meldde. Ach, het is maar hoe je ernaar kijkt.
Eigenlijk is Heineken de enige partij zonder mistig moreel oordeel. Tegen de NOS zegt een woordvoerder: 'Wij zijn geen sponsor. Bovendien zitten we tijdens het toernooi midden in de drukke kerstperiode.’
Niks ethiek. Gewoon druk met geld verdienen aan een ander evenement. Nooit gedacht dat ik nog eens blij zou zijn met zo’n plat-commercieel antwoord.
