‘Nederlandse producenten van frisdrank hebben in 2017 20% calorieën gereduceerd ten opzichte van 2012. Dit is al dubbel zoveel als oorspronkelijk met het ministerie van VWS afgesproken en bovendien ook drie jaar eerder.’ Dat zegt FWS (de Nederlandse producenten van frisdrank dus), deze week in een perscommuniqué. FWS baseert de uitspraak op de meest recente monitoring van de verkoopcijfers over 2017. FWS: ‘De Nederlandse aanpak van bedrijfsleven en overheid zorgt daarmee voor twee tot zelfs drie keer zoveel caloriereductie dan de Britse suikertaks zou hebben opgeleverd.’
Er is de frisdranksector veel aan gelegen om een eventuele suikertaks in Nederland te voorkomen. In communicatie als voornoemd persbericht worden de successen van zelfregulering dan ook uitgebreid benoemd. Dat de FWS de eigen doelstelling nu al zo ruimschoots overtroffen heeft, roept wel de vraag op hoe ambitieus die doelstelling (10 procent calorieënreductie in 2020), was. Het Diabetesfonds vindt de ambitie bij lange na niet ambitieus genoeg. ‘En daar staan we niet alleen in’, zegt Hanneke Dessing, directeur Diabetesfonds, ‘de Wetenschappelijk Adviescommissie (WAC) heeft deze tot nu toe beoordeeld als “zwak”, “gering” of “matig” ambitieus. De lat had wel wat hoger mogen liggen.’
Nieuwe normaal
Volgens Dessing moet er dringend meer veranderen aan de productsamenstelling van frisdranken. ‘De sector moet zich meer richten op zero producten. Er verandert nog te weinig aan de producten.’ Nou gebeurt er wel het een en ander. Coca-Cola Nederland haalde de regular versie van Sprite ruim een jaar geleden bijvoorbeeld uit de handel. Er is nu alleen nog maar een suikervrije Sprite verkrijgbaar en die wordt verkocht onder de naam Sprite, niet Sprite Zero. Zero als het nieuwe normaal dus.
‘Er gebeurt best wel wat, maar het moet meer. Niet alleen op het gebied van samenstelling van het product, maar ook op het gebied van aanpassing van het aanbod op bepaalde plekken.’
‘Verdere aanpassing van de productsamenstelling dus, zoveel mogelijk frisdranken naar zero sugar brengen, of in ieder geval veel minder dan er in regular zit. Dan de portiegroottes aanpassen. 330 ml is de standaard, waarom zien we niet meer 250 ml of 150 ml?’
‘Dat klopt voor een deel ook wel, maar het is niet zo goed verkrijgbaar als de gebruikelijke 33 cl. Dat is ook mijn derde punt, verkrijgbaarheid. Op veel out of home-verkooppunten, zoals stationskiosken en dergelijke, zijn zero-varianten en kleinere portiegroottes minder goed verkrijgbaar. Dat terwijl out of home een belangrijk kanaal is.'
‘Fabrikanten zeggen dat ze daar geen invloed op hebben. Maar het probleem van teveel suiker, met gevolgen als obesitas en diabetes, komt als tsunami op ons af. Als frisdrankfabrikanten een onderdeel van de oplossing worden, moeten ze dat ook echt wíllen. Dat betekent dat ze ook in overleg moeten gaan met de verkoopkanalen. We moeten. Het is soms ook erg lastig, maar als je vindt dat gezondheid voorop staat, dan moet je het in gezamenlijkheid bespreken en aanpakken. Verander nou die ongezonde omgeving en verleid mensen tot het maken van de juiste keuze.’
‘Nee. Als zelfregulering ambitieuzer wordt ingestoken dan is dat mooi. Maar een suikertaks kan wel helpen. In de praktijk van de UK hebben we gezien dat fabrikanten door de suikertaks harder zijn gaan lopen. Ook uit de beschikbare literatuur blijkt dat de keuze tussen duur en goedkoop een handig sturingsmiddel is. Ik zie dat fabrikanten van goede wil zijn, maar met een suikertaks kunnen we ze helpen.’