Brenda van den Berg*
Stel je eens voor: je hebt één online identiteit, met één account. Voor alles. Met je echte naam. Waarin je hele doen en laten geregistreerd wordt – dag en nacht. Van je gedrag en interesses tot je betalingsgegevens. Volledig in beheer bij één bedrijf. Dit is het scenario in het boek De Cirkel, van Dave Eggers. Klinkt als pure fictie? Toch komt dit in de praktijk al angstaanjagend dichtbij.
De recensies liegen er niet om, van ‘een verontrustend boek’ tot ronduit ‘huiveringwekkend realistisch’. Voor het geval je het niet kent: De Cirkel is een fictief boek, over een toekomst die niet ver van onze realiteit staat. Dichtbij genoeg om hem je voor te kunnen stellen. Een toekomst waarin iedereen elkaar dag en nacht kan volgen en werkelijk alles van elkaar weet. Een soort Big Brother, maar dan voor iedereen. Waarin je weet dat al jouw gegevens op elk moment van de dag worden opgeslagen en openbaar zijn.
Dit alles onder het motto ‘sharing is caring’. Geheimen worden niet langer getolereerd en privacy wordt ronduit gezien als diefstal. Omdat iedereen recht heeft op informatie en kennis. Aan de top staat het machtigste bedrijf ter wereld: De Cirkel – een kruising tussen Facebook, Google en de bank.
Big data, big impact
Het boek sluit naadloos aan op een van de meest relevante thema’s van dit moment: online privacy. Een hot topic - niet alleen voor de tech geeks, maar ook voor marketeers. We krijgen immers geen genoeg van data. En laten geen kans onbenut in onze missie naar meer: van online cookies tot slimme meters, smartphones, beacons en wearables.
De Privacy Paradox
Recent onderzoek van TNO laat zien dat Nederlanders veel waarde hechten aan privacy en bescherming van persoonsgegevens. Maar, wat blijkt? Er is een privacy paradox: mensen zeggen privacy belangrijk te vinden, maar handelen er niet naar. Door peer pressure en the fear of missing out nemen we bijvoorbeeld massaal deel aan sociale netwerksites, ondanks ons gebrek aan vertrouwen hierin.
En nog een opvallend inzicht: met name jong volwassenen (18-34 jaar) zien het delen van informatie als vanzelfsprekendheid. De bescherming van hun persoonsgegevens staat dan ook niet hoog op de prioriteitenlijst.
WeChat: booming in China
Tijdens het lezen van het boek ging ik de werkwijze van De Cirkel overal om mij heen herkennen. Zo las ik laatst over een razend populaire app in China: WeChat. De groeicijfers van deze app zijn skyhigh - inmiddels zijn er al 600 miljoen actieve gebruikers.
En niet voor niets: deze Alles-in-1 app biedt werkelijk álles. De chatdienst is als WhatsApp, het socialemediaplatform vergelijkbaar met Facebook en de betaalfunctie lijkt een kopie van je Rabo-app. En dat is nog peanuts bij de rest: van het realtime boeken van je taxirit tot het inchecken voor je vlucht, inplannen van je doktersafspraak, kopen van je bioscoopticket, herkennen van muziektracks, bestellen van je maaltijd zelfs tot en met het inzetten van de app als CRM-systeem. Niets is te gek en de lijst is eindeloos. En dit alles in één app.
Saillant detail? Van ál deze gebruikers weet WeChat precies wie het zijn – de échte persoonsgegevens dus, welk gedrag zij vertonen, wat hun interesses zijn en hoe het met hun betaalgedrag gesteld is. De Chinese overheid zal er wel stik jaloers op zijn.
Korting in ruil voor je privacy
Klinkt dit nog als een ver van je bed show? Think again. Albert Heijn stuurt je al persoonlijke aanbiedingen op basis van je koopgedrag. En Google Now kent je agenda, je privé- en werkadres en geeft zelfs een seintje zodra het tijd wordt om te vertrekken om de files voor te zijn.
En wat te denken van de nieuwste talk of the town? Achmea verzamelt klantdata in ruil voor korting op verzekeringen. het bedrijf doet dit met behulp van Nest, de slimme thermostaat van Google, die een ingebouwde bewegingssensor heeft en precies weet wanneer je wel en niet thuis bent. Een veelbelovende start van de nieuwste generatie domotica.
Data is het nieuwe goud
De trend is gezet en het valt niet te ontkennen: onze data zijn waardevol. Korting in ruil voor je privacy. Gratis apps in ruil voor je foto’s en je netwerk. En aanbiedingen op maat in ruil voor jouw gegevens.
En dit is pas het begin. Apple lanceerde onlangs Apple Music. Je kunt je afvragen wat hierbij ‘the catch’ voor Apple is. Omzet uit het streamen van muziek? Of iets veel waardevollers: toegang tot onze emoties? Is muziek voor Apple een middel tot een hoger doel? Oftewel, maakt zij hiermee data buit waarmee zij uiteindelijk ons koopgedrag kan voorspellen en beïnvloeden?
Vast staat dat bedrijven zich in toenemende mate de vraag stellen welke data zij kunnen verzamelen en verhandelen. Data zijn dé nieuwe, secundaire inkomstenbron.
Het zijn spannende tijden
Als marketeer ben ik enorm gefascineerd door het verhaal van De Cirkel. Eerlijk is eerlijk – ook mijn hart gaat sneller kloppen van de mogelijkheden van data. Maar food for thought – de prangende vraag die ik mij sinds kort stel: bestaat online privacy nog wel in de toekomst? Of is dit verdwenen tegen de tijd dat the internet of things op zijn hoogtepunt is? De impact daarvan wordt in het boek in elk geval haarscherp beschreven en laat je niet snel los…
* Brenda van den Berg (marketingmanager bij Infopact) is genomineerd voor de Digital Marketing Professional Award 2015
Plaats als eerste een reactie
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!