Waarom een presentatie met louter statements de luisteraar tot wanhoop drijft

‘People don’t want more information. They are up to their eyeballs in information. They want faith —faith in you, your goals, your success, in the story you tell. It is faith that moves mountains, not facts.’ (Annette Simmons)

Storytelling is een interessante vaardigheid, omdat het je meer invloed geeft. Verhalen worden nu eenmaal beter begrepen, langer onthouden en vaker doorverteld. Neem een belangrijk statement als ‘De doorlooptijd van ons proces is te lang.’ Je kunt dit in koeienletters op een slide zetten en er ernstig bij kijken maar dat wil niet zeggen dat dit ook maar enig effect heeft.

Waargebeurd

Veel beter is het om een waargebeurde anekdote te vertellen over een intern project dat vijf weken uitliep en de klant in grote problemen bracht. Zulke grote problemen dat de klant uiteindelijk gefrustreerd opstapte. Je collega’s zullen zelf concluderen: ‘Oei, onze doorlooptijden zijn veel te lang.’ Ze hebben een unieke, persoonlijke conclusie getrokken. Ze hebben je statement zelf ontdekt in plaats van dat jij het aan ze hebt opgedrongen.

Genie

Prachtig natuurlijk, maar hoe maak je zo’n verhaal? Veel professionals vinden het lastig om te werken met anekdotes. Gelukkig hoef je geen charismatisch genie te zijn om een inspirerende presentatie te geven.

Tot leven wekken

Stel; je hebt in de krant, in een boek of online een interessante anekdote gevonden die naadloos past bij je boodschap. Om dit verhaal te kunnen vertellen, zul je het eerst tot leven moeten wekken. Dit is een cruciale stap in het proces van Storytelling. Zonder beschrijvingen heb je in wezen nog geen anekdote maar alleen een plot: kale feiten die je logisch geordend hebt. En feiten doen nu eenmaal niet zoveel met de luisteraar.

John uit Almere

Als ik je vraag om een je een man voor te stellen, wat gebeurt er dan tussen je oren? Waarschijnlijk zie je bijster weinig voor je. Maar als ik je vraag om je John voor te stellen, een 53-jarige man uit Almere, dan gebeurt er wel iets. Nu heb je er een plaatje bij. Pas als je beschrijvingen toevoegt aan je anekdote gaat je luisteraar iets voor zich zien. Het is niet voor niets dat storytellers als stelregel voor anekdotes eenderde feiten, tweederde beschrijvingen aanhouden. Het is daarbij belangrijk dat alle vijf zintuigen bediend worden: je moet je luisteraar dingen laten zien, horen, voelen, ruiken en proeven. Om je anekdote op deze manier uit te werken kun je drie praktische stappen zetten.

Recept voor een levendige anekdote:

1. Ga op een rustige plek zitten en vertel je anekdote in de derde persoon aan een (denkbeeldige) luisteraar. Dit is het perspectief van de verteller. Je praat dus over hij, zij of ze, ook als het verhaal over jouzelf gaat.
2. Voeg gevoelens en indrukken toe. Omschrijf de belangrijkste personen en plekken hardop in detail. Hoe ziet je hoofdpersoon eruit? In wat voor ruimte speelt de belangrijkste scène zich af? Wat voor weer was het? Maar ook: wat dacht je hoofdpersoon op de meest cruciale momenten? En wat voelde hij of zij? Neem de tijd om dit gedetailleerd te omschrijven.
3. Vertel het verhaal hardop in de eerste persoon aan een (denkbeeldige) luisteraar, alsof het jou persoonlijk overkomen is. Het vertellen vanuit de eerste persoon helpt je om je verhaal persoonlijker te maken. Je wordt onderdeel van het verhaal en kunt je er meer bij voorstellen.

Doorloop bovenstaande stappen met je anekdote en voeg deze drie lagen daarna samen. Let op: doe dat vooral niet op papier maar laat je hoofd het werk voor je doen. Je hersenen kunnen deze drie lagen prima organisch verwerken in je verhaal, probeer het maar.

Bergen verzetten

Zoals je ziet is het niet ingewikkeld om je feiten tot leven te wekken. Toch komen veel professionals niet veel verder dan het chronologisch voorlezen van een eindeloze hoeveelheid statements. Ze drijven hun luisteraars eerder tot wanhoop dan dat ze overtuigen. Dat is jammer, zeker als je bedenkt dat dit niet nodig is. Want met een simpele anekdote kun je al een wereld van verschil maken. Sterker nog: Je kunt er bergen mee verzetten.

Dit artikel is gebaseerd op het boek Storydesign, dat in december bij Boom Uitgevers is verschenen.

Voor een uitvoerig artikel over storydesign, klik hier (inlog).

FOTO: 123RF / Paul Vasarhelyi