Techjournalisten van NOS en RTL hebben zich via Twitter felle kritiek geuit op de communicatie van het ministerie van VWS rond de corona-app.
Afzonderlijk van elkaar namen Joost Schellevis van NOS Nieuws en Daniël Verlaan van RTL Nieuws de pr van het departement van Hugo de Jonge onder vuur. Een woordvoerder van VWS zegt teleurgesteld te zijn in de journalisten en vindt de kritiek volkomen onterecht. ‘Er worden van allerlei beweringen gedaan, zonder enige nuance.’
Controle krijgen over berichtgeving
De wrevel bij de journalisten is dat VWS vooral een goednieuwsshow van de ontwikkeling van corona-app wil maken. ‘Er word veel gedaan om ons het werk lastig te maken en controle te krijgen over wat journalisten berichten’, zegt Daniël Verlaan. ‘Dat gebeurt op allerlei niveaus, zoals het uitschakelen van de WOB tijdens corona.’
Joost Schellevis liet op Twitter weten dat VWS een ongekend strakke PR-campagne voert als bij de corona-app. Hij wilde langs bij de GGD in Twente voor een reportage over de 'achterkant' van de corona-app, maar dat kon niet zonder toestemming van het ministerie, dat hem doorverwees naar een PR-bureau. Schellevis: ‘Ik heb niet eerder meegemaakt dat een ministerie (in dit geval een met maar liefst dertien woordvoerders) voor zoiets een PR-bureau inhuurde.’
De argwaan bij Schellevis over het optreden van VWS is breed, en betreft ook de timing van het bekendmaken van een advies van de Autoriteit Persoonsgegevens. De Kamerstukken met daarin een zeer kritisch advies van de Autoriteit Persoonsgegevens werden maandag na zes uur ’s avonds vrijgegeven.
Schellevis: ‘Zes uur, dat is echt te laat om nog een interview met de Autoriteit Persoonsgegevens in het Journaal te krijgen.’ Hij voegt er fijntjes aan toe dat niet de Autoriteit Persoonsgegevens gaat over het tijdstip waarop zijn onderzoek naar de Kamer gaat, maar het ministerie zelf.
Iets te toevallig
Hij krijgt daarbij bijval van Rudy Bouma, journalist van Nieuwsuur. Voor een item wilde hij en zijn collega’s de voorzitter van de adviescommissie van de corona-app interviewen, die een kritisch rapport had geschreven. ‘Dat mocht pas als VWS zijn rapport naar de Kamer had gestuurd. Dit gebeurde zo'n 2,5 week later, ná onze reportage.’
Ook Daniël Verlaan van RTL Nieuws vindt het ‘iets te toevallig’ dat het advies van de AP een week na het grote corona-debat in de Tweede Kamer door het ministerie naar buiten is gebracht. ‘Als dit voor het debat was gepubliceerd, was de oppositie er vol ingegaan en had De Jonge de wind van voren gekregen.’
Verlaan vindt dat er binnen het ministerie weinig ruimte voor kritische beschouwing is. ‘Het is treurig dat medewerkers van het ministerie gecoördineerd kritiek op mij uiten’ schrijft hij. ‘Houd je blaffende DM-hondjes bij je.’
Wind van voren na kritiek
Die kritiek die Verlaan krijgt is volgens hem overigens niet georkestreerd door ‘communicatie’ van VWS, maar afkomstig van mensen, vaak externen, die zijn betrokken bij de ontwikkeling van de corona-app. Ze zitten in een slack namens VWS, en delen daar informatie en opinies. Verlaan kijkt als journalistiek volger mee, en krijgt er als hij een kritisch stuk publiceert vaak de wind van voren.
Dat gebeurt geregeld, schrijft de RTL-journalist. ‘Ik meldde dat het ministerie ging samenwerken met de Belastingdienst voor de corona-app. Daar kwam veel kritiek op. Ben toen een dag lang lastiggevallen door medewerkers van MinVWS.’
Sinds Verlaan over de houding van de VWS’ers heeft getwitterd is de kritiek afgenomen, zegt hij. Hij wil overigens niet zeggen om wie het gaat, de bewuste mensen hebben spijt betuigd en verontschuldigen aangeboden.
Ook woordvoerder Tom Kummel van VWS zou ‘welgemeende excuses’ hebben gemaakt, hoewel die daar zelf wat anders tegenaan kijkt. De persvoorlichter heeft geen behoefte de kwestie ‘breed uit te meten’, maar is merkbaar geïrriteerd.
Uitgesproken teleurstelling
Kummel: ‘Er worden zomaar op Twitter allerlei beweringen gedaan zonder nuance. Ik heb Joost Schellevis gebeld. Wat ik heb gezegd? Laat ik het erop houden dat ik mijn teleurstelling heb uitgesproken. Ik heb ook nog lang met Daniël Verlaan gesproken’
Volgens Kummel is woordvoering van het ministerie erop gericht de journalisten zo goed mogelijk te bedienen, er is een professionele relatie met ze. Dat er via een pr-bureau, HvdM in dit geval, een soort van manipulatie van journalisten en nieuws zou zijn, is onzin, zegt hij
Kummel: ‘Dat een ministerie een pr-bureau inschakelt voor dit soort grote communicatietrajecten is niet vreemd natuurlijk. Er moeten miljoenen mensen worden geïnformeerd, en als de ene woordvoerder op het corona-app-dossier, ik dus, even niet beschikbaar is, moet er toch vervanging zijn. Zo vreemd is het allemaal niet.’
De ongelukkige timing van het openbaar maken van het advies van de Autoriteit Persoonsgegevens valt eveneens binnen de categorie 'niet vreemd', aldus Kummel. De brief kwam later dan gepland door ‘een laat coalitie-overleg en serverproblemen bij uploaden van de stukken’.
'Ik weet niet wie het zijn'
De gecoördineerde kritiek die Daniel Verlaan vanuit VWS zou krijgen, kan Kummel helemaal niet plaatsen, zegt hij. ‘Ik heb hem gevraagd wie het zijn, maar hij wil geen namen noemen. Het gaat om mensen uit een selecte community die in een chatkanaal negatieve opmerkingen hebben gemaakt. Daar was een vrijwilliger bij. Ik weet niet wie het zijn.’
Maar Kummel had toch verontschuldigen aangeboden? ‘Ik heb gezegd: mocht dit door mensen van VWS zijn gebeurd, dan excuses daarvoor. Maar vanuit 'communicatie gebeurt zoiets niet. Zo gaan we niet met mensen om.’
