Kaag en Braassem in Zuid-Holland heeft een communicatieplan voor de plaatsing van twee ‘asowoningen’ in de gemeente per ongeluk online gezet en daarna weer snel verwijderd. Uit het plan blijkt dat het de media buitenspel wilde zetten, een opzetje dat in het gezicht van de gemeente explodeerde.
Het communicatieplan werd opgesteld voor de plaatsing van twee containerwoningen, in de volksmond asowoningen genoemd, voor ‘kwetsbare’ personen die ‘prikkelarm’ moeten wonen. Het gaat om mensen die door een verslaving of geestelijke ziekte zoveel overlast veroorzaken dat ze niet in een woonwijk of ‘normaal’ huis kunnen wonen.
De ambtenaren verwachtten veel weerstand van omwonenden tegen de beslissing om ze in hun buurt te plaatsen. In soortgelijke processen bij andere gemeenten was dat zonder uitzondering het geval.
Rust behouden door minimaal communiceren
Opvallend is dat Kaag en Braassem denkt vooral door minimaal en reactief te communiceren de rust kan behouden. De communicatiestrategie leunt op keuzes als ‘Zo min mogelijk extern communiceren’ en ‘Media vermijden’.
In het communicatieplan is er ook een risicoanalyse. Daarin worden de media als nummer-1-risico opgevoerd. ‘De pers is altijd op zoek naar sensatie’ staat er geschreven, en ‘probeert de locatie vroegtijdig te achterhalen en partijen tegen elkaar uit te spelen.’
De gemeente kiest er daarom voor de locatie van de containers niet prijs te geven. Zelfs als de informatie openbaar wordt als er een vergunning wordt verleend ‘communiceren wij hier niet actief over, aldus het plan. ‘De pers zal dus zelf moeite moeten doen om de locatie te achterhalen.’
Naïeve opvatting over controle informatie
Het blijkt dat Kaag en Braassem een nogal naïeve opvatting heeft van hoe openbare informatie ‘gecontroleerd’ kan worden om de pers en buurtbewoners in hun mandje te houden. Vooral de argwaan tegen journalisten is leidend.
Zo gaat het communicatieplan in op de situatie dat pers de ‘locatie achterhaalt’ en daarover bericht. De strategie die de gemeente daar tegenover stelt is ‘uitzoeken of dit juridisch mag of dat dit schending van privacy is’.
Even later in het document wordt het nog gekker als de communicatiemensen ingaan op het moment dat openbaar is dat de grond wordt aangekocht:
‘Dan kan de pers daar vragen over gaan stellen. We willen natuurlijk dat de pers hierover niet gaat publiceren, want dan wordt het een sensatieverhaal dat omwonenden en het project geen goed doen (sic). Hier moeten we dus heel terughoudend een voorzichtig zijn in de informatie die we geven.’
Plan mislukt volledig
Het plan van de gemeente mislukt volledig, want natuurlijk blijft de beslissing niet verborgen. Buurtbewoners komen deze week in protest en in onder meer het AD is er uitgebreid aandacht voor hun grieven. Wat daarin doorklinkt is de argwaan over het gebrek aan openheid van de gemeente.
Een woordvoerder van Binnenvest, de maatschappelijke organisatie die de mensen in de wooncontainers wil onderbrengen, weigert vragen van de AD-journalist te beantwoorden omdat de organisatie 'samen met de gemeente heeft afgesproken om niet te reageren'.
Au, het communicatieplan staat online
Hoezeer de bewoners een punt hebben blijkt als communicatieplan zelf plots online staat op de site van de gemeente, die het er snel ook weer vanaf haalt. maar te laat. Het Noord-Hollands Dagblad bericht erover en zetten het volledige communicatieplan op zijn site.
Dat leidt tot boze reacties van buurtbewoners, en ook journalistenvakbond NVJ en Dagblad van Noorden, die boos zijn om wijze waarop gemeente journalisten als sensatiezoekers wegzet en buitenspel wil zetten.
Wethouder Petra van der Wereld van Kaag en Braassem gaat er dit weekeinde diep voor door het stof. De zinsneden over de pers ‘hadden niet zo opgeschreven moeten worden’ zegt ze in het AD.
Ze gelooft echter nog wel dat de media en bewoners gescheiden werelden zijn het nieuws volgordelijk tot zich krijgen, ze blijft achter de ‘lijn van dit interne werkdocument’ staan, ‘waarin staat dat er over de komst van de 'skaeve huse' eerst met de omgeving moet worden gecommuniceerd, voordat de pers wordt geïnformeerd’.
Luister eens naar een buurtbewoner
Een ontevreden buurtbewoner beoordeelt het communicatieplan wat anders, en heeft geen goed woord over voor de ‘militaire operatie’ die ‘een sfeer van geheimzinnigheid en van wantrouwen’ schept bij de burger.
Hij heeft een advies voor de wethouders en de afdeling communicatie: ‘Hoe anders had dit geweest als het uit de sfeer van geheimzinnigheid was gehaald met de bewoners, gemeente en met hulp van de pers. Mijn tip voor de gemeente: Luisteren, doe je huiswerk en kom beslagen ten ijs. Rijnsaterwoude mag een plattelandsgemeente zijn, we zijn geen makke schapen en kunnen nadenken.’
