Schakelen in de sneeuw; power, inhoud, affect

 

Serfaus Oostenrijk (skivakantie), de aankomst in de sneeuwrijke ochtend aan de receptie van hotel Fliesserhof, 08.30.

Mijn vriendin en ik melden ons aan de balie en spreken in ons beste Duits: 'blij dat we het hebben gered, met de sneeuwkettingen door de metershoge sneeuw.'
Aan de andere kant van de balie staat een landgenoot die we elk jaar tegenkomen. 'En Ron, jullie ook weer hier? Hoe zijn jullie gereden? Gotthard-tunnel of Bregenz? Oh, maar je kunt beter via Stuttgart rijden, scheelt je 200 kilometers.'
Mijn vriendin en ik draaien ons zuchtend weg.
In café de Tempelier, na een avondje film The imitation Game, over de wiskundige Alan Turing. Een oude bekende spreekt me aan.
'Ha Ron, long time, no see. Hoe is het? Film, naar welke film ben je geweest? Oh dat is met die acteur die ook in die bekende suspense-serie heeft gespeeld. Hoe heet die ook alweer? Hij heeft toch een Oscar gekregen voor zijn eerste film, welke was dat? Dat is Benefit Cumberbatch.' Nog wat onder de indruk van de film, nip ik aan een koude Paulaner.
Wat hebben deze 2 situaties gemeen?
In elk geval wekken ze beide irritatie op. Ze maken dat ik me een beetje dom voel. Ik had dus moeten weten dat die ene route handiger is. Ik had de naam van die grijze Belgische acteur moeten noemen. 
Wat het meest schrijnend is, is de afstand die ik ervaar. De vraagsteller en ik leven blijkbaar in een héél andere wereld. In de hotellobby en in het café bestaat de wereld van de ander uit louter ratio. Mijn wereld bestaat in beide situaties uit gevoel. Dat botst.
De Amerikaanse emeritus hoogleraar David Kantor heeft hier een interessante theorie over. Hij onderscheidt drie domeinen in communicatie: power, inhoud of affect. Domeinen zijn perspectieven van denken, praten en waarnemen waarmee we zijn opgegroeid.  We hebben een specifiek voorkeursdomein vanaf onze kindertijd en leren later pas te schakelen tussen de domeinen. Sommigen echter, schakelen nooit. Zoals in beide voorbeelden. De vraagsteller aan de receptie en in het cafe bevindt zich met gedachten vol logica, systemen en feiten in het domein inhoud, ik daarentegen zit op dat moment in het domein affect. Dat gaat niet werken. En daarom reageer ik soms om te overleven vanuit het domein power: 'hier heb ik geen zin in, ik moet verder'; Ook niet effectief. Wat werkt wel?
Aanpak
David Kantor’s tip is: pas je aan aan de ander in het moment zelf. Kijk naar het domein van de ander. Schakel eerst daarin gelijk voordat je naar het eigen voorkeursdomein gaat. De Nederlandse hotelgast moet, voordat hij zijn wetenswaardigheden etaleert, eerst schakelen naar onze opluchting na de lange zenuwslopende reis ('Jee, wat een lange reis moet dat zijn geweest. Had je niet beter via de tunnel kunnen rijden?'). De Café-gast zal eerst moeten vragen naar ons gevoel voordat hij vraagt naar irrelevante acteursnamen ('En hoe was de film eigenlijk? Oh met die acteur en dat gekke stemmetje, hoe heet die ook alweer?').
Of andersom, wat mezelf betreft: ik moet eerst meegaan met het domein inhoud en dan schakelen naar het domein power ('Echt is dat korter? Tja, we zijn er en dat is het belangrijkste. Ik ga inchecken.')
Lawine
Ik mag hopen dat de eerste vragensteller dit jaar zich met skiën wel aanpast aan de omgeving. Anders wordt hij het zoveelste lawineslachtoffer.