Recessie zichtbaar in online zoekgedrag

Nederlanders zoeken sinds de tweede helft van 2008 veel vaker op de termen ‘besparen’ en ‘bezuinigen’. En de daadwerkelijke bestedingen van consumenten aan duurzame goederen zoals witgoed en auto’s, laten precies in dezelfde periode een daling zien.
De zoekopdrachten op internet zijn eerder beschikbaar dan de economische cijfers en lopen soms zelfs voor op de daadwerkelijke ontwikkelingen in de economie. Dit blijkt uit een analyse van het ING Economisch Bureau - op basis van de tool Google Insights for Search, waarin een koppeling wordt gelegd tussen de mening van de consument, het zoekgedrag op internet en de actuele economische ontwikkelingen.

Consumenten verwachten volgend jaar minder te kunnen besteden dan dit jaar. De hogere werkloosheid, dalende vermogens en overheidsbezuinigingen verklaren de terughoudendheid van de consument. Het ING Economisch Bureau verwacht dat de consumptie over geheel 2010 0,3 procent lager zal uitvallen dan in 2009.

Hoewel de economie in 2010 langzaam uit het dal kruipt, wijst het online zoekgedrag van consumenten er niet op dat hun bestedingen zullen groeien ten opzichte van dit jaar. Zoektermen als bezuinigen en sparen zitten al bijna een jaar in de lift.

De Nederlandse consument blijft buitengewoon voorzichtig in 2010. De belangrijkste oorzaak hiervan ligt vooral in de stijgende werkloosheid en de angst van klanten dat ook hen kan treffen. Charles Kalshoven hoofdeconoom van het ING Economisch Bureau Particulier: ‘Eerder bleek al uit onze eigen internetpeilingen dat consumenten zich nu veel meer zorgen maken over de werkloosheid. Dat zien we ook terug in het zoekgedrag op internet. Vooral sinds de tweede helft van vorig jaar nemen de zoektermen ‘uitkering’, ‘ontslagvergoeding’ en ‘werkloos’ een vlucht. Nog voordat het werkloosheidspercentage daadwerkelijk begon te stijgen nam het aantal zoekopdrachten op ‘werkloos’ fors toe.’

Pim van der Feltz, country manager Google Nederland zegt: ‘Anno 2009 is meer dan 90 procent van de Nederlandse bevolking online en online zoekgedrag is daarom een afspiegeling van wat er leeft in de maatschappij. Google Insights for Search toont wat de populariteit is van zoekopdrachten over een bepaalde periode en laat inderdaad zien dat de recessie veel invloed heeft op het zoekgedrag van de consument. Zo zag je bijvoorbeeld het aantal zoekopdrachten naar sparen in de tweede helft van 2008 snel stijgen als gevolg van de kredietcrisis.’

In de afgelopen twintig jaar kwam het woord recessie nog nooit zo vaak voor in de Nederlandse dagbladen als in het eerste kwartaal van 2009, toen de industriële productie richting dal ging. Uiteraard kunnen dergelijke nieuwsberichten ook consumenten beïnvloeden. Het zoeken op de term ‘recessie’ heeft onder internetgebruikers gelijke tred gehouden met het aantal dagbladartikelen met het woord ‘recessie’ erin.

De laatste maanden is er echter een opvallende ontwikkeling. De recessie blijft sterk aanwezig in de kranten, maar het aantal zoekopdrachten hiernaar op internet neemt sterk af. Dat betekent niet dat de recessie al over is volgens consumenten - de meerderheid (53 procent) verwacht dat de recessie nog ruim een jaar aanhoudt – maar het nieuwe is er voor de internetgebruikers kennelijk wel vanaf.