Jij moet even je gedrag veranderen en andere blokkades in verandermanagement.

Ken je dit soort uitspraken? Ik hoorde hem vorige week van een ondernemer als opmaat voor een stevige discussie met zijn zakenpartner. Gelukkig zijn ze nog bereid het gesprek met elkaar aan te gaan. Samen een oplossing te vinden voordat ze in de loopgraven zitten. Dan is er nog hoop. Maar wel een hel of a job.

‘Je moet je gedrag veranderen!’ Deze uitspraak ken je vast wel. Maar in de praktijk blijkt dat gemakkelijker gezegd dan gedaan.

Ons gedrag, onze houding ontwikkelt zich in de loop van jaren en verandert door nieuwe ervaringen. Ervaringen zijn de belangrijkste krachten achter de vorming van onze houding.
'Als je blijft doen wat je altijd deed, blijf je krijgen wat je altijd kreeg.' Was een standaard uitspraak van Kees van Zijtveld tijdens managementtrainingen. En hij had gelijk.

Echter, wachten op nieuwe ervaringen in de hoop dat onze gedrag dan verandert kan lang wachten betekenen en/of helemaal geen verandering. Dit kan een groot probleem zijn, vooral als onze huidige houding energie vreet, wat onder andere een depressie kan veroorzaken of als ons gedrag mensen om ons heen negatief raakt.

In de situatie van de zakenpartners heb ik geadviseerd eens te kijken naar de zinnige uitspraak van Byron Katie. “We raken niet verstoord door wat er om ons heen gebeurt maar door onze gedachten er over”. Het ging hier dus vooral over de interpretatie van gedrag. Het ontrafelen van feiten en beelden over die feiten.

Waar het interpretatie betreft is het vooral van belang om de vraag te beantwoorden. Is het waar? Hoe is dan je eigen reactie daarop? Interessant dus om feiten en gedachten over die feiten uit elkaar te halen en dan je de vraag te stellen hoe je reageert zonder de ballast van “foute” gedachten.

Maar als het feitelijke ervaringen zijn die tot gedragsverandering moeten leiden is het nog niet zo eenvoudig houding en gedrag te wijzigen. Ons denken speelt daarbij een rol. Ons denken wordt gevoed door de fysiek gevoelde waarnemingen. Dus een versimpelde opdracht om (bijvoorbeeld) positief te denken, kan op korte termijn iets oplossen maar niet op lange termijn.

Voor een meer duurzame verandering is meer nodig. Hier kom je op de wisselende panelen in je hoofd. Het veranderen van de eigen inzichten en kaders. Een verandering zal dan doorleefd moeten worden. Of, zoals een collega het ooit noemde. De verandering moet je kunnen uitzweten. En dat proces heeft tijd en reflectie nodig.