Lonsdale: het tragische lot van een merk

Vorige week maandag, op de eerste schooldag na de zomervakantie, vaardigde de directeur van het Dockinga College in Dokkum een verbod uit op kleding van het merk Lonsdale. Jeugd die zich hulde in shirts, truien en petjes van het merk bleken betrokken bij racistische provocaties bij het plaatselijke asielzoekerscentrum. Leerlingen en leraren noemden de kleding bedreigend. Scholen in Enschede en Landgraaf gingen de scholengemeenschap in Dokkum voor en een school in Uithoorn schorste een leerling vanwege zijn vermeend provocerende kleding.
Lonsdale komt uit Engeland en is een boksmerk. Met niet alleen bokshandschoenen, maar ook truien, broeken en schoenen werd het merk in de jaren zestig populair onder de arbeidersklasse in Londen. Zo droeg bokslegende Muhammad Ali het merk.

Licentiehouder, producent en distributeur G. Schotsman spreekt over een ‘moreel tragisch lot’ dat het boksmerk nu treft. ‘Lonsdale is van oudsher populair onder Engelse jeugd, die van skamuziek houdt’, verklaart hij. Onder hen zijn van oorsprong ook veel skinheads, die niet per se ook racistisch waren. Later hebben de rechtsradicalen zich afgesplitst, ze bleven alleen het merk dragen.

Verklaringen over afkortingen van Lonsdale zijn secundair, meent Schotsman. Met een bomberjack halfopen zijn alleen de letters NSDA zichtbaar. Dat zou in Duitsland een verwijzing vormen naar de NSDAP (Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei), de nazipartij van Adolf Hitler. In Nederland circuleert Laat Ons Nederlandse Skinheads De Allochtonen Langzaam Elimineren als verklaring voor de term Lonsdale. ‘Vergezocht’, reageert Schotman tegen het ANP.

Het is volgens producent, importeurs en winkeliers de combinatie van kledingstukken waarmee skinheads en racisten zich uiten. Ook kleding van het merk Fred Perry is populair onder rechtsradicale jeugd, samen met witte veters in zwarte legerschoenen, rode bretels, bomberjacks en gemillimeterd haar.

‘Heel vervelend, maar Lonsdale is zeker niet racistisch bedoeld’, zegt R. Krijger, directeur van de Nederlandse distributeur Brandfusion. Hij heeft de indruk dat vooral rechtsradicale jeugd buiten de grote steden zich met Lonsdale afficheert. ‘In Den Haag en Amsterdam koopt iedereen het en hebben we zelfs Turkse afnemers.’ En in Italië is Lonsdale zelfs ultrahip, zegt Krijger.
‘Onze slechte naam is daar weggesleten’, denkt Schotsman.

In Duitsland en Nederland probeert Lonsdale van alles om van zijn imago af te komen. ‘Gewone klanten deinzen ervoor terug’, verklaart Schotsman. De Nederlander die de Duitse markt behandelt, zegt dat winkeliers die bijvoorbeeld ook nazipropaganda verkopen niet meer worden bevoorraad. Aan weerszijden van de grens verkoopt Lonsdale kleurrijke shirts met de slagzin 'Lonsdale loves all colours'. De Nederlandse distributeur verspreidt buttons met naast het merk de tekst 'Say no to racism' onder instellingen die werken met probleemjeugd.

De kledingproducent heeft zich verder aangesloten bij tal van antiracisme-initiatieven, bevestigt een woordvoerder van het Landelijk Bureau ter Bestrijding Rassendiscriminatie (LBR). ‘Bepaalde subculturen zijn met de kleding aan de haal gegaan. Het siert Lonsdale dat het stelling neemt tegen discriminatie’, aldus een beleidsmedewerker.
Een school mag bomberjacks, zwarte legerschoenen en merkkleding niet verbieden om de inhoud van ideeën, staat in een advies dat minister Van der Hoeven (Onderwijs) vorig jaar opstelde. Scholen mogen wel algemene kledingeisen stellen om bijvoorbeeld petjes uit de lokalen te weren.
Een verbod op merkkleding heeft geen zin, stelt het LBR. ‘Daarmee onderschat je de creativiteit van de jeugd.’
Voor Lonsdale bestaat er nog hoop, aldus de woordvoerder van het LBR: ‘Kledingcodes veranderen.’