Is het vertrek van UvA-voorzitter Louise Gunning symptoombestrijding of een doorbraak?

Dit weekend maakte Louise Gunning bekend terug te treden als voorzitter van het college van bestuur van de UvA. In een verklaring stelt Gunning te hopen dat haar vertrek de Raden van Toezicht de ruimte en de tijd geeft om een vernieuwd College van Bestuur samen te stellen. Een College van Bestuur dat in staat is om weer rust te brengen binnen de Universiteit van Amsterdam en in de komende tijd leiding te geven aan de modernisering, met als uitgangspunt het tienpuntenplan.

Niet serieus genomen

Ontkenning of veronachtzaming van de crisis zijn grote gevaren voor iedere bestuursvoorzitter. Het leiderschap van de bestuursvoorzitter ligt onder een vergrootglas tijdens een crisis.

Ook in de situatie van de UvA ging het juist hier mis. Het college van bestuur van de UvA nam haar omgeving niet echt -en zichtbaar- serieus. Natuurlijk ging zij in gesprek met de omgeving, maar het ontbrak aan begrip en respect voor de afwijkende mening van de ‘oppositie’. Door deze houding verwijderde het college en haar bestuursvoorzitter zich meer en meer van hun interne en externe stakeholders. Met uiteindelijk een uitzichtloze situatie als gevolg.

Het vertrek van Gunning was tenslotte de buiging om weer opnieuw in gesprek te komen met de omgeving en te verkennen of het vertrouwen nog te herstellen is.

Wisseling vaak symptoombestrijding

De vraag is nu alleen of de wisseling in de UvA-top ook daadwerkelijk de beoogde oplossing voor het probleem zal zijn. Feit is dat het probleem vaak veel dieper zit in de organisatie. Het ‘opofferen’ van een bestuurder is meestal symptoombestrijding en niet het antwoord op dat dieper liggende probleem.

Het is in crisiscommunicatie vooral een symbolische actie richting de interne en externe stakeholders, die moet laten zien dat de organisatie of haar Raad van Toezicht wel degelijk daadkracht toont als de druk te hoog wordt. Natuurlijk wordt daarmee voorbij gegaan aan de echte oorzaak van de crisis, die leidt tot de reputatie- of vertrouwensproblemen. Slechts zelden ligt de oorzaak bij de bestuursvoorzitter alleen. Al zijn er natuurlijk uitzonderingen op deze regel. 

Cultuur als kritische factor

Een aspect dat veel wordt veronachtzaamd is de cultuur van de organisatie. Een organisatie met een autoritaire, defensieve en gesloten cultuur zal nooit in staat zijn om goed om te gaan met zwaar weer. Laat staan dat zij succesvol de dialoog met haar omgeving aan kan over fundamentele verandering.

Cultuur is dus een zeer bepalende factor. En het lijkt erop dat dit ook voor de UvA geldt. Het ‘opofferen’ van Gunning als bestuursvoorzitter is nog geen garantie op succes. De organisatie zal dieper moeten gaan om tot een fundamentele en duurzame oplossing te komen. Daarvoor is vernieuwend beleid nodig dat in samenspraak met de omgeving tot stand komt. Maar bovendien zelfreflectie m.b.t. de cultuur van de organisatie en een open communicatiehouding die gericht is op verbinding met de stakeholders. 

Foto: ANP