President Clinton op #24reclame: ‘Tolerantie voor fouten is noodzakelijk’

President Clinton sprak vandaag tijdens de 24 uur van de Reclame in The Convention Factory in Amsterdam en hij had een advies voor de zaal vol creatieven: verkoop Nederland als innovatieland en besef dat fouten moeten worden gemaakt.
Clinton: ‘You cannot love creativity and punish it in the market.’

Clinton weet dat uitleggen en zaken verklaren ontzettend belangrijk is. Het neemt veel onwil en onbegrip weg.

Uitleggen, dat kan hij zelf als de beste. Clinton is een begenadigd spreker. Zijn homerun-speech tijdens de Democratische Nationale Conventie ( ‘Ik heb weken aan die speech gewerkt’, bekende hij in Amsterdam) is daar een recent voorbeeld van.

President Obama noemde hem al ‘secretary of explaining things’.

Amerika-deskundige Willem Post tweette over Clintons 24uur-lezing: 'Dit is weer echt de global Clinton. Pakt de aardbol in zijn handen. (...) Clinton de leraar! Fascinerend.’

Uitleggen en verklaren deed hij ook tijdens de 24 van de Reclame. Het thema was ‘creativity will change the world’, maar Clinton trok het breder. Zijn lezing nam de zaal in vogelvlucht mee langs grote en kleinere wereldproblemen.

Het draait volgens Bill Clinton in de wereld (en dus in de economie) om drie vormen van afhankelijkheid.
We zijn afhankelijk van:

- Elkaar
- De techniek
- De natuur

Afhankelijk van elkaar
We zijn allen afhankelijk van elkaar. Dat heeft zijn voor- en nadelen. ‘Kijk naar de financiële crisis, die – sorry daarvoor – in de Verenigde Staten begon. We ondervinden er allemaal de gevolgen van. Ook Nederland, dat zo’n krachtige economie heeft. Kijk naar de crisis in Europa, en het zware weer waarin een land als Griekenland in verkeert. ‘Hebben we hier te maken met culturele verschillen of politieke verschillen? Dat moet helder worden uitgelegd.’

Hij vertelde dat de gemiddelde Griek 25 procent meer werkt dan de gemiddelde Duitser, maar door de regering die er keer op keer op potje van maakte, zakte het land in de crisis waarin het nu verkeert.

Belangrijk is dat we elkaar niet negatief moeten benaderen. ‘Verbreed de definitie van wie “wij” zijn en verklein de definitie van wie “die anderen” zijn. We hoeven onze identiteit niet op te geven om samen te werken en op diverse manieren afhankelijk van elkaar te zijn.’ Clinton is van mening dat de crisis waarin Europa nu verkeert niet het einde is. ‘Europa’ is nog relatief nieuw en heeft nu te maken met identiteitsuitdagingen.

Afhankelijk van de techniek
Er is zoveel nieuwe techniek die wij eigen moeten maken. Het frustreert hem dat in veel minder dichtbevolkte delen in de Verenigde Staten de penetratie van breedband achterblijft. De techniek is belangrijk om de moderne economie te ontwikkelen, meende Clinton.

Maar we moeten de ogen niet sluiten voor de nadelen. Clinton noemde het voorbeeld van microtargeting waar de Democraten zeker de laatste verkiezingen zo goed in zijn geweest – om op microniveau (soms per stemmer) heel veel te weten te komen over de persoon. ‘Al deze informatie heeft ons geholpen de verkiezingen te winnen, maar tegelijkertijd is al die informatie best eng. Wat doet het met privacy?'

Een andere vorm van techniek waar hij voorzichtig vraagtekens bij zet, is die van de drones, de onbemande vliegtuigjes die gericht kunnen bombarderen. ‘Wat als die op termijn zo groot als een insect gaan worden? Wat zijn daar de gevolgen van? Hoe kunnen we ons daar tegen verweren?’

Afhankelijk van de natuur
Clinton was positief over hoe Nederlanders met de natuur omgaan. ‘Jullie hebben een groter respect voor de natuur dan wij.’ Hij noemde het gevecht van de Nederlanders met het water waar de Amerikanen nog wat van kunnen leren, maar ook het gebruik van windenergie.
Amerikanen zijn op dit moment nederig als het om het natuurgeweld gaat, zei Clinton. ‘We kunnen niet met zekerheid zeggen dat de klimaatverandering orkanen als Irene en Sandy hebben ontwikkeld, maar wel dat door de opwarming van het zeewater deze orkanen veel heftiger zijn dan voorheen. En vroeger hadden we geen tornado’s in het noordoosten van de VS – nu wel.’

Grootste uitdaging
De grootste uitdaging van de 21ste eeuw is volgens Clinton meer doen met minder, en op een duurzamere manier. De relatie met elkaar, techniek en de natuur.

‘Op dit moment is het te oneerlijk verdeeld in de wereld. De welvaart moet beter worden verspreid’, aldus Clinton. Waarmee hij niet wilde zeggen dat iedereen hetzelfde moet gaan verdienen. ‘Een bepaalde hoeveelheid instabiliteit is noodzakelijk. Zonder instabiliteit geen economie. En mensen moeten worden gestimuleerd om verder te reiken, innovatief te zijn. Daar moeten beloningen tegenover staan.

‘De truc is: ongelijkheid verminderen, maar mensen wel blijven belonen.’ En consumeren is ook zeker niet slecht, zei Clinton. Want daar draait de economie tenslotte op. ‘Mensen moeten geld uitgeven’, weet hij en zei gekscherend dat advertising dus echt niet zo slecht is.

Goede voorbeelden
Clinton noemde enkele merken die volgens hem een voorbeeld zijn en het verdienen om erkend te worden voor het werk dat ze verrichten. De Canadese bank Scotia Bank die in samenwerking met de Ierse telecommer Digicel het betalingsverkeer in Haïti verbetert. Weinig Haïtianen hebben een bankrekening, velen hebben wel een mobiel.

Of Ericsson dat Afrikaanse vluchtelingen helpt hun familie terug te vinden.

Costa Rica
De wereld is nu niet sustainable, maar moet het op termijn wel worden. Clinton is erg te spreken over Costa Rica en president Laura Chinchilla. ‘Ja, het kan best zijn dat er in de grond of voor kust olie is te vinden’, zei ze tegen hem. ‘Maar we hebben geen behoefte om het te vinden. Onze “brand” is dat wij het groenste land ter wereld zijn, en dat label willen we niet kwijtraken vanwege het vinden van die olie.’ Sterker nog, Costa Rica wil sowieso minder afhankelijk van fossiele brandstoffen zijn. 'Zorg er maar voor dat we elektrische auto’s kunnen gaan gebruiken, dan praten we verder’, zei ze tegen de 42ste Amerikaanse president.

Ten slotte om toch even terug te komen op het thema ‘creativiteit zal de wereld veranderen.’ Wat is voor Clinton nu dé strategie voor de toekomst? Hij gaf aan dat het hier vooral om innovatie gaat, én creativiteit. Maar nog belangrijker: die creativiteit niet afstraffen als het misgaat, of als er projecten mislukken. Clinton: ‘You cannot love creativity and punish it in the market.’ Tolerantie voor het maken van fouten is noodzakelijk.

Daarnaast had hij nog een advies: verkoop Nederland als innovatieland, mede in de strijd tegen klimaatverandering: ‘Neem de leiding.’

Foto's Chris van Houts