Hoe leiding en werkvloer Belastingdienst elkaar kwijtraakten na de toeslagenaffaire
Harrie van Rooij, Margit van Wessel en Noelle Aarts onderzochten 39 nieuwsartikelen en 1142 reacties op het intranet van De Belastingdienst toen de commissie-Donner met zijn tussenrapportage en het eindrapport kwam. Welke narratieven gingen er rond? Opvallend is het grote verschil in de zakelijke bijdragen van bestuurders en de emotionele benadering van medewerkers.
Het is op de kop af vier jaar geleden dat RTL Nieuws en dagblad Trouw zich stortten op de ongekend strenge aanpak van de Belastingdienst bij vermoedens van fraude bij de kinderopvang. Tal van gezinnen kregen het stempel fraudeur opgedrukt, soms vanwege kleine vergissingen, zoals het niet aanleveren van een bonnetje.
De gedupeerden verloren niet alleen het recht op toeslagen, ze moesten ook flinke sommen geld terugbetalen, soms oplopend tot tienduizenden euro’s. Vele kwamen in grote financiële problemen, wat weer een spoor van menselijk drama achter zich trok. Van echtscheidingen en gedwongen verkoop van woningen tot uithuisplaatsingen van kinderen.
De berichtgeving en verontwaardiging over de ongekend harde aanpak leidden tot een onderzoek van de commissie-Donner, die vaststelde dat de terugvorderingen niet rechtmatig waren. De fouten waren niet zozeer toe te schrijven aan specifieke functionarissen of organisatieonderdelen, maar aan ‘institutionele vooringenomenheid’, ofwel een collectieve tunnelvisie.
De affaire kostte diverse bewindspersonen de kop en er werd ingegrepen bij de Belastingdienst, die in drie delen werd opgeknipt. In 2021 viel het kabinet over het schandaal.
Reacties:
Om een reactie achter te laten is een account vereist.
Inloggen Word lid