'Bliksemtender' overheid wekt verbazing, hoe zit dat?

Zorgminister Hugo de Jonge heeft bedrijven en deskundigen afgelopen Paasweekend opgeroepen om hun plannen voor 'slimme technologieën tegen het coronavirus' in te sturen. Tot dinsdag 12:00 uur konden er voorstellen worden ingediend over de apps die er mogelijk komen in de strijd tegen het coronavirus. 

'Drie dagen is echt niet genoeg om dit zorgvuldig te kunnen doen. Ik ben echt voor de app, voor vrijwillig gebruik van de app, en ik denk dat techniek heel goed kan helpen, maar hoe dit nu wordt aangepakt snap ik niet', zegt Jacqueline de Gruyter, oprichter van het jaarlijkse Appril festival – een event gericht op de product-, design- en businesskant van app-ontwikkeling. 'Ik spreek me eigenlijk nooit zo stevig uit, maar nu heeft de overheid er een tender uitgegooid en mensen maar een paar dagen de tijd te geven om te reageren. Dat is gewoon ondoordacht.'

Zo'n bliksemtender kan averechts uitpakken omdat het de bereidheid van burgers om te app te gaan gebruiken sterk vermindert, vreest De Gruyter. 'Dit wordt er zo snel doorheen gedrukt dat mensen er niet bij kunnen worden betrokken, er is helemaal geen openheid. Ik denk echt dat technologie kan bijdragen, maar dit is een gemiste kans.'

'Drie dagen is niet heel veel tijd om een gedegen onderzoek te doen en een oplossingsrichting te formuleren voor zo'n moeilijke case' zegt Victor Knaap van het Amsterdamse productiebedrijf MediaMonks, dat ook een inschrijving de deur uit heeft gedaan. Sterker nog, MediaMonks heeft de tender openbaar gemaakt omdat het probleem 'veel te groot is om alleen op te lossen.' Knaap: 'De gekozen richting hoort een breed draagvlak te hebben.'

Een ander geluid komt van Ivo Jansch, van appbouwer Egeniq, die ook een app heeft ingediend: 'Ik ga even tegendraads zijn en aangeven dat ik het eigenlijk wel goed gedaan vind. Nederland heeft momenteel 17 miljoen ICT deskundigen die allemaal iets vinden van de tracking app. Het gaat niet om ideeën die nog gebouwd moeten worden. Want als je nu een idee hebt waaraan je nog moet gaan beginnen, dan ben je toch al te laat, tender of geen tender.'

Lees ook: 'Krijgen we straks te maken met corona-schaamte?'

Jansch: 'De tender biedt juist ruimte voor degenen die drie of vier weken geleden al een idee hadden en dat ook hebben uitgevoerd, om daar nu funding voor te krijgen. Dit is een uitgelezen kans om veel uitvoerbare ideeën waarvan er al veel ook gebouwd zijn, bijvoorbeeld de app van het OLVG, snel van funding te voorzien en breder uit te gaan rollen.'

Een corona-app werkt alleen als die door veel burgers wordt gebruikt. Om dat te bereiken hebben Google en Apple besloten de handen ineen te slaan om een corona-trackingmethode aan Android en iOS toe te voegen. Dat dat de juiste methode is, zijn de mannen het over eens. 'Op basis van het onderzoek dat wij in de korte tijd hebben kunnen doen, lijkt de Google en Apple contact tracing techniek de enige veilige weg voorwaarts. Alleen deze technologie wordt in mei opgeleverd en de tender vereist dat de COVID19-App 28 april wordt opgeleverd', zegt Knaap.

Jansch: 'Laat ik vooropstellen dat ik de api (application programming interface, red.) van Google en Apple de juiste aanpak vind. Maar die komen daar pas in mei mee. Is het dan erg als er tussen 28 april en het moment dat Apple ermee komt, een tijdelijke app zou zijn die beter is dan niets?'

De Gruyter vreest dat het ministerie eigenlijk al een partij op het oog heeft. 'Sommige mensen hebben het hele paasweekend doorgewerkt om op tijd te zijn met de inschrijving, terwijl de overheid volgens mij allang met iets bezig is, al kan ik dat niet hard maken. Ik vraag me wel serieus af of dit alleen voor de vorm naar buiten is gebracht.'

Jansch verwacht niet dat dat het geval is. 'Als ze al een app hadden gehad, dan zou de toon van de tender heel anders zijn geweest. Maar zelfs als het wel zo is, dan is het nog steeds zinvol om zoveel mogelijk input te willen vergaren en meerdere nuttige apps te lanceren.'