Meer vrouwen in Communicatie?

Beste Rocco

Ik heb je willen aanspreken tijdens je feestje ter gelegenheid van de lancering van het vernieuwde Magazine Communicatie, maar ik was bang je enthousiasme aangewakkerd door de vele aanwezigen te verpesten en zurig over te komen. Begrijp me niet verkeerd hoor. Het blad ziet er prachtig uit en dat was vast ook de bedoeling als je besluit in zee te gaan met Matthias Boswinkel van Studio Room, die ook verantwoordelijk is voor het uiterst succesvolle tijdschrift Linda. Een glossy waar ik zelf altijd bijzonder vrolijk van word. En de nieuwe redactionele koers, scherp op de actualiteit, gedurfder en verrassender in haar journalistieke aanpak vind ik bewonderenswaardig dapper.
Dus waarom dan toch de behoefte om je te confronteren?

Weet jij, Rocco hoe de verhouding man/vrouw is in de communicatiebranche? Ik denk dat je een gokje moet wagen want navraag bij Logeion leverde geen duidelijk antwoord op. Er bestaat bij de beroepsorganisatie voor communicatieprofessionals slechts het vermoeden dat de verhouding 2/3 vrouw en 1/3 man is.
Ik heb geen enkele reden hieraan te twijfelen. Immers mijn eigen bureau telt slechts 16 mannen, nog geen ¼ van het totaal. Typisch dat er zo weinig onderzoek is. Blijkbaar denken weinig mensen hierover na. Betteke van Ruler heeft een onderzoek gedaan naar de verhouding communicatiemanagers; zij kwam uit op 50/50. maar als je kijkt naar diegenen die zich uitsluitend met communicatie bezighouden en niet met andere taken ernaast, zijn de vrouwen duidelijk in de meerderheid. Zij schrijft dit in: ‘Carrière in Communicatie’ (2000)
Je begrijpt natuurlijk wel waar ik naar toe wil. In de eerste editie van het vernieuwde, gedurfde, verrassende, oogstrelend vormgegeven magazine waar jij hoofdredacteur van bent stond slechts 1 vrouw. Meer heb ik er niet ontdekt. Deze twijfelachtige eer mocht weliswaar aan mij te beurt vallen, maar waarom niet meer?

Dat had ik je zo graag willen vragen, Rocco. Hoe gaat zoiets? Hoe bedenk je de samenstelling? Ben je er überhaupt mee bezig geweest? Of is dat het vernieuwende? Zo min mogelijk vrouwen. Ik moest even aan de wet van Sullerot denken. Ken je deze wet, Rocco? Eind jaren ’60 kwam de Franse sociologe Évelyne Sullerot met een soort van ‘wet’. Deze wet stelt dat het toetreden van meer vrouwen tot een beroepsgroep de status ervan doet dalen. Dus hoe meer mannen in een sector werken hoe hoger de status. Geldt dat ook voor een magazine?
Laat me een kleine confessie doen. Elk jaar ben ik medeverantwoordelijk voor ons jaarlijks evenement BID. 2 jaar geleden was ik bijzonder verguld met het programma en tijdens de dag werd ik (wel) aangesproken op het feit dat er nagenoeg geen vrouwen op het podium te zien waren. Het klopte en ik was me er totaal niet van bewust geweest. Bizar he? Eerlijk gezegd vond ik het een non issue. Het ging toch immers om de kwaliteit van het programma .Wat maakt het dan uit of je man of vrouw bent? Vind jij het eigenlijk een issue?
Dat had ik zo graag met je willen bespreken. Ik ben oprecht geïnteresseerd. Misschien had je op dezelfde wijze gereageerd als ik toen.

En toch, hoewel ik helemaal niet fanatisch ben als het om dit soort dingen gaat, vraag ik me wel af hoe het komt. Is het een denkpatroon? Ligt aan de vrouwen zelf? Zijn mannen gehaaider in het zich in de kijker spelen? En is het erg? Als voorbereiding op deze brief heb ik op twitter rondgevraagd naar argumenten waarom vrouwen minder zichtbaar zijn in de media. Grappig genoeg kreeg ik alleen reacties van vrouwen. Zij vinden dat we de hand in eigen boezem moeten steken. Vrouwen zijn te onzeker, te bescheiden, steken hun kop niet boven het maaiveld en hebben last van het krabbenmand syndroom. Ach misschien is het helemaal niet interessant meer om te weten waarom. Uiteindelijk moeten we ons afvragen hoe we het kunnen veranderen.

Onlangs pleitte Shula Rijxman bestuurslid van de Nederlandse Publieke Omroep voor meer vrouwen op de Nederlandse televisie. Wist je dat slechts 38 % van de sprekers op TV vrouw is? Bij nieuws en opinieprogramma’s is het aantal nog dramatischer namelijk 33%.
Haar oplossing is redacties van veelbekeken programma’s als Pauw & Witteman en De Wereld Draait Door in contact te brengen met talentvolle vrouwen.
Ligt hier niet ook de oplossing voor Communicatie, Rocco?

Beste Hanneke

Er staan twee onwaarheden in je brief. Allereerst heb je me op het feestje wél aangesproken over ‘de vrouwenkwestie’ . Of althans, je hebt het tussen de complimenten door, even aangestipt. Vergeten kennelijk en dat siert je. Je was, schrale troost, niet de enige. Ook Betteke van Ruler en Gervaise Coebergh spraken mij aan. Drie vrouwelijke communicatiekanonnen met een oprechte (en terechte) klacht. Weg feestgevoel. Want inderdaad, ik was er niet blij mee. Ik schrok ervan. Hoe kon ik dat nu over het hoofd hebben gezien? Ik, die de vrouwenzaak toch een warm hart toedraag! Snel trol ik me terug in een stil hoekje en telde ik het aantal vrouwen in de vernieuwde Communicatie. Pfff gelukkig. Je was er één vergeten. Buiten jouw portretfoto trof ik de beeltenis van Karen van Bergen. Toch echt ook helemaal een vrouw. Van een concurrerend bureau. Dus ik snap waarom je haar per ongeluk over het hoofd ziet. We hebben het hier over een verdubbeling ten opzichte van jouw schatting. Een overscore van maar liefst 100 procent, Hanneke.

Maar goed, het blijft een zwaar gemiste kans. Het is tragisch. Droef. Ik denk dat jouw schatting over het aantal vrouwen in het vak namelijk aan de gematigde kant is. Regelmatig organiseren wij congressen. De enige man ben ik. Soms zie ik nog een verdwaalde cateraar of een veiligheidsbeambte. Op het podium zijn de rollen omgedraaid, overigens. Al-leen maar mannen. Nou ja, bijna alleen maar. ‘Tachtig procent’ las ik in een onderzoek over het aantal vrouwelijke pr-officers in Amerika. Gaat dit ten koste van de status van het vak? Ik vrees van wel. Dat is die geduchte wet waarover jij schrijft. Of het voor een tijdschrift ook geldt, vind ik lastig te zeggen. Doet er ook niet toe. Er moeten meer vrouwen in Communicatie. Er moeten er ook meer op het podium. Waarom staan ze er niet? Op het podium - omdat ze niet willen. God weet hoe ik mijn best heb gedaan om meer vrouwelijke key notes tijdens congressen achter het katheder te krijgen. Omdat ik precies hetzelfde verwijt kreeg als jij. Maar het is me niet gelukt. Ze zegden niet toe. Waarom, is mij een raadsel.

Voor het blad is het ingewikkelder. Als het om verhalen gaat volg ik simpelweg de oude maffiawet: always speak to the highest boss. En als ik al niet voor de highest boss ga, dan vindt de highest boss zelf wel dat HIJ de aangewezen persoon is om mee te praten. Hij ja. Want, ook in communicatie - zelfs in communicatie - is de hoogste baas vaak een man. Meestal een man. Ik wil er met alle liefde rapporten tegenaan gooien, met cijfers tot achter de komma komen, maar je weet het zelf ook. In alle grote organisaties, ondernemingen, ministeries, heeft de communicatiebaas een piemel.

Oei wat zeg ik nu. Dus. Eh tja. Ik kan nu natuurlijk de vrouw in Communicatie als een bijzondere diersoort aanwijzen, een vergeten groep die meer dan gemiddeld aandacht behoeft, maar dat lijkt me niet de aangewezen route. Natuurlijk, ik beloof dat er meer vrouwen in Communicatie komen. Ik zal er op letten. Let op het tweede nummer. Maar het feitelijke werk ligt bij jullie.
Weg met die rare bescheidenheid, aan de slag.