'Gek doen'

Ik heb het uiteraard over die onbedwingbare neiging van politici om ‘gek’ te doen. Met name tijdens verkiezingscampagnes halen ze de meest wilde sprongen uit. Alleen maar om de krant te halen of om op televisie te komen, alleen maar om te laten zien hoe gewoon ze zijn, alleen maar om dichter bij de kiezer te komen?

De verkiezingscampagne voor de gemeenteraden heeft weer een paar pikante voorbeelden van die politieke gekke koeien-ziekte laten zien. Het ‘hoogtepunt’ was voor mij niet het calvinistische gehos van JP tijdens carnaval. Nee, wat er voor mij het meest uitsprong was de ‘rap’ van ‘De Don’, zoals mr. P.H. Donner, minister van justitie, zich tegenwoordig laat noemen.

Dat een dienaar van de Kroon zich van een modern communicatiemiddel bedient om, in het kader van een uitgekiende doelgroepenbenadering, kiezers te bereiken - je zult er mij niet over horen. Politieke campagnes zijn in Nederland nog steeds veel te traditioneel. Het ‘folderen’, in combinatie met het ‘canvassen’, is bijna negentig jaar na de invoering van het algemeen kiesrecht nog steeds de meest populaire manier om kiezers te bereiken, vermoed ik. En wat er aan nieuwigheden geprobeerd wordt - neem een weblog als die van minister Zalm of een ipod als van Wouter Bos - is meestal net zo saai als televisie uit de eerste jaren: radio met bewegende plaatjes…

Natuurlijk ben ik voorstander van permanente ‘innovatie van de communicatie’. Wie niet? Maar het moet geen doel op zichzelf zijn. En al helemaal geen middel om een karikatuur van jezelf te maken. Dit soort nogal goedkoop stuntwerk heeft de onhebbelijkheid zich tegen de goedgelovige gebruiker te keren.

Communicatie gaat minstens zo zeer over de vorm als over de inhoud. Net zo min als een doodgraversgezicht bij meevallers past, een grap niet thuishoort in de troonrede en CEO’s ook lastige boodschappen persoonlijk moeten vertellen, zo moeten politici niet al te gemeenzaam, al te populistisch willen doen. En zeker niet een minister van justitie die zich graag en overtuigend presenteert als een steile, stijve en daarom misschien wel zo hooggeschatte bewindsman.

Een rappende Donner gaat net zo slordig om z’n imago als die fractievoorzitter die ooit, op het hoogtepunt van een verkiezingscampagne, zich liet verlokken om in een speeltuin van de glijbaan af te gaan.

Waarom doen politici altijd weer zo gek? Wie beschermt ze tegen zichzelf? Waren communicatiemanagers daar niet voor?