‘Ik ben dus even door die lijst gegaan, van genomineerde woorden van 2020, en ik heb een paar nieuwe betekenissen bedacht’, voor een interview met Ronald Snijders heb je in principe geen vragen nodig; ook ’s ochtend vroeg staat hij ‘aan’. Snijders is absurdist en schrijver. Hij heeft verschillende boeken op zijn naam waarvan De AlfabetBeter de meest recente is. Hierin heeft hij samen met vriend en co-auteur Fedor van Eldijk 1000 gegarandeerd kansloze woorden samengebracht. Een woordenboek waarin je woorden als eindvaas (supercoole vaas), saturnster (atlete die uitblinkt in de ringen) en grapschennis (een oude grap uit je geheugen opgraven en hem verkeerd navertellen) kunt vinden.
Het raakt een beetje aan reclameschrijven waarin ook nieuwe woorden en zinnen woorden bedacht, waarvan de copywriter diep hoopt dat die ingeburgerd raken. Zoals de bob, het zwitserlevengevoel, goeiemoggel en foutje bedankt. Vandaar ook het gesprek. Want – los van het feit dat er minder creatief werk werd gemaakt – kwamen de uitingen met de woorden als ‘samen’ en ‘verbinden’ iedereen al snel de neus uit. In het nieuwe normaal bewoog reclametaal naar het nikszeggende midden.
Snijders begrijpt direct waaruit dit voortkomt: het creatieve proces werd compleet gekanteld het afgelopen jaar. ‘Als absurdist schop ik niet tegen actualiteit aan, maar tegen het normale. Dit jaar is de werkelijkheid absurd geworden en het normale vreemd. Tegen zo’n rare samenleving is het moeilijk schoppen. We gingen met z’n allen RIVM gaan praten: ineens had iedereen het over “risicogroepen”, “de kwetsbare doelgroep”, “de besmettingsgraad”. In de media hoorde je keer op keer “dit is wat we nu weten”. Ik kon daar eerst ook niks mee.’
Laatste voorstelling
Snijders speelde op schrikkeldag zijn laatste voorstelling uit ‘Groot succes 2’, in een bomvolle Kleine Komedie waar nog lustig werd gelachen, gehoest en geproest. Daar werd ook de televisieregistratie van de voorstelling gemaakt. De nieuwe voorstelling ‘Een avond met mij’ zou in het voorjaar in try-out gaan, maar eigenlijk moest Snijders opnieuw beginnen met schrijven.
‘Een show is voor mij de binnenwereld die er door een trechter uitkomt. Ik put uit alles wat ik heb gelezen en gezien. Ik trek het normale naar het ridicule of maak het ridicule normaal. Ik had bijvoorbeeld een stukje over een man die boodschappen gaat doen om de caissière te imponeren en zij gaf hem allemaal complimentjes. “Wat goed, een brood! Oooh een paprika!”. Door dat hamsteren en de supermarkt-taferelen met lege schappen en wc-rollen werkt zo’n stuk niet meer, omdat het dan ineens daar over lijkt te gaan. Ik wil iets uit de sleur trekken, maar de werkelijkheid is dat zelf gaan doen, dat was best lastig.’
Het was dus even zoeken. Twitter was voor Snijders altijd een goed testpodium om kleine woordgrappen en gedachtes te testen. De fysieke try-outs, die vanaf juni weer een beetje konden, waren dit keer extra leerzaam. Optredende voor een klein publiek leerde hij snel.
Als absurdist schop ik niet tegen actualiteit aan, maar tegen het normale.
Tijdloos
Snijders benadrukt een aantal keer dat hij tijdloosheid een voorwaarde vindt voor absurdistische humor. Van de Russische schrijver Daniil Charms tot de sketches van Big Train, het overleeft de tand des tijds. ‘Of ik tijdloosheid dan belangrijker vind dan een grap maken? Nou dat zou ik niet zeggen, maar vind het beter als je over twee jaar nog steeds om mijn voorstelling kan lachen. Bij mij slipt er ook wel eens een doorheen. Zo had ik een gegeven een grap ‘ik had eerst een Turkse kapper, maar daar ben ik weggegaan na die mislukte coup’. Nu begrijp je misschien nog net dat het over een militaire coup in Turkije ging, maar toch net een beetje makkelijke grap die snel gedateerd is. Dat is ook de reden waarom er in De AlfabetBeter amper coronawoorden voorkomen. Ik hou ervan als je er jaren op kunt teren.’
De AlfabetBeter is te verkrijgen in de boekhandels en via de site Normalemensen.nl. Daar vind je ook eerdere boeken zoals Een Normaal Boek, Een ander Boek en de Kopdichtbundel.
De woorden van 2020
Snijders ‘veralfabeterde’ vijf van de genomineerde woorden:
-
‘Als je bij Anderhalvemetersamenleving de nadruk op ‘samen’ legt krijg je een super kleine samenleving. Samenleven op anderhalve meter, dan woon je in een kast.’
-
Blokjesverjaardag. ‘Dat is 8 augustus, dan is Dieuwertje jarig. Ik ken haar vrij goed, we noemen haar altijd Blokje.’
-
Jojo-lockdown. ‘Ja sorry ik werd gek van die kinderen met hun jojo’s, ik heb ze afgepakt, die liggen nu de rest van het jaar in de jojo-lockdown.’
-
Raambezoek. ‘Zo’n hoerenloper die niet genoeg geld heeft om naar binnen te gaan.’
-
Stekkergekte. ‘Ja dat is ook krankzinnig, die mensen die hun elektrische auto niet hebben opgeladen en dan toch elektrisch gaan rijden met zo’n enorm verlengsnoer aan hun auto.’
