[door Rocco Mooij]
Deel 3 uit een serie van vier duoportretten van communicatievaders en hun -dochters.
Het zal vast geen toeval zijn. Twee bekende bureaus worden op deze pagina’s geportretteerd en in beide gevallen staat de volgende generatie klaar om het roer over te nemen. Nog dit jaar gaat bij het Eindhovense Van Zandbeek de zaak over van vader op dochter én zoon. Samen met haar broer Jasper wordt Fleur mede-eigenaar van het Brabantse communicatiebureau.
Verguld
‘De komende maanden zal het zijn beslag gaan krijgen’, zegt Willem van Zandbeek. ‘Fleur gaat de organisatorische zakelijke kant doen en Jasper het creatief-strategische stuk.’ Hij is er verguld mee, de oprichter van een van de grootste bureaus van de lage landen. ‘Het is niet vanzelfsprekend dat je kinderen zo goed kunnen samenwerken. Ik zal eerlijk zijn: er was één moment, nee er waren meerdere momenten, zo aan het begin van de eeuw, dat ik dacht: nu ga ik verkopen. Er waren gegadigden, er waren interessante aanbiedingen. Maar toen zij allebei zo rond 2005 hier binnenkwamen en het liep aardig, dacht ik: toch nog maar even wachten met verkopen.’
Stilzitten zal Van Zandbeek niet als de zaak uit handen is. ‘We zijn al ver met het nadenken over een Amsterdamse vestiging, omdat daar veel van onze klanten zitten. En ook Vlaanderen is een interessante markt voor ons.’
Passie of zachte drang?
Dat Fleur deze stap zou maken was in ieder geval voor haar niet meteen vanzelfsprekend, ondanks een studie Nederlands met ‘vrije ruimte’ op het gebied van marketing en communicatie. ‘Het ging heel natuurlijk. Ik kwam en ben nooit meer gegaan. Mijn vader vroeg me of ik kon helpen bij een grote klus: een tijdschriftenproductie voor Pink Roccade. Ik deed eindredactie, het bladmanagement, de contacten met de klant en de externe partijen, en ik merkte dat ik dat best interessant vond.’ Daarmee was de overstap nog niet vanzelfsprekend. ‘Ik dacht: het is een vakantiebaan. Ik moet mijn studie nog afmaken.’
De lol ervan inzien
Hij: ‘Ik heb nooit gedacht: mijn kinderen moeten bij mij in de zaak komen werken. Maar toen het eenmaal zo ver was, ging ik er al snel de lol van inzien. Je hebt een speciale relatie met ze. Veel gaat op gevoel. Je kent ze door en door. Je kent elkaars talenten en elkaars tekortkomingen. Dat betekent: duidelijkheid vooraf over wat je kunt verwachten en dat maakt samenwerken heel makkelijk. Het scheelt één of twee lagen.’
Kruiwagen of eigen kracht?
Zij: ‘Onbedoeld of niet: mensen kijken toch wel een beetje de kat uit de boom. De dochter van de baas, die komt een vakantiebaantje doen en blijft dan. Ik ging er meteen vol in en deed het heel serieus. Maar als je laat zien dat je het goed doet, en als klanten om je vragen, dan is dat wel snel afgelopen. We waren natuurlijk geen echt familiebedrijf, ik had niet de intentie om hier te gaan werken. Ik had daar gewoon nog niet over nagedacht. Maar mensen voelen: die heeft een enorm commitment. Die zal onze belangen wel goed behartigen. Je moet dan nog wel laten zien dat je het kunt natuurlijk. Maar als het lukt: je acceptatie intern komt dan van buitenaf.’
Hij: ‘Van medewerkers die de kat uit de boom keken heb ik nooit iets gemerkt, op een incidenteel geval na.’
Zij: ‘Het was dominanter dan je denkt.’
Voor de leeuwen of aan het handje?
Zij: ‘Willem heeft veel vertrouwen in mij. Altijd gehad. Ik kreeg al snel grote klanten met grote budgetten. Dat gaf wel druk. Je wilt het waarmaken. En ik moest tegelijkertijd nog veel leren. Mijn leercurve was extreem steil. Op mijn 26e kreeg ik de opdracht om het kantoor in Maastricht te reorganiseren. Ik speelde het spel dat hier op het hoofdkantoor in het groot wordt gespeeld, ineens in het klein. De unit moest autonomer worden, met eigen klanten, betere kwaliteit, een eigen team, de omzet moest omhoog. Ik was alleen maar aan het werk. Kon het nog niet zo goed relativeren als nu. Het was zwaar. Daar kwam bij dat we werkten met een studio die de gewenste kwaliteit niet kon leveren. Dus ik heb, tegen de opdracht in, de studio in Eindhoven ingeschakeld. Dat gaf wel wat debat met mijn vader.’
Zij moest het doen
Hij: ‘Ze heeft wel aangegeven dat ze het zwaar had. Ik heb het ook gezien. Maar daarmee was het niet opgelost. Reorganiseren kost heel veel, zeker als je nog maar 26 bent. Ik zag wel dat er veel spanning op zat, maar zij moest het doen. Natuurlijk was het ook voor mij heel spannend. Maar ik heb nooit aan de afloop getwijfeld. Ik zag dat het goed ging. Kijk, het is moeilijk als je je kinderen ziet worstelen. Als ze mensen moeten ontslaan, mensen die je kent, mensen met een hypotheek, kinderen. Zeker omdat wij een bedrijf zijn dat mensen eigenlijk voor het leven wil aannemen. Maar soms moet het. En zij moest zelf die beslissingen nemen. Het was haar probleem. Ik hield expres mijn handen op mijn rug.’
Achteraf, zegt Willem van Zandbeek, was de discussie over de Maastrichtse studio een blessing in disguise. ‘Daardoor gingen we anders denken over de ontwikkeling van het bedrijf. Daar is uiteindelijk toch ook het Van Zandbeek uit voortgekomen zoals het zich nu heeft ontwikkeld. Over de inhoudelijke richting waren ze het snel eens. Van Zandbeek richtte zich meer en meer op contentmarketing, omdat vader, zoon en dochter zagen dat dit profiel het beste aansloot bij ontwikkelingen in de markt en het beste paste bij het dna van het bureau.
Kennis te verspreid
Zij: ‘De discussies gingen niet zozeer over inhoudelijke zaken, maar over de vraag: hoe gaan we het bedrijf anders bouwen en inrichten. Willem heeft het groot laten worden door op allerlei plekken bedrijven op te richten, door overnames en deelnames. Jasper en ik zeiden: als je kijkt naar de ontwikkelingen in het vakgebied, dan moeten we ons specialiseren. En als je gaat specialiseren, dan moet je mensen bij elkaar brengen. Anders blijft de kennis te verspreid.’
Hij: ‘We zaten in Maastricht, Eindhoven, Amsterdam. Mijn gedachte was ooit: ga dicht bij je klant zitten. Zo was de markt toen ook en daar waren we redelijk succesvol in. Nu ontstond het idee: laten we afbreken wat we hebben en een nieuw concept bouwen, helemaal gefocust op contentmarketing en vanuit één centrale unit. Ja, daar was wel even een debatje voor nodig.’
Geleerd van mijn dochter?
Hij: ‘Focus. Geduld. En de inhoud vooropstellen. Ik ben niet van het geduld. Ik ben van de kansen en de mogelijkheden, het ondernemen. Daarnaast: Fleur maar ook Jasper hebben het bedrijf een managementachtige impuls gegeven. Er is veel meer structuur, we werken methodischer, waardoor je creativiteit beheersbaarder maakt en je de klant vooraf veel beter inzicht in de resultaten kunt geven. Ik kom vanuit de creatieve kant, vanuit een maakkant en een denkkant.’
‘Ik heb natuurlijk ook managementvaardigheden ontwikkeld, maar ik heb ze op een andere manier verworven. Al doende. Je loopt er tegenaan. Fleur heeft ervoor doorgeleerd. We organiseren het nu slimmer en efficiënter. De tastbaarheid van wat we doen wordt groter. Dat mijn kinderen dat anders doen dan ik en beter misschien, vind ik helemaal niet vervelend. Integendeel. Als je ziet dat het werkt, waarom zou ik dan ingewikkeld doen?’
Geleerd van mijn vader?
Zij: ‘Je moet heel nadrukkelijk je eigen kansen creëren, voortdurend inhoudelijk zoeken naar nog niet bedachte of onverwachte verbanden en combinaties. Daarin ligt het onderscheid of de weg naar succes.’
Wie zijn Willem en Fleur?
Willem van Zandbeek (64)
● Is: directeur Van Zandbeek
● Levensmotto: geduldig doorgaan, nooit opgeven
● Belangrijkste advies ooit: Wanneer je als ondernemer tegen de vlakte gaat, gewoon opstaan en doorlopen.
Fleur van Zandbeek (35)
● Is: senior adviseur Van Zandbeek
● Wordt: directeur/partner Van Zandbeek
● Levensmotto: altijd is alles mogelijk
● Beste advies ooit: altijd positief zijn; alles heeft een leereffect
Voor deel 1 uit deze serie, met Eric en Beau Stolwijk, klik hier.
Voor deel 2 uit deze serie, met Hans en Simone Dorreboom, klik hier.
