SxSW: is Snowden de leider van het nieuwe internet?

Tekst:  Japie Stoppelenburg, lead creative bij TamTam

Het feit dat je dit nu leest, betekent dat je die vragen al beantwoord hebt. Doordat je hier op deze blog bent, sorry daarvoor, heeft de Amerikaanse overheid allerlei waardevolle informatie over je. Gestolen of gekregen van je internetprovider en verwerkt in hun systeem. Waar je nu precies bent, hoe laat het is, hoe lang je naar deze blog kijkt. Ze weten overigens ook wanneer je voor het laatst porno hebt gekeken op je computer, welke webshops je kijkt, waar je naar zoekt.

Ze weten ook je telefoonnummer. Ja, niet door jou, maar één van je vrienden heeft vast z’n telefooncontacten gesynct met Facebook. Da’s makkelijk. Ze weten wie je vriend(in) is, waar je kind naar school gaat, of je vreemd gaat en met wie, hoe het met je financieën is. Ze doen er niks mee hoor, beloofd! Maar het staat er wel, ergens in Maryland op een dampende server. Dit is geen toekomstmuziek of Minority Report achtig visioen; dit is NU. Of eigenlijk al even geleden. Dus dank je wel voor je bijdrage!

Privacy en de vrijheid en openheid van het internet is een belangrijke rode draad door deze editie van SXSW, maar wat zo lastig is eraan is dat eigenlijk niemand weet wat we nu moeten DOEN. We leven in een “one way mirror”, zoals het op het podium genoemd wordt, maar hoe we die spiegel kapotmaken is een tweede. Daarnaast weet ook niemand het alternatief. Geen Facebook gebruiken? Terug naar een Nokia 3310? “Off the grid” leven als zigeuners?

Sambal erbij
Google, Facebook, Microsoft en andere grote technologische bedrijven doen hun best om al hun servers dicht te zetten en veiliger te maken. Het publiek applaudiseert omdat Snowden hiervoor gezorgd heeft. Maar het opslaan van jouw data is nu juist hun hele business model. Doordat ze hun geld verdienen met het maken van profielen van hun gebruikers, leggen ze eigenlijk alles klaar voor de NSA. Afhaalpakketjes persoonlijke informatie, met sambal bij. Moeten ze daar dan mee stoppen? Moeten we dan maar gaan betalen voor Google? Eén cent per zoekopdracht als daarmee onze privacy gewaarborgd blijft?

Barton Gellman, de Pulitzerprijs winnende journalist die de Snowden verhalen schrijft voor The Washington Post, weet het zelf ook niet. Hij vertelt over zijn interviews met Snowden in de eerste sessie om 9.30. Gellman gebruikt wel een iPhone, maar verder gebruikt hij geen Dropbox, bijna geen sociale media, geen e-mail. Alle sms’jes gaan via heftige encryptie-codes en vaak ook anoniem of zelfs via tussenpersonen. De .doc bestanden van zijn artikelen voor de Washington Post hebben nog nooit het internet gezien. Is dat hoe we moeten gaan leven? Als Russen in de Koude Oorlog? Of vind jij de surveillance niet zo erg als dat betekent dat je gratis gebruik kan maken van de gemakken van het internet? Of zijn er nog andere opties te bedenken?

Technonerds
Als Edward Snowden in een handjevol pixels op het beeld verschijnt in de tweede sessie, breekt er luid applaus uit. Het aantal en enthousiasme van het publiek is duidelijk meer dan bij Julian Assange. Snowden is, zoals gewoonlijk, intelligent en kalm en welbespraakt. Ik vraag me af of er CIA spionnen in de zaal zitten. Zullen er nu zes technonerds hard aan het werk zijn om de Google Hangout-verbinding te hacken? Hij gaat in ieder geval via zeven verschillende servers voor de veiligheid.

Het is een bizarre wereld waar we in leven. Eric Schmidt van Google sprak hier al over op vrijdag, Assange verveelde gisteren een hele zaal met zijn gebrabbel en nu Snowden en Gellman. Niemand weet hoe we dit moeten oplossen. Ze zijn het er wel allemaal mee eens dat er iets moet veranderen, en dat SXSW de plek is waar dit moet gebeuren. Jij en ik, de makers en gebruikers van het internet, zijn hier nu aan zet. Wat gaan we maken? Hoe willen wij dat het gaat? Is Snowden de leider van het nieuwe internet?

Praktisch en duidelijk is het nog niet. Heel inspirerend ook niet. Eigenlijk word je er vooral angstig en achterdochtig van. Maar het gevoel dat je kijkt naar history in the making, zonder robots of ruimtevaart of gestures, is toch heel erg aanwezig.

Meer uitgebreide verslaggeving in de vorm van nieuws en blogs is te vinden in het SXSW 2014 Dossier. Klik hier.