Out of home consumptie neemt hoge vlucht

In ons voorland op dit gebied, de VS, wordt dan altijd gewezen op nieuwbouw die al geen keuken meer heeft. Men ontbijt, luncht en dineert immers toch buitenshuis en on the go.

Ook de Nederlander eet steeds meer buitenshuis, van een lunch in het bedrijfsrestaurant tot een broodje bij het tankstation, van een restaurant tot een stuk pizza op het station.

De omzet van foodservice, waaronder horeca, catering, maar ook pompstations en bedrijfsrestaurant vallen, die alle voedselconsumptie buitenshuis verzorgen, zal de komende jaren dan ook fors stijgen.

Volgens een vandaag gepresenteerde studie van Rabobank, EFMI Business School en FoodService Instituut Nederland komt de omzet in 2020 uit boven de 30 miljard euro. In 2007 bedroeg die omzet nog iets minder dan 19 miljard euro.

Gebrek aan tijd blijkt de belangrijkste aanjager van het buitenshuis eten, stellen de onderzoekers. Niet alleen zijn de werktijden toegenomen, daarnaast neemt de tijd die Nederlanders overhouden voor huishoudelijke klussen inclusief boodschappen doen, koken en eten af.

Bovendien stijgt het aantal eenpersoonshuishoudens en die zijn sowieso minder bereid te koken.

'Een consument denkt nu: ik heb nu trek, waar kan ik eten, het liefst snel, gemakkelijk, kwalitatief goed en gezond. Bovendien neemt de bereidheid om tijd te investeren in boodschappen doen en koken ook af', vat Jan-Willem Grievink, directeur van FoodService Instituut Nederland de trend samen.

'Het grote strijdtoneel is de twee uur die de Nederlander per dag heeft om te consumeren. Steeds meer partijen vechten om diezelfde voedseleuro.'

Want niet alleen supermarkten en horeca vechten met elkaar om de share of stomach, ook bedrijven als Ikea en Hema bieden voedsel aan naast hun primaire activiteiten.

Nederlanders blijken ook bereid te betalen voor gemak en lekker eten.

Supermarkten zullen niet alleen meer kant-en-klaarproducten in de schappen krijgen, ook verwachten de onderzoekers dat supermarktondernemers naar gelegenheden gaan zoeken waarbij de klant direct zijn gekochte voedsel kan consumeren.

'De retail en de foodservice zullen meer door elkaar heen lopen', aldus Grievink. De 'AH to Go'- winkels van marktleider Albert Heijn zijn hiervan een duidelijk voorbeeld.

De factor 'gezond' speelt voor steeds meer consumenten in de supermarkt een belangrijkere rol. In de foodservice is dit nog een 'braakliggend gebied', aldus de onderzoekers.

Grievink verwacht echter dat binnen afzienbare tijd ook in Nederland formules zullen komen die zich richten op gezond of biologisch voedsel.
Met name als het gaat om fruit, sapjes, natuurlijk brood, of het grillen en frituren van vlees, vis of groenten in gezondere vetten.

In het buitenland is deze foodservicetak al veel meer ontwikkeld. De onderzoekers verwachten dan ook dat er meer buitenlandse formules hierheen komen.

Een tegenbeweging op dit out of home-eetgedrag komt er volgens de onderzoekers ook. De momenten waarop met familie of vrienden uitgebreid wordt genoten van voedsel en elkaar, worden steeds belangrijker.

Het onderzoek:

Elke dag eten circa 4 miljoen Nederlandse consumenten één of meer hoofdmaaltijden buiten de deur. Die buitenshuisconsumptie gaat de komende jaren toenemen. De maatschappelijke veranderingen spelen daarbij een belangrijke rol.

Sipko Schat, lid van de raad van bestuur van Rabobank Groep: "Tussen nu en 2020 neemt het aantal eenpersoonshuishoudens in Nederland toe met meer dan een half miljoen. En alleenstaanden eten vaker buiten de deur. Daarnaast krijgen Nederlanders het steeds drukker en zijn zij op zoek naar tijdbesparing. Sinds 1985 besteden consumenten wekelijks ongeveer 3 uur minder aan huishoudelijke taken, waaronder koken en boodschappen doen".

Buiten de deur eten wordt de komende jaren vanzelfsprekender. Geen tijd en/of geen zin om te koken vormen daarbij de belangrijkste drijfveren voor de consument.

Marcel van Aalst, directeur onderzoek van EFMI Business School: "Het klassieke buiten de deur eten, waarbij gezelligheid en ontspannen genieten centraal staan, is qua omzet weliswaar nog steeds groter, maar functioneel buiten de deur eten als alternatief voor zelf koken zal het meeste groeien".

Vooral onderweg eten tijdens het reizen, winkelen of een andere activiteit waarbij consumenten zich verplaatsen, vormt een belangrijk groeisegment.

Maar ook de veranderingen in foodservice zélf zorgen voor omzetgroei. Ondanks het feit dat horeca, cateraars, pompshops, koffiebars, fastfoodketens en andere foodservice-concepten sterk verschillen, vindt er een eenduidig emancipatieproces plaats.

"De klassieke foodservicekenmerken zoals gerechten, sfeer en gastvrijheid worden steeds meer gesystematiseerd en in een formule gegoten. Die formulevorming zorgt voor toekomstige groei, omdat foodservice-concepten makkelijker reproduceerbaar worden. De komende jaren zullen we in Nederland dan ook minstens 70 nieuwe foodservice-formules gaan zien", aldus Jan-Willem Grievink, directeur van het FoodService Instituut Nederland.

Door de verschuiving naar meer functioneel eten, de formulevorming en het feit dat ook in foodservice meer spelers in het lageprijzensegment gaan opereren, is de tijd van grote prijsverhogingen voorbij.

Van Aalst: "Door de toenemende prijsdruk en het feit dat buitenshuis eten steeds vanzelfsprekender wordt, zal de conjunctuurgevoeligheid van foodservice de komende jaren geleidelijk afnemen".

De groei van de markt voor buitenshuis eten ontgaat ook de supermarkten niet. Schat: "De grote vraag is wie er het beste in slaagt om de consument te voorzien in zijn behoefte aan eten en drinken voor de zeer korte termijn. Van directe consumptie tot en met de maaltijd voor de komende 2 uur."

Sommige supermarkten zullen klanten de mogelijkheid gaan bieden om ter plekke iets te eten. Een grotere groep zal echter gaan samenwerken met een foodservice vestiging naast of in de buurt van de supermarkt.

In de supermarkt zélf zal men zich richten op het aanbieden van kwalitatief nog betere maaltijden uit het koelschap en door 'ready-to-go' warme en koude assortimenten die binnen een half uur gegeten kunnen worden.

Grievink: "Als supermarkten erin zouden slagen om met hun kant-en-klare maaltijden restaurantkwaliteit voor thuis aan te bieden, dan zou dat een belangrijke groeiremmer zijn voor het foodservicekanaal".

Tot foodservice rekenen de onderzoekers alle ondernemingen die buiten de supermarkt en speciaalzaak eten en drinken verkopen, meestal voor directe (buitenshuis)consumptie en/of consumptie voor onderweg. Voorbeelden zijn horeca, catering en pompshops.