Tham Khai Meng, Co-Chairman & Worldwide Chief Creative Officer van Ogilvy en volgens AdAge ‘een van ‘s werelds invloedrijkste communicatieprofessionals’, is blij dat hij niet volwassen hoeft te worden.
Door Gijs de Swarte
‘Of creativiteit me in mijn persoonlijke en professionele leven heeft geholpen? Als je in de creatieve sector werkt, is er helemaal geen scheidslijn tussen die twee levens. Als creatief klok je niet even uit aan het eind van de dag.
Je mag werk doen waar je van houdt, en dat is een heel groot privilege. Zo veel mensen doen hun hele leven iets waar ze een hekel aan hebben. En na het werk gaan ze naar boekenwinkels vol met zelfhulpboeken over hoe je gelukkig wordt. Maar geluk is niet iets dat je kunt leren, het is een bijproduct van betekenisvol werk.
Weinig dingen zijn betekenisvoller dan het bedenken van nieuwe werelden. Een vroedvrouw vraagt zich ook nooit af of haar werk wel betekenis heeft. Hetzelfde geldt voor vroedvrouwen van ideeën. Creativiteit speelt een centrale rol in het bestaan van een mens.
In zijn boek Sapiens zegt Yuval Noah Harari dat de mens van de Neanderthalers en andere apen kon winnen dankzij zijn vermogen om verhalen te vertellen.
De verhalen die we vertelden stelden ons in staat om samen te werken en een gezamenlijk doel na te streven. In essentie is de mens een verhalen vertellende aap.
Kleine kinderen
Dus is het ook geen verrassing dat creativiteit en het vertellen van verhalen een gevoel van voldoening geven. Het zit nu eenmaal in ons dna.
Dat zie je al als je kleine kinderen ziet spelen, ze bezig ziet in hun fantasiewereld, alsof ze koningen of koninginnen zijn of met denkbeeldige monsters vechten. Dat is creativiteit in zijn meest primaire vorm, de ongeremde verbeelding.
Niemand zegt tegen die kinderen dat het moet, het zit gewoon in ze. Maar het wordt ze afgeleerd. Ze moeten leren om zelfbewust te zijn, om zich zorgen te maken over wat andere mensen van hen denken, om bang te zijn om voor gek te staan. Ze krijgen ingeprent dat spelen kinderachtig is. Ze moeten volwassen worden om in fabrieken te gaan werken.
Op school moeten ze een uniform aan en wordt ze uniformiteit opgelegd, qua uiterlijk en qua gedachten. Want de maatschappij heeft gehoorzame werkers nodig.
Slechts een handjevol geprivilegieerden – artiesten, dromers, dichters, muzikanten – mag blijven spelen als kinderen.
Dat is een tragedie, niet alleen voor al die mensen met vreselijke banen, maar voor ons allemaal.
Verdwaald
Dankzij creativiteit en het vertellen van verhalen zijn we uit de grotten gekropen en hebben we de wereld kunnen veroveren. De wonderbaarlijke mogelijkheid om in gedachten beelden te construeren en die vervolgens vorm te geven is verantwoordelijk voor alle wonderen van de beschaving.
Maar ergens onderweg zijn we verdwaald, zijn we misleid door de verkeerde verhalen, zoals de mythe van eindeloze consumptie in een wereld met beperkte grondstoffen.
We weten allemaal dat de mensheid met ernstige problemen kampt. Wie zullen met oplossingen komen? In elk geval niet de mensen die geleerd hebben om zich te conformeren en binnen vastgelegde kaders te denken.
Oplossingen moeten komen van de mensen die nooit gestopt zijn met dromen. De Peter Pans die nooit volwassen zijn geworden. Picasso zei dat hij er zijn hele leven over had gedaan om als een kind te leren schilderen. Ik ben blij dat ik ook niet volwassen hoef te worden.’
Beeld: The NextGag
Tham Khai Meng is Worldwide Co-Chairman en Chief Creative Officer van Ogilvy & Mather en Chairman van het Worldwide Creative Council van het bureau. Onder zijn leiding werd O&M in Cannes vijf keer op rij (2012-2016) Network of the Year.
Khai, die in Londen design en kunstgeschiedenis studeerde, won in Cannes meerdere Grands Prix en was dit jaar juryvoorzitter van Lions Titanium, Integrated en Grand Prix for Good.
Hij hield lezingen voor het World Economic Forum, zit in het bestuur van onder meer de Miami Ad School en Berlin School of Creative Leadership, en schrijft geregeld voor The Guardian, Campaign en Forbes.
