Welke communicatieprofessional inspireert u het meest, zo luidde die we aan ruim 250 vakgenoten stelden. Ook dit jaar nomineerden ze weer ruimhartig hun geheime top-3. Meer dan in vorige afleveringen gaf ons panel gehoor aan de oproep om ‘inspirerende’ en niet zozeer bekende vakgenoten te nomineren. Het gevolg: er staan meer mensen op de lijst die iets opmerkelijks deden in 2015, of die een interessante stap maakten.
Eén kanttekening: naar aanleiding van – al dan niet terechte – kritiek vorig jaar op het geringe aantal vrouwen in de lijst. Om een al te mannelijke lijst te voorkomen, werd het panel nog verder opgevrouwelijkt en kreeg ieder lid expliciet de vraag om zoveel mogelijk dames mee te nemen in de nominatie. Bij gelijke geschiktheid kregen dames voorrang. Heeft het geholpen? We vrezen van niet. En dat terwijl er toch zoveel imposante vrouwen in ons vak rondlopen. Wij van Communicatie Magazine blijven ons best doen.
1. Noelle Aarts (5)
Liep ze in de vorige versie nog een hogere notering mis door een overdosis bescheidenheid, in 2015 wierp ze alle schroom van zich af. Gehuld in kittige inaugurele toga – zwart uiteraard, want niemand zag deze post punk scientist ooit in een andere kleur – stak ze een uur lang de wetenschappelijke love trompet op de dialoog. En dat in een even charmante als zelfbedachte variant op het Engels. Grootvader aller voorlichters (ken uw verleden!) professor Van der Ban was erbij en sukkelde op het podium langzaam weg in een bijna-eeuwige slaap. Maar dat lag aan zijn leeftijd en niet aan de kwaliteit van Noelles monoloog. Gewoon hoogleraar te Wageningen is ze, bijzonder in Amsterdam. Vrouw met een missie – want wie de dialoog verbetert, verbetert de wereld. Unaniem als eerste genoemd door iedereen die we het vroegen. Het vak heeft een nieuwe voorvrouw, en wat voor een. Links, rebels, betrokken en voor de duvel niet bang. Wij zeggen: de nieuwe Betteke, maar dan wel heel erg anders.
2. Reint Jan Renes (7)
Bíjna was hij gekozen tot de nieuwe Communicatieman van het Jaar, maar hij werd van het erepodium gejaagd door een vrouw die minstens zo slim als de vosjes die ze in haar vrije tijd afschiet. Natuurbehoud! Wij hadden, bekennen we eerlijk, onze centen gezet op deze sympa lector crossmediale nog iets, de man van de nudging en de twitterverslaving. Spreekwoordelijk is zijn ongeduld met de wereld der dommen in het algemeen en met luie mededocenten (lees: hogeschoolse bureaucratie) in het bijzonder. Hij helpt het vak verder op een pad dat voor velen nog steeds onverlicht is. Opletten geblazen vakgenoten, want Reint Jan is alweer twee stappen verder en achter hem donkert het reeds. Daar in die duisternis probeert u, armzalige communicatieprofessionals, hem stommelend te volgen.
3. Bartho Boer (1)
Gezakt naar drie, deze onverwoestbare nummer één van 2015. Minder vaak dan vorig jaar als inspirator genoemd door vakgenoten, maar ook meer uit zicht dan in voorgaande jaren. Overvolle treinen werken niet in zijn voordeel. We spreken niet over zijn machtsmisbruikende ceo; al deed ’s werelds enige ‘spindoctor zonder vijanden’ in deze dossiers gewoon wat hij moest doen. Wij zeggen: geef Bartho nog een jaartje. Langer duurt het niet voordat deze slimme hoofdconducteur de Nationale Spoorwegen naar zijn hand heeft gezet. Nu al is in de communicatie een lichte, ja zelfs humoristische toon waarneembaar. Zelfrelativering is de weg naar een vrolijk imago, dat begrijpt iedereen. Alleen begrijpt Bartho het net iets eerder dan de rest. Over vijf jaar is NS een love brand, met een reputatie als een strak bevroren bovenleiding. De maker is dan al per ‘blauwgele jongen’ – zijn eigen woorden – naar Den Haag vertrokken om daar de reputatie van de overheid eindelijk een menselijk gezicht te geven.
4. Betteke van Ruler (3)
Het communicatiewoord van 2015: Bettekemoe. Het is de keerzijde van de roem, want de grande dame van het vak leed zelf nog het meest onder haar overexposure van 2014 en ’15. Haar scrum was bijna een te grote hit, haar bookazines CommunicatieNu 1 en 2 konden nauwelijks worden aangesleept. En dan nog die nummer één positie in de top-25 van 2014. De kassa rinkelde, de aanvragen voor lezingen groeiden haar agenda uit, en het wetenschappelijke werk leed eronder. Ze werd er zelf ook een beetje Bettekemoe van en trad wat meer in haar schaduw. Haar eigen schaduw, dat wel, maar toch. Een wijs besluit, passend bij een wijze vrouw. Graag en met alle liefde maakt ze plaats voor haar opvolgster en dat siert haar.
5. Paul Stamsnijder (9)
Wanneer dat pochet nu precies in zijn colbert is terechtgekomen, valt niet te achterhalen. Mag ook wel weer weg, wat ons betreft. Het geeft hem iets van een pr-man uit de tijd dat pr-mannen nog colberts met pochetten droegen. En dat is jammer, want als er iemand kans maakt op de titel ‘stem van het vak’ is het deze welbespraakte en immer scherpe reputatieman. Altijd in staat tot een snelle quote, nooit verlegen om een mening die stam… eh, hout snijdt. Zoals elke expert floreert hij bij de karig bijgewerkte Rolodex van de journalist. NRC of Radio 1: ze bellen Paul Moers als het over retail gaat en Paul Pochet als Volkswagen de boel bedieselt. Het vak kan zich een slechtere en minder invloedrijke spokesman voorstellen. Blijft stijgen, tenzij hij ook manchetknopen gaat dragen.
6. Guido Rijnja (4)
Hij behoort bijna tot het top-25 meubilair, deze immer goedlachse en door vele knotten wol geverfde Denker, Filosoof, Dagdichter en bovenal Communicator. ‘Coördinator Algemeen Regeringsbeleid’ staat er op zijn visitekaartje. Ah, dat is… duidelijk. Nadenken over de relatie burger overheid is zijn dagtaak. Die relatie verandert voortdurend, dus dat geldt ook voor zijn Denken daarover. Hij is de wereld en zijn collega’s daarbij ver vooruit. En dat zegt ook wel iets over zijn collega’s. Zijn vermogen tot abstractie is nauwelijks in concrete termen te beschrijven. Waarlijk iedereen noemt hem als inspiratiebron, al weet niemand helemaal precies waarom. Zijn invloed is ongekend, al weet niemand precies waarop. Kijk, dan heb je pas echt macht. Wij zeggen: godfather in spe. Hoog tijd voor een ander visitekaartje.
7. Marjolijn Meynen (2)
2015 was niet helemaal haar jaar. Haar twee grootste vrienden – Rembrandt van R. en spullenbaas Wim P. – waren ook haar grootste tegenstanders. Uitdagers, zo kun je het ook noemen. Want had Rembrandt van R. zijn Oopjen gewoon samen met echtgenoot Maerten op één doekje geschilderd, dan had de familie De Rothschild slechts één schilderijtje te verpatsen. Dan had het Louvre gewoon doorgedommeld en was Wim P. niet uitgegleden over de publicitaire drol die zelfoverschatting heet. Zoals hij dat al eerder deed door zijn mening over de viezigheid in de hoofdstad en de drukte bij de Late Rembrandt wat al te elitair te spuien. En wij vakgenoten weten dat je met communicatie veel kan, maar een ceo die naast zijn schoenen loopt, communiceer je daar niet zo makkelijk weer in. Zelfs niet als je zo cool, standvastig, consequent, ambitieus en heerlijk dwingend bent als Marjolijn M. Wat pleit voor haar is het succes fou van de Late Rembrandt (een pareltje van positionering) en de manier waarop ze de bezoekers van het Rijks aan het tekenen kreeg. En ach, als Oopjen en Maerten hier eenmaal zijn, praat niemand meer over die lullige 80 miljoen.
8. Cees van Riel
Tja. Cees. Cees wordt niet genoemd dit jaar. Door niemand. Raar? Is Cees uit? Is het reputatiedenken besmet? Welnee. Cees ligt zo voor de hand dat men hem bijna zou vergeten. Vanzelfsprekende Cees hoort gewoon hoog in deze top-25. Net als Betteke is hij de achternaam voorbij. En vergeet niet, Cees is overal. Vooral in het buitenland. Cees’ werk is verkrijgbaar in het Chinees en binnenkort in het Lets, Ests, Baskisch en Oud-Iers. Cees is de Nijntje van de reputatie. Dan weer gaat Cees met de boys naar Brasil – onderdeel van de bric à brac landen – dan doet Cees een zomer leuke dingen in de Nordics en vliegt daarna door naar Rusland om hier en daar wat drivers door te meten. En Cees doet naast corporate ook aan cultural reptracking. De boardroom is boring, de museumvloer is zijn nieuwe jachtterrein. Het chique maar o zo saaie Amstel Hotel heeft afgedaan als eetzaal voor het jaarlijkse reputatiediner. Het Haagse Gemeentemuseum is een plausibele vervanger. Dat zijn dochter Sophie (4Real) het event dit jaar mag regelen, vergeven wij Koopman Cees graag.
9. Ron van der Jagt (8)
Twee termijnen diende hij communicatievereniging Logeion. Alle lof voor wat hij teweegbracht. Maar een derde termijn? Waren Van der Jagt én Logeion niet allebei aan een nieuwe uitdaging toe, vroegen wij ons vorig jaar stilletjes af? We citeren onszelf: ‘Zoals Ajaxfans zich ondanks vier landskampioenschappen voorzichtig beginnen te morren over het achteruitvoetbal onder Frank de Boer, zo zou Logeion wel eens aan een nieuwe coach toe kunnen zijn. Kleine suggestie van onze kant: wij zeggen jong, wij zeggen vrouw.’ Resultaat: Van der Jagt vertrekt en hij wil een vrouw als opvolger. Wij zijn onder de indruk van zijn luisterend vermogen en van onze invloed. Onze opvolgtip: Hanneke de Korte. Communicatiemanager bij de Dienst Reclassering. Type: stevige tante. Dat Hanneke niet wil, zien wij als overkomelijk.
10. Jos Govaart (15)
Een bureaudirecteur in de top-10? Ja want Jos ‘avondje NAC’ Govaart is aan een zegetocht bezig die doet denken aan de tijden van Bikker en Van Rossum & Partners. Bureaus uit het verleden die met tientallen procenten per jaar groeiden. Waar de concurrentie blij is met consolidatie of een paar armzalige procentpunten marge, struikelen de jongens van Coopr over de bankbiljetten. Ondanks een hele atletiekbaan vol horden in het persoonlijke en bureauleven werken Jos (en zijn compaan Jody K.) gestaag door aan hun imperium. Onderwijl vermijden ze behendig de valkuilen waar de Bikkers van deze wereld ooit geestdriftig en overmoedig indonderden. En ze schrijven soms best aardige blogs. Laat Josje – ondernemerszoon tenslotte – maar schuiven. Next step: Europa.
11. Jan Hol (-)
Invloedrijk is een groot woord. Maar soms doe je in een jaar iets zo ontzettend goed dat iedereen denkt: verdomd, leeft die nog? Die gaan we aanmelden voor de top-25! Dat geldt wel een beetje voor onze Jan Hol – een man van de inhoud en de gedegenheid wiens achternaam nu eens niet typerend voor het vak genoemd mag worden. Jarenlang tot ieders – en vooral zijn eigen – tevredenheid weggestopt in de provincie als gezicht van Océ van der Grinten – wie kent het nog, de V&D van de kopieermachines. En toen kwam ineens het VU langs. Daar was wat mis gegaan met niet-luisterende bestuurders. Merkwaardig, deze overstap van kopiëren naar de wereld van de fijn-christelijke geneesheren? Welnee, want kenners weten dat Jan iets met de Bijbel heeft. En het VU ook, dus die match is zo gek nog niet. Jan stelde orde op zaken, bleek het wonderwel te kunnen vinden met Wouter Bos en zie, samen en met een beetje hulp van de Heere loodste deze christen-sociale coalitie zonder noemenswaardige reputatieschade de zieke medemens langs lekkende waterleidingen. Chapeau. Op naar de volgende reputatiecrisis.
12. Jan Willem Wits (-)
Van gereformeerde vakgenoten is het maar een kleine stap naar het katholieke smaldeel onder de pr-professionals. Naar J.W. Wits, pr-prof met de naam van een welwillend countrytalent uit Velp. Voor Jan Willem – ooit woordvoerder van de katholieke kerk – geldt hetzelfde als voor Jan Hol. Een groot talent dat te lang verscholen bleef, maar iemand die dit jaar zijn ervaring, kennis en kunde immaterieel kapitaliseerde. Bloeide Jan op bij een ondergelopen kelder, Jan Willem liet zien waarin een kleine zelfstandige groot kan zijn. Zijn stunt – een interview met de Paus – was niet alleen volkomen onverwacht, zeer sympathiek, gedurfd en geslaagd, het bracht ook nog eens reteveel geld op. Geld dat allemaal in de zakken van de daklozen verdween, voor zover daklozen zakken hebben. Kijk, dan koppel je communicatie aan gevoel en gevoel aan omzet. En JW gaat betrokken door, nu met pr voor die andere groep verschoppelingen… de vluchteling. Goed sociaal bezig JW.
13. Alex Sheerazi (-)
Hoe heeft ons communicatiepanel Alex Sheerazi vorig jaar over het hoofd kunnen zien? Wellicht verklaart zijn dagelijkse werk bij de ondergrondse in Amsterdam – de man graaft eigenhandig een tunnel van Noord naar Zuid – zijn opvallende onzichtbaarheid in lijstjes als deze? Hardnekkig maar terecht geplugd door de nummer één van deze lijst, die in hem een toonbeeld ziet van de moderne conversatiemanager. Iemand die zijn oor maar op de rails hoeft te leggen om van ver, heel ver het naderend geruis van onvrede op te vangen. Draagvlak is zijn middle name. Dankzij hem en hem alleen kun je nog rechtoplopen in de Bijenkorf en krijgt de hoofdstad in 2078 zijn veel te dure tunnel. Eberhard: noem een halte naar hem!
14. Jan Driessen (17)
Hij is terug. En hoe. Zijn terugval in de lijst van vorig jaar was aanleiding om de hoofdredacteur vriendelijk, maar wel vermanend toe te spreken. Hij was helemaal niet weg. Zou Jan echt niet begrijpen dat hij even een schop onder zijn kontje nodig had? Sail 2015 was zijn lakmoesproef. Veel vakgenoten keken bewonderend naar het moderne en tegelijk traditionele communicatieoffensiefje rond dit waterige mega-event. Gezien de omvang van Jans ego verwachten we hierna een serieuze pitch op het Songfestival. Of de Olympische Spelen. Als hij die niet gewoon opent.
15. Piet Hein Coebergh (12)
Wordt zelf het meest geïnspireerd door zijn vrouw, zegt hij. Wij geloven hem, haar zegeningen als pr-ondernemer zijn talrijk evenals haar bijdrage aan het vak, maar toch: je eigen vrouw nomineren is al te politiek correct wat ons betreft. Het scheelt hem daarom een paar plaatsen. Zelf is Piet Hein niet zozeer een inspiratiebron voor velen, als wel een buitengewoon actief mens die tussen het (re)tweeten door invloedrijke boeken schrijft over het vak, met invloedrijke mensen zoals Fons Trompenaars en zichzelf. Is net als medelector R.J. Renes wars van het mediocre en luie denken op hogescholen. Waarom R.J. Renes hoger staat dan PH? Renes is van het nudgen. PH van de pr. Daarom!
16. Wim van Weegen (-)
Is het passend om bij de ramp rond de MH17 het woord succes in de mond te nemen? Feit is dat het communicatieteam rond en vooral na de ramp allerwegen schouderklopjes kreeg. De vraag bij succes is altijd of de echte vader wil opstaan. Wij noemen hier: Wim van Weegen. Tekende voor de beeldregie rond de presentatie van het onderzoeksrapport – u weet wel, de voorzitter van de onderzoekscommissie tegen het decor van de gereconstrueerde romp – en maakte daarmee in één klap (fout woord) duidelijk waar het in communicatie 5.0 over gaat. Plaatjes.
17. Simone Boitelle (-)
Simone wie? Grote onbekende, niet genoemd, door niemand niet. Domweg over het hoofd gezien. Maar daar trekken wij ons niets van aan. Simone gaat namelijk gestaag maar zeker furore maken, zo verzekeren wij u. Simone is de vrouw achter een van de machtigste mannen van Nederland. Genomineerd voor de Viva 400 lijst in de categorie Knappe Koppen. Een soort Bartho, maar dan van de andere sekse. Jong, fris en een cv om van te watertanden. Tippelde als een hinde zo behendig door de ambtelijke jungle om vorig jaar ook tot haar eigen verbazing te horen dat ze benoemd was tot directeur voorlichting Financiën. En zeg nu zelf: is Dijsselbloem ooit eerder zo ontspannen geweest? Verbeterpuntje: fluks een andere foto op je twitterprofiel Simoon!
18. Noud Bex (-)
Hij sleepte met een gedegen crisisplan voor een ziekenhuis in last nationaal en internationaal prijzen weg. Een Dutch PR Award van de nationale pr-vereniging VPRA en een prijs van de gewichtige Europese vereniging van communicatiedirecteuren. Langzaamaan komt bovendrijven dat je best met Bex kan bellen als de noud hoog is. Vlak voor zijn pensioen werpt deze pr-Brabo zijn bescheidenheid af. Iets te laat Noud. Timing is niet je ding. Genomineerd als Communicatieman van het Jaar, maar niet tot de topdrie doorgedrongen. Omdat je Noud niet op een geslaagd crisisplannetje mag beoordelen. De man verdient een oeuvreprijs.
19. Sara Gagestein (-)
Attaque alert! Noem haar naam nooit, nooit, nooit in het bijzijn van NRC-columnist en zelf uit het dal geklommen frame-expert Jan Kuitenbrouwer. Tenzij je zeer bekwaam bent in het hanteren van de defibrilator of ervaring hebt als agressietherapeut. Sara Gagestein, vrouw met een naam als een tovenares die de smurfen het leven zuur maakt. Auteur van boekjes, schrijfster van blogs. Kuitenbrouwer gaf haar ooit de ruimte en het vertrouwen in zijn Taalkliniek en zag haar vervolgens met groot deel van zijn kennis (én kennissen?) vertrekken. Zegt Kuit. De wereld is hard. Want anders dan Jan wordt Sara door de communicatie-incrowd opvallend vaak genoemd als eersteklas en invloedrijk frameuse. Over haar dagen met Jan treffen wij niets aan op LinkedIn. Wij framen: springplank.
20. Mark Blok (-)
Oud-protegé van onder anderen Cees van Riel. Zit ook diens buitengewoon invloedrijke alumniclub van 500 voor. Zijn naam valt opvallend vaak. Vandaar, waarschijnlijk. Houdt zich bezig met internal branding. Doet dat vooral a.i., bij grote merken als Akzo, Ikea, KPMG. Schreef een boek over zwijgen. Daar houden we van. Meer zeggen we dan ook niet over Mark.
Nou vooruit, één klein minpuntje: zijn LinkedIn-profiel. ‘Begrijpt organisaties, hun business en hun uitdagingen snel. Bijt zich vast in de zaken waar hij mee bezig is. Onderscheidt zich op kwaliteit, creativiteit en snelheid.' Mag wel een pondje bescheidener, als u het dan toch aan ons vraagt.
21. Joep Cornelissen (-)
Wetenschappelijke schoonzoon in de immer uitdijende Van Riel-familie. Schreef ooit een wereldwijde bestseller over corporate communications. Gaf les in Leeds. Beoogd opvolger van capo Cees. Heeft niet diens zakelijk inzicht, nog diens aplomb. Is wel heel aardig, zeer bescheiden en bepaald niet dom. En dat is ook wat waard.
22. Charles Huijskens (19)
Van de grote W.F. Hermans is de uitspraak dat in een roman geen mus dood van het dak mag vallen zonder dat het betekenis heeft. Het is het levensmotto van de schranderste aller spindoctors. Niets is zonder betekenis, alles dient een doel. Als Charles iets tegen een journalist vertelt, altijd terloops en immer tussen de regels, weet hij de uitslag al. Het leven is een poppenkast en Charles is de man van de touwtjes. Natuurlijk, Kay en Jack zijn aardig vergelijkingsmateriaal, maar Huijskens spin ze er gemakkelijk uit. Werkt interim bij Ziggo als hoofd communicatie. Wij ruiken gevaar. Geef de man een kabelbedrijf en de gevolgen zijn niet te overzien.
23. Marnix Geus (23)
Tja. dan heb je een bureau dat sneller groeit dan je dromen – en dan? Dan moet je een stapje terug, draag je het dagelijks management over, ga je als je niet oppast over zen lopen lullen, hang je de zondagsfilosoof uit, vertrek je op huwelijksreis, richt hier en daar een onduidelijk bv’tje op. En je schrijft een boek. Over je visie op management in het algemeen en de moderne medewerker in het bijzonder. Een aardig en nuttig boek, zeker waar. Maar nu weer gewoon aan de slag Marnix.
24. Maryse Ducheine (20)
Stoere communicatievrouw. Helpt Jozias van Aartsen de winter door. Druk met een anti-terrorisme c.q. crisis-pr-plan, want ja… Den Haag, Hofstad, IS. Wat lang van stof soms, maar altijd ‘op de inhoud’. Mag wel wat meer van zich laten horen op onze fora, bijvoorbeeld als het zomert op het Lange Voorhout en de fundamentalo’s met vakantie zijn.
25. Yvonne van Bokhoven (-)
‘Ze pendelt op en neer tussen Parijs, Antwerpen, Amsterdam en Eindhoven’, lezen we op haar website. Dat klinkt heel internationaal en toch ook weer niet. ‘Om de grote lijnen te bewaken en alles in goede banen te leiden.’ Dat laatste lukt wel aardig, want Yvonne van Bokhoven zag haar geesteskind Lewis Nederland – opgericht met een pc, een bureautje en zichzelf – van 0 naar 41 man groeien. Internationaal is er ook een Lewis, dat 600 man telt en waarbij Yvonne van Bokhoven tijdig heeft aangehaakt. Anders zou Lewis PR Bokhoven PR heten, en dat bekt toch minder in San Diego. Hoe dan ook, een succesverhaal is het, waarbij Yvonne leiding mag geven aan de West-Europese tak. Zeer goed gewaardeerd bureau, degelijk en precies op tijd met de tijd mee, want overgestapt op content pr. Lewis PR heet voortaan Lewis. Minpunt: niemand kent haar. Maak daar eens een eind aan, Yvonne.
Deze PR Top 25 is ook gepubliceerd in Communicatie Magazine januari/februari 2016, verschijningsdatum 5 februari.
