Maar worden we er vrolijk van als we in de auto of de trein Nederland aan ons voorbij zien trekken?
Wat we zien kenden we vroeger alleen van vakanties. We zagen het aan de randen van pittoreske dorpjes in Frankrijk en Spanje: enorme supermarchés, tegel- en autobedrijven en eenvormige kubussen waarbinnen aan het zicht onttrokken activiteiten plaatsvonden om het land mee te sleuren in de vaart der volkeren. Alles opgeluisterd met een keur aan reclameborden.
Of het iets met welvaart te maken had? Hoe verder weg ons keurig aangeharkte landje in onze achteruitkijkspiegel verdween en hoe goedkoper het op de eindbestemmig was, hoe erger het werd.
In Nederland is het inmiddels niet anders. Zelfs langs de wegen in wat vroeger onze ‘afgelegen’ provincies waren, zie je dezelfde kinderlijke blokkendoosarchitectuur als in een eeuwigdurende replay aan je voorbijtrekken. Opgevrolijkt met alsmaar meer reclame- en uithangborden van iedereen die wil laten zien dat hij of zij bestaat.
En anders dan Frankrijk of Spanje is ons land te klein om tussen al dat voortgangsgeweld nog enig ongeschonden platteland ruimte te bieden.
Hoe komt dat? Waar gaat dat heen? Willen we dit, zit er een plan achter?
Om dat te achterhalen gingen we te rade bij buitengewoon hoogleraar Landschapsarchitectuur Adriaan Geuze, die met zijn bureau West8 wereldwijd zijn eigenzinnige en alom geprezen stempel drukt op de inrichting van nieuwe en oude stadswijken en landschappen. Daarbij met heimwee naar en gestuurd door de hang naar dat wat Nederland ooit was, een land van schilders. Een ‘gemaakt land’, uniek in de wereld.
‘Zonder dat iemand dit heeft besteld, is het magische metropolitane landschap ten prooi gevallen aan de massacultuur met zijn bombast', zegt Geuze in Adformatie magazine van deze week, en hij maakt een vergelijking met tv en internet: ‘die waren ons beloofd als de ideale media voor informatie, cultuur en communicatie, maar intussen word je er ondergedompeld in de ondiepte en de banaliteit op niks af. Het werkt zelfs drogerend en debiliserend. Alles neigt naar commercie en porno.’
Misschien iets om als marketeer of reclamemaker over na te denken.
Dit hoofdredactioneel commentaar staat in Adformatie 16/17 van 7 augustus met daarin een interview met Adriaan Geuze.
Fotografie Adriaan Geuze: Maaike Engels, Studio Urbi et Orbi, voor de VPRO
