'Sterke daling vertrouwen in Nederlandse overheid'

Volgens de uitkomsten van de Edelman Trust Barometer 2012, een onderzoek naar vertrouwen in 25 landen, kelderde ook het vertrouwen in de overheid in ons land. Minder dan de helft van het Nederlandse publiek (47%) zegt de overheid te vertrouwen. Van opinieleiders kan de overheid, ondanks een sterke daling van 75 naar 59 pct ten opzichte van vorig jaar, iets meer steun verwachten. Wereldwijd vertrouwt nog slechts 43 pct van de opinieleiders de overheid.
Dat blijkt uit de Edelman Trust Barometer, een jaarlijks wereldwijd onderzoek naar het vertrouwen van opinieleiders in overheden, bedrijfsleven, media en non-gouvernementele organisaties.
Nederland is van oudsher een van Europa's koplopers van vertrouwen, aldus de onderzoekers. Het is het enige land in Europa met een AAA-status waar het vertrouwen in de overheid met dubbele cijfers daalde. Overheidsfunctionarissen worden bovendien over de hele wereld gezien als minst geloofwaardige woordvoerders, met enkel het vertrouwen van 29 pct wereldwijd en 16 pct in Nederland. Voor het eerst onderzocht de Edelman Trust Barometer ook het vertrouwen onder het algemene publiek. Daarbij zegt bijna de helft (46%) van de Nederlanders er niet op te vertrouwen dat overheidsfunctionarissen de waarheid vertellen.
Ook het vertrouwen in het bedrijfsleven in Nederland daalde met tien procentpunten tot 65 pct; een significante daling maar lang niet zo dramatisch als bij buurland Duitsland (van 52% naar 34%) en Frankrijk (van 48% naar 28%) die zich in het hart van de economische crisis van de eurozone bevinden.
Respondenten in Nederland zijn minder kritisch op het bedrijfsleven dan op de overheid. Een verschil van 32 pct is te zien tussen wat de Nederlandse respondenten verwachten van de overheid en de werkelijke prestaties. Vooral het effectief managen van het financiële beleid, het luisteren naar de burgers en open en transparant handelen, verdienen de meeste aandacht volgens de respondenten. Kennelijk voldoet het bedrijfsleven beter aan de verwachtingen aangezien het verschil hierin minder is, namelijk 22 pct. Het beste scoren zij op producten/diensten, innovatie en winst (11% verschil tussen verwachting en prestatie).

Uit de Nederlandse resultaten blijkt dat bedrijven veel meer zouden moeten doen op maatschappelijk gebied om vertrouwen te winnen, zoals het juist behandelen van medewerkers, samenwerken om het algemeen belang te dienen, het verbeteren van het milieu, luisteren en transparant handelen. Deze activiteiten en gedragingen worden wereldwijd gezien als belangrijkste factoren die bijdragen aan het vertrouwen, belangrijker nog dan de bedrijfsprestaties. Maar het zijn nog wel de gebieden waar voor het Nederlandse bedrijfsleven het grootste verschil te zien is en een verbeterslag noodzakelijk is: met een 29 pct verschil tussen de verwachtingen en prestaties.

Naast het vertrouwen in de overheid en het bedrijfsleven, is ook het vertrouwen in media en NGO’s onderzocht. Ook in deze instituten daalde het vertrouwen in Nederland; in media met 8 pct punten en in de NGO’s werd een 13 pct punten daling gemeten. ‘Iemand als ikzelf’ scoort in Nederland het hoogste als betrouwbare woordvoerder; dit is aanzienlijk hoger dan vorig jaar (van 54% naar 70%). Daarnaast steeg het vertrouwen in medewerkers van minst betrouwbare woordvoerder naar de vierde plek (naar 58%). Daarentegen plaatsen de opinieleiders uit het onderzoek CEO’s en overheidsfunctionarissen onderaan de lijst.