Nederland in therapie bij Sire

Nee echt, het is geen hoax. Op de campagnesite, www.pasopaardig.nl, staat prominent: ‘Aardige mensen. Hoe gaan we er mee om?’ Omdat je vast wel wat hulp kunt gebruiken, staan de sociale ingenieurs van Sire je terzijde. Op de website word je aangesproken als een contactgestoord kind dat een van de meest elementaire sociale vaardigheden - omgang met onbekenden - nog moet leren.

Waarom? ‘Het bleek dat veel mensen niet goed weten hoe ze moeten reageren als ze vriendelijk benaderd worden door een onbekende’, aldus Marcel Hartog (Publicis), een van de makers, in de Adormatie van vorige week. ‘78% van de Nederlanders vindt dat we aardiger voor elkaar moeten zijn’, zo meldt de campagnesite als je op de ‘gebruiksaanwijzing’ (waar je leert omgaan met aardige mensen) klikt.
In het online filmpje zien we situaties waarin mensen achterdochtig, zelfs angstig reageren op onbekenden die hen vriendelijk en zonder bijbedoelingen begroeten, te hulp schieten of anderszins welwillend benaderen.

Afgezien van de vraag of het niet nuttiger is een campagne te maken die je leert om te gaan met onaardige mensen, heeft Sire daarmee absoluut een punt. De situaties zijn namelijk heel herkenbaar. Vriendelijkheid, behulpzaamheid of eenvoudige belangstelling worden in dit land vaak met wantrouwen en reserve bejegend. Nederlanders zijn geneigd overal wat achter te zoeken. Als een onbekende aardig is, dan wil die persoon daarmee wat bereiken. Mensen die aardig zijn zonder bijbedoelingen? Je tante op een houtvlot, ja.
Eigenlijk veronderstelt Sire - terecht - dat Nederlanders contactgestoord, oftewel sociaal gehandicapt, socially challenged zijn. Dat is interessant. Zo bezien is het leren omgaan met aardige mensen een vorm van sociale revalidatietherapie. Powered by Sire.

De laatste jaren zijn het sociale onvermogen en het wantrouwen flink aangewakkerd door hypochondrische berichtgeving in de media, Wilderiaanse demagogie en een hysterisch-scherpe toon in maatschappelijke debatten en op blogs. Nederland is dan ook wel toe aan enige sociale revalidatie. In dat opzicht is dit initiatief van Sire prijzenswaardig. De situaties in het filmpje houden de kijker een spiegel voor zonder dat daar extra uitleg voor nodig is. Dat het filmpje vervolgens eindigt met de themaregel, ‘Aardige mensen. Hoe gaan we er mee om?’, is dan nogal kleuterachtig en uitleggerig. Die conclusie heb je als kijker namelijk zelf al getrokken.

De themaregel is voor mij dan ook de domper van de campagne. De makers hebben niet het vingertje willen heffen, maar in plaats daarvan een serieuze boodschap opgeleukt met een ‘knipoog’ die nogal betuttelend overkomt.
Nog een makke: online zie je eerst de themaregel en daarna pas het filmpje - als je dat al weet te vinden - terwijl je het filmpje juist als context nodig hebt om de regel te begrijpen. De volgorde, de flow, klopt dus niet. Niet de flauwe flash-animatie maar de commercial had op de site leidend moeten zijn. Dat je niet kan reageren op een prikbord, is weinig interactief. Een gemiste kans die leerzame reacties had op kunnen leveren.
Nederland kan wel wat therapie gebruiken. Of de therapie van Sire de juiste is? Ik hoop het maar.