Sluimerboeddhist komt verlicht uit de kast

Tijdens mijn studententijd werkte ik bij een commerciële onderwijsinstelling. Als Studieadviseur. In mijn beleving om klanten van het best mogelijke advies te dienen. Dat waarmee zij het meest waren geholpen. Mijn leidinggevende dacht daar anders over. 'Als de telefoon gaat, moet je maar één ding denken: verkopen, verkopen, verkopen!', was haar mantra. Ook als een krakerig stemmetje aan de andere kant van de lijn aangaf graag met HBO Informatica te willen starten om haar kleinzoon in Spanje een e-mail te kunnen sturen, en 'Kennismaken met de PC' dus veel geschikter was.

Het vervolg laat zich raden: de HBO-opleiding bracht meer geld in het laatje. Dus die moest het worden. Als deze keuze bij nader inzien toch niet zo passend was, waren de eerste drie maanden cursusgeld en de inschrijfkosten in elk geval binnen.

Kneden

Ook later in mijn carrière waren er collega’s die mij niet commercieel genoeg vonden. Verkopen was volgens hen zoiets als 'informatie net zo lang kneden totdat het soepeltjes naar binnen glijdt. Zelf had ik het idee dat commercieel zijn niet per se gelijk stond aan korte termijngerichtheid. Van wie kocht ik het liefst? En welke winkel beval ik mijn vrienden aan? Niet die waar duidelijk op eigen gewin gerichte types achter de kassa stonden. Waar ik verkopers tegen dames van meer dan 80 kilo hoorde zeggen dat die glimmende oranje legging ‘echt éééééénig’ stond. En dat het met dat net iets te dure, iets te strakke topje ‘helemaal af’ was. Wel de adressen waar het personeel duidelijk zei waar het op stond, als ik een pashok uitkwam: 'Plissérokjes en vrouwelijke vormen gaan niet samen! Ik heb wat beters voor je.' En al helemaal die waar ze er niet voor terugschrokken een andere winkel aan te raden, als ik daar beter kon slagen. In die zaken kwam ik ook zelf vaak terug.

Onlangs verscheen Verlichting in Business. Dit boek van marketingstrateeg en boeddhist Kees Klomp en journalist Cor Hospes maakt duidelijk waar het al die jaren wrong. En dat het voor steeds meer Nederlanders begint te wringen. Volgens de auteurs telt Nederland intussen zo´n 2,5 miljoen Cultureel Creatieven: geëngageerde consumenten met normen en waarden die je kunt terugvoeren op het Boeddhisme.
Aan de hand van lekker leesbare interviews met aansprekende denkers, marketingfilosofen en maatschappelijk ondernemers doen de auteurs uit de doeken wat deze commercieel idealisten drijft. Ze belichten acht boeddhistische inzichten, die aansluiten bij even zoveel commerciële trends:

Small: klein is het nieuwe groot
Spirit: de opkomst van de nieuwe spirituelen
Sustainability: de roep om duurzaamheid
Serve: de nieuwe betekeniseconomie
Sincere: de revolutie van eerlijkheid en authenticiteit
Soft: de kracht van kwetsbaarheid
Slow: langzaam is het nieuwe snel
Safe: de winst van commercieel idealisme

De actuele roep om service en de nadruk op dienstbaarheid… Het blijkt allemaal terug te voeren op de meer dan 2.500 jaar oude wijsheden van spiritueel leider Boeddha. Waarom deze thema's juist nu zo populair zijn? Als reactie op de crisis maakt onze destructieve welvaartseconomie momenteel in hoog tempo plaats voor een nieuwe, duurzame welzijnseconomie, stellen de schrijvers. 'De Karmanomie, die niet draait om het maximaliseren van winst, maar van wederkerigheid'. Immers: 'Wanneer je óm klanten geeft, geef je ook aan klanten.' Oftewel de aloude principes: 'Wie goed doet, goed ontmoet' en 'Wat je zaait, zul je oogsten'.

Latent

Goed beschouwd zijn twitteraars en andere social media-gebruikers in de kern dus ultieme boeddhisten. Zolang ze deze communicatiemiddelen tenminste inzetten zoals ze bedoeld zijn: om te delen en te verbinden. Kees Klomp zegt hierover: 'Zowel in het boeddhisme als in social media staan verbondenheid en wederzijdse afhankelijkheid centraal. Daarnaast is generositeit op beide terreinen een enorm belangrijk beginsel. Zonder geven, gebeurt er niets.'

Ook de manier waarop bedrijven opereren, kan nauwe verwantschap vertonen met het boeddhisme. Het hoogst haalbare is co-creatie: 'Dat vereist totale gelijkwaardigheid. Vraag en aanbod versmelten, evenals producent en consument. Om met de beroemde boeddhistische ondernemer Geshe Michael Roach te spreken: "Bedrijven zijn niet klantgeoriënteerd, maar kostengeoriënteerd. Waardecreatie ontstaat pas als bedrijven een rol in het leven van mensen kunnen spelen die zij als waardevol bestempelen, niet door het zo rendabel mogelijk te vermarkten van gestandaardiseerde producten. (...) Bedrijven zullen hun conventionele marketingperspectief moeten loslaten en écht andersom gaan handelen."'

Een feest der herkenning! Eigenlijk ben ik dus al heel lang, heel aardig verlicht, begrijp ik nu. Dankzij het geesteskind van Kees en Cor vat het smeulend vuurtje verder vlam. Dit is hoe ik wil zijn, en hoe ik het wil doen. Zakelijk en privé. Deze sluimerboeddhist komt uit de kast!
________________________________________

Op de achterflap van Verlichting in Business staat de mogelijkheid samen met de auteurs te gaan 'ontwandelen', wat zoveel betekent als de inzichten uit het boek live bespreken en ervaren. Wandelend door het afwisselende Drentse landschap, waarin de in het boek beschreven interviews hebben plaatsgevonden. Lijkt mij top! Wie gaat er mee?

Benieuwd naar het boeddhistische gehalte van jouw favoriete merk? Check BrandKarma, een sociaal netwerk met een missie. De gebruikers van de site bepalen samen het karma van de merken die erop vermeld staan. Dit doen ze door hun waardering te geven voor de manier waarop deze bedrijven omgaan met milieu, klanten, werknemers, leveranciers en investeerders.