De VPRO heeft een lange traditie in een uitgesproken vormgeving van de stationcall ofwel ident: de korte animatie voor en na een tv-programma die zorgt voor herkenbaarheid van de afzender. De VPRO zet hierin nu een volgende stap. De komende jaren vertalen verschillende Nederlandse kunstenaars hun visie op de VPRO in een geheel eigen versie van de ident. Ze zijn volledig vrij in de uitvoering. Wel staan er drie zaken vast: de lengte (3 seconden en 5 seconden), de compositie van de tune en de zichtbaarheid van het VPRO-logo. Met hun vrije opvatting van het omroeplogo creëren ze de komende jaren een afwisselende omlijsting van de VPRO-programmering, die uiteindelijk moet leiden tot een dynamische collectie kunst die bij de publieke omroep is te zien.
Ode aan de ultieme ontregelaar
Een van de makers is Frankey (overdag is hij Frank de Ruwe, oprichter van reclamebureau Natwerk, maar ’s nachts is hij een kunstenaar): ‘In je leven komen er merken en de meeste gaan ook weer. De VPRO is al gekomen toen ik heel jong was met legendarische tv en is nooit meer weggegaan. Het is denk ik het enige ‘merk’ wat al zo lang heel dicht bij me staat.
Vroeger was ik fan van Sjef van Oekel (VPRO-icoon uit de jaren '70, red.) en de strips door Theo van den Boogaard & Wim T. Schippers. De super-gedetailleerde tekeningen van een Amsterdam vol waanzin spraken mij enorm aan. Waarschijnlijk een van de belangrijkste redenen dat ik naar Amsterdam wilde, waar ik nu ook al een dikke 20 jaar woon. Natuurlijk zijn uit deze strips de alles ontregelende ketting-reactie-ongelukken legendarisch en dus leek me dat een fraai uitgangspunt voor de ident (zie onder). Alle ‘ongelukken’ in de video zijn echt. Zo crasht de auto daadwerkelijk met 80 kilometer per uur op een stootblok die vast zit gebout in het asfalt. Zo is het tevens een ode aan de ultieme ontregelaar zelf: Wim T. Schippers.'
Een baken van ongeremde creativiteit
De ident van Frankey is geproduceerd door rubenpaulruben, die vaker samenwerkte met de maker. Medeoprichter Ruben van Duijn: ‘De VPRO is natuurlijk een baken van ongeremde creativiteit en autonomie. De dingen die zij hosten voelen daardoor heel authentiek en dichtbij de maker. Onze associaties zijn direct Jiskefet, Rembo en Rembo, Villa Achterwerk, Loenatik, Purno de Purno, noem maar op. Dus wij waren direct enthousiast.
Het liefst wilden we het als een one-taker draaien, maar de auto kon bijvoorbeeld maar één keer crashen. Daarnaast moest het precies in 3 seconden passen. Toen kwam al gauw het idee om alles los te gaan draaien. Dit betekende alleen dat er veel postproductie bij kwam kijken. Vanaf het begin waren Hans Broers, één van de vaste bouwers van Frank, en De Grot (grading & editing commercials) erbij betrokken.
Daarnaast moesten we op zoek naar een asfalt ondergrond, liefst met een stoep. De camera moest op 12 meter hoog hangen. Elk zuchtje wind zou zorgen voor beweging van de camera, dus hadden we ook een binnenlocatie nodig - maar waar vind je die met asfalt én een stoep? De VPRO kwam met de (oude) Centrale Markthal in Amsterdam-West, wat een gouden vondst was. Na een testdag met een kraan zeiden we unaniem let’s go!'
VPRO 100 jaar
De VPRO heeft zowel gearriveerde als opkomende kunstenaars uitgenodigd in verschillende disciplines, van beeldende kunst, street art, vormgeving, animatie, mode tot fotografie. Inmiddels hebben naast Frankey Shertise Solano, Jaap Drupsteen, Aisha Madu Job, Joris & Marieke, Munir de Vries, Annegien Schilling, Maison the Faux, Zoro Feigl, Fiona Tan en Claudy Jongstra hun medewerking toegezegd. Met hun opvatting van de ident geven de kunstenaars uiting aan een persoonlijke sensatie die de VPRO bij hen veroorzaakt. Op hun beurt prikkelen zij hiermee de kijkers in hun interpretatie van de VPRO als merk.
Vanaf 29 augustus 2022 zijn de eerste vier nieuwe idents te zien van de hand van Frankey, Jaap Drupsteen, Shertise Solanoen Aisha Madu. Hun autonome miniatuurtjes vormen het begin van een dynamische kunstcollectie, die de vrijzinnigheid van de VPRO verbeeldt. Tijdens de Dutch Design Week in Eindhoven eind oktober wordt een expositie gewijd aan de eerste acht werken. Alles gaat uiteindelijk optellen naar het 100-jarig bestaan van de VPRO in 2026.
Credits
- Creatie: Frankey
- Film productie: rubenpaulruben
- DOP: Youp Kruijsdijk
- Art direction: Hans Broers, Jaap van Dam, Frerik Scheffer
- Postproductie: De Grot - Robin Hancock
- Grading: De Grot - Joppo
- Sound: Sharkee
- Making of: Peter Balm
- Animatie making-of: Sjoerd Jones