Dertig jaar na 'Drank maakt meer kapot dan je lief is' (1986), start de overheid een nieuwe campagne voor bewust alcoholgebruik, zonder opgeheven vingertje. Want 'Dranquilo' moet op luchtige wijze laten zien dat geen of minder alcohol drinken heel normaal is en dat je niet buiten de groep valt als je niet mee drinkt.
'Het doel van de campagne is niet om alcohol drinken te verbieden, maar om het normaal te maken dat je af en toe nee zegt', zegt Joeri Jansen, creatief directeur van Roorda Reclamebureau, dat de campagne in opdracht van het ministerie van Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft ontwikkeld. De term is gebaseerd op het Spaanse woord ‘tranquilo’, dat ‘kalm aan’ betekent. Jansen: 'Als je – korter of langer - geen alcohol drinkt, kun je dat aangeven door te zeggen: "Ik ben dranquilo" of "Vanavond doe ik lekker dranquilo"'.
Sociale situaties
In ruim 10 commercials komen verschillende doelgroepen en situaties voorbij. Van plattelands-jongeren, hipsters en Gooische vrouwen tot vijftigplussers. In iedere situatie kiest de hoofdrolspeler er bewust voor om 'dranquilo' te blijven: of dat nu een rondje, een avond of een maand is. 'Omdat dranquilo voor iedereen anders is, hebben we een campagne gemaakt met verschillende identiteiten', zegt Jansen. 'Het moet voor iedereen zijn, of je nu een Martini-leven leidt, of van Baileys, bier of wijn houdt, dranquilo moet zich overal kunnen manifesteren.'
De overheid wil - in tegenstelling tot dertig jaar geleden - per se geen belerende toon aanslaan, zegt staatssecretaris Paul Blokhuis. 'Alcohol drinken verhoogt het risico op allerlei ellende met je gezondheid, maar we willen niet met het opgeheven vingertje wijzen. Wel willen we mensen met een knipoog aansporen om bewust om te gaan met alcohol. De nieuwe campagne laat zien dat rustig aan doen met alcohol – van een tijd helemaal niet drinken tot een rondje overslaan en alles wat daar tussen zit - heel normaal is.'
Bekijk de commercial: Dranquilo
Fenomeen
Die knipoog is inderdaad belangrijk, beaamt Jansen, die van 'dranquilo' net zo'n fenomeen wil maken als van de Bob. 'Als iemand zegt dat hij of zij de Bob is, is dat volledig geaccepteerd. Zo maak je iets dat soms lastig bespreekbaar is luchtig. Het is helemaal niet vanzelfsprekend om altijd maar te drinken bij sociale gelegenheden, maar mensen moeten zich wel vaak verontschuldigen als ze niet drinken. Je moet altijd uitleggen waarom je liever cola drinkt, dat is best bizar', zegt hij. 'Ook door te zeggen dat je dranquilo doet of bent, kun je het niet-drinken nu op een luchtige manier verklaren.'
Commercials
Jansen, die zelf voor grote biermerken als Heineken heeft gewerkt, voegt daaraan toe dat hij het belangrijk vindt dat de reclamewereld beseft wat de invloed is geweest van commercials op het aantrekkelijk maken van alcohol. 'Wij als reclamemakers hebben een grote rol gespeeld in het normaliseren van alcoholgebruik. Dan moeten we ook het alternatief kunnen normaliseren.' Jansen wil daarom dranquilo als merk in de markt zetten. 'Ons uiteindelijke doel is dat er straks naast een vegetarische menukaart ook een dranquilo-kaart zal bestaan, met allerlei alcoholvrije drankjes.'
Preventieakkoord
De campagne vloeit voort uit de afspraken in het Nationaal Preventieakkoord om het bewustzijn van het gebruik van alcohol te verhogen. Eén van de doelstellingen daarin is een afname van het percentage overmatige drinkers in 2040 van 8,8% naar 5% en van het percentage zware drinkers van 8,5% naar 5%.
Acht op de tien Nederlanders boven de 18 jaar drinkt wel eens alcohol, vaak voor de gezelligheid. Uit het Alcoholexamen dat het ministerie van VWS vorig jaar samen met het Trimbos-instituut organiseerde, bleek dat 16% van de Nederlanders overweegt om in de toekomst minder te gaan drinken. Ook deden dit jaar meer mensen dan ooit mee aan Dry January en wordt alcoholvrij bier steeds populairder.
De schade van alcoholgebruik wordt in Nederland nog altijd onderschat, blijkt uit onderzoek ‘Kennismonitor Alcohol’ van het Trimbos-instituut in opdracht van VWS. Zo weten de meeste mensen niet dat alcohol het risico op kanker, dementie of een miskraam vergroot. Het onderzoek laat ook zien dat overmatige en zware drinkers meer moeite hebben met sociale druk.
Tekst loopt door onder de foto
Minimaal twee jaar
De campagne gaat minimaal twee jaar lopen en start met verschillende korte commercials van zo'n tien seconden. In aanloop naar Dry Januari 2021 worden online video’s gepost op social media en komen buiten posters op billboards te hangen. Vanaf februari volgend jaar is de campagne ook op televisie te zien.
Die korte video’s zijn 'revolutionair' voor de Rijksoverheid, want normaal gesproken zijn hun spotjes altijd 27 seconden, stelt Jansen. 'Het zijn korte absurdistische formats, die we snel in de breedte kunnen neerzetten, maar die uiteindelijk ook op televisie goed werken. Het uitgangspunt was Digital First. De overheid komt hiermee wel een beetje uit de comfortzone.'
