Taal is hogere wiskunde

 'Taal, ik ben er weg van…' zei Renkema aan het einde van zijn college. En hij wenste zijn toehoorders toe dat hij zijn enthousiasme en verwondering over taal heeft kunnen delen.

Bij mij werkte dat helemaal. Als ik een nieuwe carrière moest beginnen, zou ik taalwetenschap gaan studeren. Want als mij één ding weer duidelijk werd in het college is het dat taal hogere wiskunde is. Efficiënt en effectief communiceren is a hell of a job. Daar hebben we in het communicatievak veel te weinig aandacht voor.

Paadjes in de taal

Het gewraakte Koningslied kwam aan de orde. Krom taalgebruik was in het voorjaar de conclusie. Waarom zou dat niet mogen? Renkema noemde het 'paadjes in de taal' en verbond dat aan stigmergie, zelforganisatie. Mensen maken allerlei eigen paadjes, en waarom zou dat erg zijn? 'Het gaat er toch vooral om dat we elkaar begrijpen, dat er een ‘understanding’ tot stand komt in de communicatie?', zei hij. In een interview zei Renkema eerder al dat we soms te eenzijdig nadruk leggen op spellingsfouten terwijl fouten in de inhoud over het hoofd worden gezien. En die zijn (nog) erger als je wilt dat anderen je begrijpen.

Schrijfwijzer of spellingscorrectie 

Mijn carrière is voor een groot deel begeleid door de Schrijfwijzer van Renkema die in 1979 voor het eerst uitkwam en de bijbel werd op veel opleidingen en in de communicatiepraktijk. Tot mijn verrassing bleek uit een kleine rondgang deze dagen dat lang niet iedereen in het communicatievak dat boek nog kent. En tot mijn schande moet ik bekennen dat ik nu ook vertrouw op de spellingscorrectie van Word en mijn ervaring. Het college hielp me te beseffen dat dat niet altijd voldoende is.

Ik lees overal dat het in het communicatievak op het ogenblik draait om alignment, afstemming, verbinding. Die ‘understanding’ waar Renkema het over had. Taal is daarvoor HET instrument. Dat zouden we wel met wat meer aandacht kunnen behandelen. Het college is daarvoor een leuk hulpmiddel. En misschien toch die Schrijfwijzer maar weer aanschaffen?

Kijk hier het afscheidscollege van Jan Renkema: http://www.janrenkema.nl/activiteiten.php