Misleiding en misstanden in de voedselindustrie op de kaart zetten – dat is waar Sjoerd van de Wouw (rechts op de foto) – voorheen Wakker Dier – en Jurjen de Waal zich bij ‘voedselwaakhond’ Foodwatch dag in dag uit voor inzetten.
Wat is op dit moment jullie meest urgente zorg?
Van de Wouw: ‘Dat zijn die 1.200 nieuwe diabetespatiënten type 2 die er elke week in Nederland bijkomen. Die vorm van diabetes is mede een gevolg van de obesogene omgeving, waarin consumenten van alle kanten worden verleid en misleid om ongezond te eten. Het wordt tijd dat de overheid ingrijpt.’
Is dat niet de verantwoordelijkheid van de burger?
Van de Wouw: ‘Nee. Want als je ziet dat dit zo fout gaat, kun je dat niet afdoen met: het is je eigen verantwoordelijkheid. Dan moet je als minister niet klagen als de zorgkosten uit de hand lopen. Het is echt niet altijd zo geweest dat driekwart van de producten in de supermarkt processed foods waren. Dat er koekjes van Bolletje zijn met Nijntje op de verpakking of chocoladepasta voor kinderen vanaf acht maanden. ‘Goed voor je kleintje’, staat erop.’
Toch zie je veel bedrijven hun maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen.
Van de Wouw: ‘Wij vinden niet dat het bedrijfsleven per definitie slecht is. Bedrijven willen gewoon winst maken. Ze willen mensen niet ongezond maken. Maar het is ook niet zo dat ze mensen gezond willen maken, al wordt dat vaak wel gezegd in het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Dat doen ze als het ze goed uitkomt. En als het ze niet goed uitkomt, doen ze het niet.’
Je gelooft niet in intrinsieke motivatie? Topmannen die in hun vrije tijd waterputten slaan?
‘Dat is toch vooral windowdressing. Kijk naar Unilever, die hebben zich jarenlang op de borst geklopt op het gebied van mvo en dan dreigt er een vijandelijke overname en hup, dan kan het zo omkeren. Dat klinkt negatiever dan ik het bedoel, het is de realiteit. We pleiten ook helemaal niet voor een soort communistisch model.’
Consumenten eisen duurzame producten, dus bewegen bedrijven die kant op.
‘Ja. Dat betekent dus dat het in het verdienmodel is gekomen. Suikervrij is de groeimarkt. Als de frisdrankindustrie winst maakt door minder suikervrije producten op de markt brengen, dan doen ze dat. Als het geld oplevert wanneer je je klanten gezond houdt, dan is dat de weg. Het klinkt cynisch, maar is best positief als je er goed over nadenkt.’
Foodwatch verwacht dat het kabinetsbesluit tot verhoging van de btw zal leiden tot minder consumptie van groente en fruit – en voert ook daar actie tegen.
Van de Wouw: ‘Het grotere plaatje moet zijn: om mensen gezonder te laten eten, moet je gezonde keuzes gemakkelijker maken. Wij vinden dat je daar in het belastingtarief rekening mee moet houden. Daarom zijn we de actie gestart: geen btw op groente en fruit. Of je nu kiest voor geen of minder btw op groente en fruit of voor een suikertaks, dat maakt ons niet uit. Als uiteindelijk een appel maar goedkoper is dan een appelkoek. Nu kost een appelkoek 11 cent en een appel 50 of 60 cent. En dat moet eigenlijk worden omgedraaid.’
Een uitgebreid interview met Sjoerd van de Wouw en Jurjen de Waal vind je hier.
FOTO: DUCO DE VRIES
