door Ingrid van Frankenhuyzen
Er zijn twee dingen die mensen in staat stellen hun leven te veranderen; verlangen en pijn. Als je iets heel graag wilt, dan ben je bereid er alles voor te doen om het te bereiken. Frank Underwood in House of Cards bijvoorbeeld is genadeloos in zijn verlangen naar macht (en eenmaal in bezit van dat verlangen blijft de machtshongermachine draaien).
Naast verlangen is pijn een andere motivator voor verandering. Iets is zo ondragelijk ellendig dat je bereid bent ‘er iets aan te doen’. Oud-president George Bush dreigde door zijn alcoholmisbruik niet meer te functioneren, thuis en op het werk, en dus stopte hij met drinken.
Containerbegrippen
Mark Zuckerberg van Facebook lijkt op Frank Underwood als het gaat om geld- en machtshonger. In tien jaar tijd transformeerde hij van data-nerd jochie naar ceo van wereldformaat.
Onderweg bood hij hier en daar een excuus aan voor een minor detail in de bedrijfsvoering van Facebook totdat de financiële hoogmoed met Cambridge Analytica hem ‘ten val’ bracht. Tijdens de hoorzitting in de Amerikaanse senaat stonden zijn geloofwaardigheid en de wil tot verandering op het spel.
Dan blijkt een leeftijd van 33 jaar te jong om een sterspeler in reputatiemanagement te zijn. Gemangeld door juridische adviezen, het belang van het grote geld, zijn idealen (?!), de politiek en the people, zat hij met een spiekbriefje aan tafel.
Dat lekte uiteraard uit, al onthulde het niet veel spannends anders dan een Q&A-lijst met antwoorden vol containerbegrippen. Fascinerender was Zuckerbergs non-verbale gedrag. Ongemakkelijk schuivend op zijn stoel, een konijn in de koplampen (denkstand), twitches, ingetrokken lippen, tong uit zijn mond als teken van woede, ergernis en … angst.
Betrapt jochie
Op geen enkele manier gaf hij blijk van een intrinsiek verlangen om te veranderen, niet verbaal en niet non-verbaal. Andere stakeholders dwingen hem te veranderen and he hates it. Nergens een oprecht gevoeld sorry voor alle fouten, het is ingestudeerde empathie (net als Trump die op een spiekbriefje meekreeg dat hij ‘I hear you’ moest zeggen). Hij mag dan zeggen idealen te hebben, de wil om te veranderen is niet overtuigend.
Doet de pijn van alle negatieve publiciteit rond Facebook hem veranderen? Dat is nog maar de vraag. Hij lijkt wat dat betreft op Jeroen van der Veer, die zegt dat alle commotie hem spijt, maar niet de kwestie zelf. Omdat het van anderen moet zal Zuckerberg zich wel aan GDPR-achtige wetten gaan houden. Pijn deed het verkopen van privacy immers niet, het was een cash cow van jewelste.
Wat dat betreft kwam Zuckerberg in zijn optreden over als een jong open boek. Geen narcist à la Trump, met een Tefal-laag voor lastige kwesties, maar een betrapt jochie. Een ruimhartig ‘sorry’ waarna de vergiffenis van het publiek kan volgen, bleef uit. Spiekbrieven zijn nodig als je niet zeker bent van je zaak en je nog niet thuis bent in het spel no pain no gain.
