Vista-designer Tjeerd Hoek: 'Apple hoeft alleen maar Steve Jobs te plezieren'

Microsoft werkt hard aan de PR rond de introductie van Vista volgende week voor de consumentenmarkt.

Gisteren was ik een van de drie bloggers (Henk de Hooge en Frank Janssen waren de andere twee) die door Microsoft uitgenodigd werden voor de lunch in Restaurant Lute in Ouderkerk a/d Amstel.

Wie was de disgenoot?

Tjeerd Hoek, design director Windows User Experience (foto). Hoek, die op zijn kaartje zijn Amerikaanse voornaam "cheered" heeft staan ('Amerikanen gaan anders mijn voornaam vermijden en dat leidt tot rare situaties'.) stuurt een groep van 35 ontwerpers aan, die allemaal als brug fungeren tussen de echte helden van het bedrijf ('de developers') en de 'user researchers', die alle data verzamelen over wat gebruikers eigenlijk willen.

Hoek: 'Het is mijn taak in de gaten te houden wat nu echt typisch Microsoft is en of dat gehandhaafd moet blijven. En hoe we ons nog onderscheiden van de rest.'

Hoeks achtergrond: industrieel ontwerp TU Delft en 13 jaar geleden bij Microsoft begonnen. Meteen vertrokken uit Nederland, want in Nederland 'zit alleen maar sales&marketing'.
Hij zit nu in Redmond en heeft gewerkt aan Office, XP en de laatste jaren aan Vista.

Hoek: 'Ik houd me bezig met vragen als: wat moet een product doen? En hoe is dan de interactie tussen de verschillende applicaties? Ik ben industrieel ontwerper en hetzelfde doe ik nog steeds, maar dan nu met software. Waar worstelt de gebruiker mee? En hoe kan ik dat verbeteren?'

Op de vraag of hij zijn inspiratie uit consumentensessies haalt, zegt Hoek: 'Microsoft is toch een beetje een gek bedrijf. Het is een universum op zich. De inspiratie vind ik vooral binnen het team zelf. Maar dat betekent niet dat we niet met consumenten praten.

'We bezoeken ze thuis en zien hoe ze werken met software, maar ik moet eerlijk zeggen dat ik de laatste jaren daar alleen de verslagen van zie. Ik kijk vooral hoe ze met de ontwerpen omgaan. Als we een menu opnieuw ontwerpen moet het wel een verbetering zijn. Kunnen ze nog bij hun data? Kunnen ze nog wel printen? Ik zie de succes en faalscores op verschillende aspecten en dan passen we het aan of niet.'

Op de vraag wat nu het lastigste is aan zijn baan, zegt Hoek: 'Klinkt misschien gek, maar Microsoft is een democratisch bedrijf. Dus iedereen kijkt en praat mee. Het is de vloek van de democratie. En ik word er soms gek van. Het is frustrerend dat ik voor de zoveelste keer iemand moet overtuigen om het vooral niet zo te doen. Zeker als dat een broekie is, die net komt kijken?me beroepen om mijn autoriteit werkt echter zeker niet.'

Op 30 januari is Vista in verschillende formaten beschikbaar voor de consumentenmarkt. Wat de verwachtingen zijn, wil Hoek niet zeggen. Maar verschillende keren komt het gesprek op Apple.

'Ik hoor steeds en overal dat Vista een kopie is van OS X van Apple. Met name mensen uit onze industrie zeggen dat graag. Maar dat is niet zo. Toen we een eerste versie van Longhorn lieten zien, de voorloper van Vista, bevatte het aspecten die Apple nog helemaal niet had. Ik denk dat een normale gebruiker ? en dat zijn er echt heel veel ? nog nooit een Apple gezien heeft.

'Dus voor hem en haar is het een positieve ervaring om Vista te zien. Het is cool. Ziet er goed uit en werkt beter. Er is toch niets op tegen om te zeggen, dat die ervaring die een paar mensen al hadden op Apple, nu ook beschikbaar is voor iedereen? Ik denk dat het verschil tussen OS X en Vista het verschil is tussen een Volvo en een Mercedes. Allebei auto's, maar heel anders in gebruik en uitstraling.'

Later: 'Apple is een speeltje, het is geen business machine. Vista is voor snel, efficiënt en effectief werken. Je kunt met Vista makkelijker multitasken dan op een Apple.'

Hoek vertelt hoe hij geprobeerd heeft de opstartfase aantrekkelijker te maken. Als een pc met Vista uit de doos komt, moet hij snel operationeel zijn. Niet langer een scherm met allemaal regels en termen als "master" en "slaves".

''Maar dan stuit je dus op de partners in de pc-industrie. Zij zien bijvoorbeeld de opstartfase als enige moment om nog iets te verdienen aan de gebruiker. Door ze allerlei service-contracten aan te bieden. Zij willen het niet kort houden. Je krijgt dan als consument een pagina voor ogen met grote letters: "Dell" of "HP". Dat zijn pagina's van slechte kwaliteit. Daardoor wordt de gebruikerservaring bij het begin al slecht.

'Iedereen denkt altijd dat we dat als Microsoft makkelijk kunnen afdwingen, maar dat is dus niet zo. Sony is bijvoorbeeld een partner van ons als hardware-leverancier, maar is ook een concurrent als je naar de XBox en andere markten kijkt. Kun je dan open en transparant zijn? We proberen het wel, maar dat lukt dus niet altijd. We willen de gebruiker beschermen.'

Wereldwijd heeft Microsoft zeker meer dan 90 procent van de softwaremarkt in handen. Wat is dan nog je referentiepunt?

Hoek: 'Ja, Microsoft is dan ook helemaal niet zo anti-Apple. Zij kunnen dingen doen of laten, die wij niet kunnen doen of gewoon niet kunnen laten. Wij hebben minder bewegingsruimte. Wij moeten altijd compromissen sluiten, want de gebruikersgroep is zo groot en divers. Wij maken echt een Swiss army knife en zij een mooi gestyleerd mes, dat echt maar één ding kan. Apple hoeft alleen maar Steve Jobs te plezieren. Wij hebben het moeilijker'.

Waar is Hoek dan het meest trots op?

'Toen we begonnen was de doelstelling: we moeten niet alleen doen wat we beloven, maar we moeten er ook meer beauty, pleasure en emotie in stoppen. Als je Vista gebruikt dan moet je denken: "This makes me feel better!" Ik ben er trots op dat je uit de gebruikersverslagen ziet dat dit ook lukt. Er zit meer 'hart' in Vista. XP was een stoptrein, Vista is een sneltrein, die toch 'natuurlijker'aanvoelt. Continuity in flow , noemen we dat.'

Rest de vraag; waarom zou ik volgende week naar de winkel rennen en Vista kopen?

'Zelf vind ik de foto-applicatie erg onderscheidend en goed. Het laat de foto's veel sneller zien. Het is eenvoudig te gebruiken. Je hoeft photoshop niet te openen, maar kunt veel sneller rode ogen en andere fouten corrigeren. Het is simpel.'

En weg is Hoek weer, op weg naar zijn volgende afspraak.