[Gastblog, door Tim Lammers]
De dierenwereld is voor het bedrijfsleven inspirerender dan veel mensen denken, neem nou bijvoorbeeld biomimicry: de wetenschap en de kunst van het nabootsen van biologische concepten uit de natuur om menselijke problemen op te lossen.
Biomimicry is in de VS een veel besproken onderwerp in het bedrijfsleven. In Nederland wordt de vraag naar lezingen over dit onderwerp ook steeds groter, merken wij vanuit ons congrescentrum het Safari Meeting Centre in Koninklijke Burgers’ Zoo. Hieronder een aantal voorbeelden van biomimicry in de praktijk.
Klittenband
Het oudste bekende voorbeeld van biomimicry is de uitvinding van klittenband. De sluiting die je veelal ziet op kinderschoenen, maar die ook veel wordt gebruikt in jassen. Een handige toepassing omdat het ‘plakt’ en je eenvoudig onbeperkt zaken kunt sluiten en kunt openen.
Tijdens een wandeling in Zwitserland zag George de Mestral dat zijn hond bedekt was met klissen, de vruchten van de grote klit (Arctium lappa). Bij nader onderzoek bleek dat de klissen zich met kleine haakjes aan de haren van de hond hadden vastgeklemd.
Vanuit dit voorval is klittenband ontstaan. Aan de ene kant wordt een ‘harige stof’ aangebracht van kleine plastic draadjes. De andere kant is een strook met haakjes die achter de lussen van de draadjes aan de overkant kunnen vasthaken. Je drukt ze op elkaar en de ze haken zich vast. Je trekt er aan en de haakjes schieten weer los. Net als de klissen op de hond van George de Mestral.
Kun jij het je voorstellen? Zonder deze kennis zou de wereld Velcro jumping niet kennen –een sport waarbij mensen zich in een klittenband-pak hijsen en zo hoog mogelijk tegen een muur van klittenband springen-!
Wetsuits tegen haaien
Door naar de natuur te kijken, kun je met de simpelste toepassing de grootste innovaties neerzetten. Zo deed de universiteit van Perth onderzoek naar de aanvallen van haaien op mensen. In Australië gebeuren er veel ongelukken door haaien die mensen aanvallen. In tien maanden hebben alleen rondom Perth al vijf fatale ongelukken met haaien plaats gevonden. Mede hierdoor besloot men te kijken naar hoe het mogelijk is dat bepaalde kleine vissoorten zonder gevaar voor hun eigen leven rondom haaien kunnen zwemmen. Met de opgedane kennis ontwikkelde men een nieuw zwempak voor surfers.
Het is al enige tijd bekend dat felle kleuren en strepen gevaar betekenen in de wereld van de natuur. Vanuit deze gedachte schilderen Australische Aboriginals zichzelf met waarschuwingsstrepen voordat ze gaan zwemmen, net als zeeslangen om zo gevaarlijke haaien af te weren. Onder andere vanuit deze gedachte besloot het Shark Attack Mitigation Systems samen met de University of Western Australia Oceans te testen hoe het kan dat kleine vissoorten zonder gevaar voor hun eigen leven rondom in de buurt van de gevaarlijkste dieren van de oceaan kunnen zwemmen. Dit is gedaan aan de hand van drie belangrijke zichtveld-kenmerken van een haai. Kenmerk één heeft betrekking op de fysieke kenmerken van haaien ogen (hierbij is gekeken naar de grote witte, de tijger- en stierhaai). Kenmerk twee is gerelateerd aan het testen van het haaienzicht op verschillende dieptes, afstanden, lichtomstandigheden, en helderheid van het water in de oceaan. Kenmerk drie houdt verband met de patronen en de vormen die het grootste contrast in het water zouden bieden.
Vanuit de opgedane kennis wilde men een websuite ontwikkelen die in de smaak zou vallen van surfers. Ontwerper Ray Smith van Quicksilver werd er bij getrokken om een wetsuit te maken dat in de huidige tijdsgeest van surfers paste. De wetsuits worden nog niet officieel verkocht, maar wie weet worden op deze manier het aantal dodelijke ongelukken met haaien op korte termijn drastisch teruggedrongen.
Plakband
Misschien ken je ze wel van vakantie, de gekko’s die zichzelf vliegensvlug op de kop opover het plafond van jouw hotelkamer bewegen. De universiteit van Akron heeft onderzoek gedaan naar de manier waarop gekko’s zich vastplakken aan de ondergrond. Het geheim blijkt te bestaan uit microscopische haartjes op de uiteinden van de pootjes. De onderzoekers hebben vanuit deze kennis een synthetische ‘gekkopoottape’ geproduceerd.
Deze blijkt zelfs beter te plakken dan de haren van de gekko zelf. De mogelijke toepassingen spreken in elk geval tot de verbeelding: van robots die tegen de muur op kunnen gaan lopen, tot bio-plakband dat steeds weer te gebruiken is, maar toch materialen sterk bij elkaar houdt. Zelfs lijm voor onder water zou nu ontwikkeld kunnen worden, aldus de onderzoekers.
Slimmer vliegen
Als je vogels in een groep ziet vliegen, dan zie je ze vaak in een V-formatie vliegen. Wanneer de voorste vogel een wapperende beweging met zijn vleugels maakt dan ontstaat er een opwaartse luchtstroom voor de vogel achter hem. Zo helpen de vogels elkaar met energiebesparing wat bij een V-formatie resulteert in het feit dat de vogels samen 70% meer afstand af kunnen leggen dan wanneer ze alleen hadden gevlogen. Door het rouleren van de plekken binnen de formatie verdelen zij hun inspanningen. Te vergelijken met een wielrennersformatie, maar eveneens een toegepaste techniek bij vliegtuigen. En de vorm van de Stealth bijvoorbeeld!
Een groep van onderzoekers aan de Stanford Universiteit gebruikte de vliegtechniek van vogels om te testen wat dit zou doen bij het vliegen van passagiersvliegtuigen. Wat bleek? Wanneer passagiersvliegtuigen in een V-formatie zouden vliegen en de koppositie zouden afwisselen, dan zouden ze tot wel 15% minder brandstof hoeven te gebruiken.
Een interessante materie voor vliegtuigen die bijvoorbeeld een groot stuk gezamenlijk zouden kunnen overbruggen. Denk bijvoorbeeld aan de vliegroute Amsterdam – Bangkok en Amsterdam – Kuala Lumpur.
Tim Lammers is marketingmanager van Burgers' Zoo
Reacties:
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!