Geef de Ajax-supporters hun logo terug!

Sinds de invoering van het nieuwe Ajax logo in 1991 is er weerstand bij de supporters. Dit weekend organiseerden ze zelfs een mars om het bestuur van Ajax te bewegen het oude logo in ere te herstellen.

Voor de duidelijkheid: ik weet niks van voetbal. Nou ja dat is overdreven, ik weet nog net welke voetbalclubs er zijn, dat NAC mijn club zou moeten zijn omdat ik in Breda woon en dat Cruyff een voetballer was die ooit heel verdienstelijk een balletje kon trappen. Ajax ken ik ook. Ik weet dat daar een hoop bestuurlijk gelazer is geweest in het recente verleden en dat de emoties toen hoog opliepen.

Voetbal is een spelletje, maar voetbal is vooral emotie. Emotie in het stadion, de skybox, de kroeg en de bestuurskamer. Het mooie aan voetbal is dat die emotie verbindt: supporters van een club of een vader en zijn zoon. Mooier nog vind ik het contrast: dat die emotie partijen tegenover elkaar zet. Als Feyenoorder haat je Ajax, en andersom, dat is logisch.

Een appél
Maar dit gaat over voetbal, daar denk ik normaal niet heel lang over na. Tot ik vanochtend op de site van het Parool een artikel las over Ajaxsupporters die een appél op de club doen om ‘het herstel van het oude logo’. Om dat appél kracht bij te zetten organiseerden zij een mars in het centrum van Amsterdam. In het artikel komt merkendeskundige Bas Kist aan het woord. Hij ziet weinig kans dat het Ajax bestuur gehoor geeft aan de oproep van de supporters. ‘Het bedrijf Ajax gaat echt niet om. Er is teveel in geïnvesteerd.’

Ik vond het een bijzonder artikel. Volgens mij zou je als organisatie moeten zorgen voor een balans tussen de bedrijfsdoelstellingen, de binding met medewerkers en de breinpositie bij stakeholders. Het logo heeft daarin een rol te spelen.

Ik vond het opvallend om te lezen dat er al onvrede is bij de supporters over het logo sinds de introductie in 1991.

Het oude logo is in gebruik geweest tussen 1925 en 1991. Het werd vervangen door het nieuwe logo om commerciële en praktische redenen. ‘Het was makkelijker te verbeelden en er was patent op aan te vragen.’ Aldus een filmpje op de site van Ajax.

Rolf Leeser
Het is interessant dat het huidige logo werd ontwikkeld door Rolf Leeser, die ooit nog in het eerste elftal van Ajax speelde en later ondernemer werd in de mode. Hij heeft een serieus consultancybureau gespecialiseerd in identiteitsontwerp. Hij houdt zich bezig met sport, mode en het bedrijfsleven.

Op zijn site geeft Leeser aan hoe hij tegen grafische vormgeving aankijkt. Hij zegt: ‘Vormgeving is geen doel op zich. Mits doordacht en kwalitatief gemaakt, is het een vehikel om de persoonlijke identiteit van een bedrijf, een product of dienst gestalte te geven en uit te dragen. Het vervangen van emotie en die persoonlijkheid uitdrukken in rationele vormen en kleuren.’

Trots en warmte
Die laatst zin is interessant. Dat is waar het mis gaat. Voetbal is geen spel van rationele vormen en kleuren. Voetbal is een spel van geschiedenis, van generatie op generatie, van reputatie en van verbondenheid. Van verhalen, van trots, van blijdschap en verdriet. Nee, voetbal is geen spel, maar een levenswijze. Een levenswijze met rituelen en symbolen.

Eén van die symbolen, die oude beeltenis van Ajax, straalde trots uit en warmte. En dat is wat de supporters terug willen. Trots en warmte, gerepresenteerd door een symbool waar ze aan verknocht zijn. In dat opzicht is het huidige logo een slecht ontworpen logo. Het refereert aan het verleden, maar neemt er afstand van.

Ajax is geen voetbalclub
Volgens Bas Kist gaat Ajax niet om, omdat er veel geld in is geïnvesteerd. Dat is een bedrijfsperspectief. En misschien is dat wel de crux. Patent, merchandise, omzet, investeerders. Ik, als leek, dacht altijd dat supporters de belangrijkste stakeholders van een voetbalclub waren. Maar Ajax is geen voetbalclub, Ajax is een beursgenoteerd bedrijf. En dan is er geen enkele reden om de supporters hun zin te geven en een logo te ontwerpen dat én commercieel en praktisch is én dat trots en warmte uitstraalt. Zoals het oude logo.

Maar misschien vergis ik me wel en vindt Ajax de supporters wel degelijk de belangrijkste stakeholders. In dat geval, Ajax, geef ze hun logo terug.