Een missie voor Rutte, gratis van Triodos

Telkens als ik de commercial van Triodos Bank voorbij zie komen, denk ik: ‘Wat zou dit een geweldige commercial zijn geweest voor het kabinet Rutte”. Zonder een woord aan de schitterende tekst te veranderen zou het een mission statement geweest zijn, waarmee in een machtige zwaai draagvlak voor jaren gegarandeerd geweest zou zijn. Want hoe kun je je niet scharen achter een oproep om samen met z’n allen iets groots te gaan doen? Maar misschien kan het alsnog, want we hebben nog even tot Prinsjesdag. Dus lees even mee, Mark.

Missie, visie, ambitie: samen vormen ze de heilige drie-eenheid van organisaties die zichzelf serieus nemen. Als het goed is, zitten ze niet gezellig bijeen in het hoofd van de directeur, die ze voor de vorm eens per jaar even laat luchten in het jaarverslag. Missie, visie en ambitie horen in alle hoofden rond te zingen van iedereen die ook maar ergens in de onderneming aan het werk is. Zodat iedereen weet waarom hij ‘s ochtends uit bed komt, in de file gaat staan en z’n plaats inneemt op de werkvloer. Niet om de maandelijkse paycheck alleen, maar om deel uit te maken van het grote verhaal dat bedrijf X heet of merk C of organisatie P.

Of: kabinet R.

Wat is daar de missie van? Ons huishoudboekje op op orde brengen? Dat is geen missie, dat is een piepklein aambeeldje waar je niet op kunt blijven hameren. Sterker uit de crisis komen? Mooi gesproken burgemeester, maar wat erna? Op de website van de regering http://bit.ly/135dVUK komen we kenbegrippen tegen als solide begroting, eerlijk delen en duurzame economie. Goede bedoelingen, ongetwijfeld. Maar schilderen ze een vergezicht? Wie inspireert het tot instemmend de schouders eronder? Tot zonder morren nog meer inleveren?

Waar is de droom? Waar is de missie die missie mag heten? Waar staat de stip op de horizon? Hoe ziet die eruit? Waar ligt die horizon? Wat ligt erachter? Waar wil je met ons naartoe, R.? Daar is de missie voor uitgevonden. Om mensen een verhaal te geven dat ze kunnen delen. De vonk voor een vuur. We zetten een Amerikaan op de maan, zei Kennedy. We geven Frankrijk haar grandeur terug, zei Mitterrand. Weg met apartheid, hield Mandela vol. We stichten het Derde Rijk, riep Hitler - ja, ook dat was een missie.

R. is naar verluid fan van Churchill. Hij zou dus moeten weten hoe je mensen achter een samenbindend gevoel krijgt. Als Churchill ergens goed in is geweest dan was het dat, denk aan z'n machtige toespraak: “...we shall defend our island, whatever the cost may be. We shall fight on the beaches, we shall fight on the landing grounds, we shall fight in the fields and in the streets, we shall fight in the hills; we shall never surrender...” Daar steekt zelfs ‘Yes, we can’ nogal bleekjes bij af.

Natuurlijk sprak hij die woorden in tijd van oorlog, maar dat zijn we nu ook met z’n allen. Economische crisis is een eufemisme voor een sluipende oorlog tegen groeiende werkeloosheid, steeds nijpender geldgebrek en groeiende moedeloosheid. De bedreiging gaat anders gekleed, maar heeft het zelfde grimmige gezicht. En wanneer je wilt dat een heel land daartegen in het geweer komt, moet je dus wel even met heel iets anders komen dan ‘een solide begroting, eerlijk delen, duurzame economie’ als idealen. Als je wilt dat mensen offers brengen - financieel, sociaal, cultureel - dan moet je zorgen dat ze dat WILLEN.

Zeg: “Wij gaan van Nederland het beste kleine land ter wereld maken”. Zeg: “Nederland staat tussen nu en 8 jaar in de top 5 van alle lijstjes die ertoe doen”. Zeg: “Wij gaan als Nederland de wereld verbaasd doen staan, zoals we al vaker hebben gedaan”. Zoiets. Of beter, liefst nog beter.

Leg hoog die lat. Stijg boven al die boekhoudkunde uit. Blijf weg van cliché's met duurzaam erin, erbij of ernaast. Negeer dat onhaalbare verlangen naar eerlijk delen - alsof dat de mens ooit gelukt is sinds z'n bestaan op aarde. Ga voor wij met z’n allen tegen de rest van de wereld, R.. Bekijk die Triodos Bank commercial nog maar eens een paar honderd keer. Tik de tekst uit. Verander Triodos Bank in Nederland. Wat je ook doet, niet gaan zitten schrappen of toch weer even zo’n treurig partijpuntje erin prutsen. Durf mensch te zijn in plaats van politicus.

Want dan komt Prinsjesdag. De eerste in de geschiedenis zonder troonrede. Voor het eerst zit er iemand met een missie op de troon. Jouw missie, Rutte. Akkoord, met dank aan Triodos Bank. Maar maakt dat iets uit? Er staat geen woord teveel in en geen zin te weinig. Zo ziet bevlogenheid eruit, zo klinkt echt enthousiasme, dit is wat je wilt als je wilt inspireren. Daar heeft een land een premier voor, tenslotte. En denk niet dat wat voor een bank werkt, niet voor een heel land kan werken, R. Moet jij eens zien hoe vlot je er na zo'n troonrede plots van alles doorheen krijgt aan maatregelen. Zoals het je ook zal opvallen hoe mensen in de straat weer meer rechtop lopen dan nu. Dat is wat een missie doet met mensen en waarom een inspirerende missie zo onmisbaar is voor bedrijf, onderneming, kabinet of heel land: geef mensen zicht op een trotse toekomst en prompt wil iedereen alles doen om er te komen.