Topmanagement gedraagt zich soms als het orkestje op de Titanic. Dat is levensgevaarlijk, betoogt Albert Holtzappel van Bex*communicatie.
Crisis is oorlog. En alle middelen zijn geoorloofd om die te winnen. Maar we houden ons wel aan de Conventie van Genève: we schieten geen krijgsgevangenen dood.”
Soms heb ik dit citaat nodig om mensen van de ernst van de situatie te doordringen. Want bij crises komt een deel van het gevaar van binnenuit: het gevaar van onderschatting.
Een crisis is geen ruzie die gesust kan worden, maar een bedreiging voor het voortbestaan van de organisatie.
Sussen dus, en daarna failliet
Het komt gelukkig niet al te vaak voor dat de situatie wordt onderschat, maar als dat gebeurt, zijn het gek genoeg vaak de mensen aan de top die dat doen. Of zelfs ontkennen: “we zijn niet in paniek en er is geen crisis” zo schreef een bestuurslid in een mail aan het crisismanagementteam.
Er waren dus ineens ook geen maatregelen meer nodig, wat er was geen crisis. In plaats daarvan werden gesprekken heropend. Sussen dus.
De tegenpartij eiste dat we alle acties zouden stoppen zolang de gesprekken liepen. Mijn pleidooi om in het geheim door te gaan en alles klaar te zetten voor het geval dat we in een val werden gelokt, haalde het niet.
Toen na verloop van tijd bleek dat we inderdaad grotelijks belazerd waren, hadden we een onoverkomelijke vertraging opgelopen. Precies wat de tegenpartij had beoogd met die gesprekken. Inmiddels is de onderneming failliet.
Stafleden hebben veel meer zicht op risico's
Zo extreem als “we zijn niet in paniek en er is geen crisis” maken we het niet vaak mee. In de meeste gevallen van ontkenning zie je dat de bestuurlijke top probeert de situatie te downplayen.
Naar mijn ervaring hebben stafleden vaak meer zicht op wat er aan de hand is en zijn die eerder doordrongen van de ernst van de situatie.
Al voordat een activistische aandeelhouder de opsplitsing van ABN AMRO eiste, stak iemand van Investor Relations zijn hoofd om de hoek van de deur van de kamer met perswoordvoerders en riep: “jullie zijn het orkestje dat op de Titanic zit te spelen.”
Ook al zien stafleden het meestal wel heel scherp, zij kunnen niet veel uitrichten als het bestuur een andere koers kiest. En ook als extern adviseur kun je alleen iets betekenen als je analyse en advies geaccepteerd worden.
Erop of eronder, alles is geoorloofd
Als die acceptatie onvoldoende is bereikt, wacht ik een geschikt moment af om half grappend erop te wijzen dat het erop of eronder is. Het is oorlog. We kunnen misschien wel een slag verliezen, maar deze oorlog verliezen kan niet. Die moeten we winnen.
Want als we deze oorlog verliezen, bestaan we straks niet meer. We houden ons inderdaad aan het oorlogsrecht, maar verder is alles geoorloofd.
Albert Holtzappel is crisisexpert bij Bex*communicatie
Foto Michaeal Kerner, 123RF stockfoto
Plaats als eerste een reactie
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!