'Agility als mindset is veel belangrijker dan methode zelf'

De kernboodschap van trendwatcher en dagvoorzitter Ruud Veltenaar was dat technologie kan leiden tot innovaties die de wereld vooruithelpen.  Hij ziet de focus in de wereld verschuiven van welvaart naar welzijn. 'Van ik naar wij, van ego naar eco, van spreadsheets naar verdienmodellen met waardecreatie. De transformatie naar een wereld waarin duurzaamheid het uitgangspunt is, gaat razendsnel.

Juist als Veltenaar een toekomstbeeld lijkt te schetsen, blijkt hij het te hebben over een uitvinding die vorig jaar is gedaan. Bijvoorbeeld als het gaat over teleportatie waardoor, beweert hij, binnen afzienbare tijd pakketjes getransporteerd zullen worden. Supercomputer IBM Watson die een nieuwe vorm van kanker diagnosticeert, betalen zonder bankrekenin; het kan vandaag. En morgen is het onvoorstelbare mogelijk.

Veranderingsgezindheid is key

Agile werken is één van de manieren om innovatie binnen organisaties te realiseren. Een belangrijke voorwaarde is echter wel dat er een duidelijke visie aan ten grondslag ligt, weet Erik van Engelen, directeur Consumentenmarkt van Eneco.

Het energiebedrijf heeft agile werken twee jaar geleden omarmd. Van Engelen: 'Je verandert niet door op een agile manier te werken, er moet al een veranderingsgezindheid zijn. Sinds 2007 zijn we op een missie om de energievoorziening te verduurzamen. Consumenten en bedrijven gaan zelf energie opwekken, en wij veranderen van leverancier naar dienstverlener.

Om dit voor elkaar te krijgen moest het bedrijf dus ook echt veranderen. 'Wij voelden de urgentie enorm. Het agile werken werd niet van bovenaf opgelegd, maar kwam tijdens die transformatie van onderuit de organisatie.'

Ook marketing wordt op een andere, agile manier bedreven. Dit houdt in dat er geen lange studies en marktonderzoeken worden gedaan om risico’s uit te sluiten, maar veel meer beslissingen intuïtief worden genomen. Nieuwe proposities en user experiences worden in kleine stapjes neergezet en voortdurend getest om zo snel mogelijk live te kunnen gaan.

Een belangrijke learning? 'Bezint eer ge begint', zegt Van Engelen: 'Het kost tijd. Vooral ook omdat je veel moet communiceren over wat het doel achter agile werken is en wat je van elkaar verwacht. We doen het om snel tot een resultaat te komen, niet om de vorm perfect uit te voeren. Agility als mindset vind ik vele malen belangrijker dan de methode zelf.'

Agile in de praktijk

Peter Clausman, oprichter van School of Mavericks, ontwikkelde zeven praktische stappen om tot agile werken te komen, gebaseerd op de MISSION-formule:

• 1. MindsetVerschil maken staat of valt bij hoe jij tegen het leven aan kijkt. Het gaat om de juiste instelling, oftewel mindset. Deze mindset kan iedereen leren. Iedereen kan de ondernemer in zich wakker maken. Dit heb je nodig:
• 2. IntentionHet gaat niet alleen om het doel, maar ook om de waarden die je nastreeft en de principes die je hooghoudt. Je moet richting hebben. Voor wie (of wat) maak jij het verschil? Dit is het punt op de horizon, het kompas. 
• 3. Stand upDat je een ‘intention’ hebt maakt weinig impact totdat je ervoor opstaat. Ga staan voor je afwijkende nieuwe ideeën. Dit is het point-of-no-return. Als je het eenmaal gezegd hebt, kan je niet meer terug.
• 4. support systeemPrachtig dat je bent opgestaan, maar in je eentje ga je het niet redden. Zonder voldoende ruimte, budget, tijd, steun, motivatie, inspiratie, hulpbronnen ga je de klus niet klaren. Als je geen steun vindt, dan houd je het een tijd vol op wilskracht, maar die is eindig. Dus zorg dat je steun organiseert. Een systeem dat op een ‘zachte manier’ de mindset ondersteunt, maar ook op harde parameters zoals IT en beloning.
• 5. InnovateLeer hoe je zo snel mogelijk van groot idee naar werkend concept komt waar de klant echt op zit te wachten. Pas hier komen de innovatieve methodes om de hoek kijken. Scrum, Lean Startup, Design thinking. 
• 6. Operate TacticallySpeel slim in op de belangen in de organisatie, van stakeholders zodat jouw prille innovatie geïntegreerd wordt in de lopende business.
• 7. Never Give upDoorzettingsvermogen, hoop, vertrouwen en geduld. Maar vooral focus houden en je niet van de wijs laten brengen. 

Scheidsrechter Björn Kuipers was uitgenodigd om met voorbeelden te laten zien hoe belangrijk teamwork is. Bij cruciale voetbalbeslissingen is er altijd communicatie met de andere officials, aldus Kuipers. 'Nou, dat zijn geen ellenlange e-mails hè!'.  Zijn conclusie: zonder communicatie, elkaar blindelings vertrouwen en trots kan geen enkel team optimaal functioneren, zeker een klein agile team niet.