De schreeuw

Een hele horde BN’ers is onder leiding van opperschreeuwlelijk Freek de Jonge komen opdraven om de campagne kracht bij te zetten - en passant een fijn mediamomentje meepikkend. Want als BN’er is het natuurlijk goed voor je profilering om je openlijk in te laten me goede doelen.

Op de campagneposters zie je steeds een schreeuwende BN’er. Het is allemaal ludiek bedoeld, maar wekt onwillekeurig de associatie met een verongelijkt huilend kind. Als je je zin niet krijgt ga je schreeuwen.

Wat zegt dit over de plek van ‘cultuur’ in Nederland? Allereerst dat cultuur iets is wat je krijgt van overheid en wat de overheid dus ook van je kan afpakken. Cultuur is blijkbaar iets waar je recht op hebt, niet iets wat je zelf schept. Het is iets wat je krijgt voorgeschoteld en consumeert. Wordt het ‘recht’ op cultuur niet ingewilligd, dan is de verontwaardiging niet van de lucht en ga je schreeuwen.

Via Facebook kreeg ik in de periode vlak nadat Wilders I in het zadel kwam, steeds berichten met als credo ‘Stop de culturele kaalslag!’ Het eerste wat ik dacht was: hoezo staat het korten op kunstsubsidies gelijk aan culturele kaalslag? Ik moest het even laten bezinken: minder subsidie = culturele kaalslag. Deze aanname veronderstelt dat de overheid de voornaamste cultuurbron is. Dus: als de burger, of liever gezegd, de naar memorabele ervaringen snakkende cultuurconsument van de tiet van de overheid wordt gehaald, c.q. 20 procent minder melk krijgt, gaat ie krijsen. Logisch, want als rechthebbende op het gebied van cultuur zit je in een afhankelijke positie: je betaalt contributie aan de overheid die er op haar beurt zorg voor draagt dat je cultureel gezien aan je trekken komt. Dat moet die overheid dan wel doen natuurlijk.

Ik moet bekennen dat ik in die tijd niet echt durfde reageren op al die culturele kaalslag shizzle, bang als ik was om te worden gelyncht door een schuimbekkende, roodwazige horde linksharig tuig.

De Nederlandse houding ten opzichte van cultuur is apart. We zijn gewend dat het er altijd is om onze levens op te leuken en van een stukje verdieping te voorzien. Veel minder dan bijvoorbeeld Duitsers zijn we bereid om ervoor te betalen. Wij willen gewoon graag wat aangename culturele achtergrondruis. Gratis. Vrijblijvend. Daarbij, voor een recht betaal je niet, dat heb je. En in deze context grappig voorbeeld: veel internationale bands klagen dat er in Nederland zoveel door hun muziek heen wordt geluld tijdens concerten. NRC.next wijdde er zelfs een artikel aan, want door muziek heen lullen is in Nederland endemisch.

Het is wat ik het Uitmarkt-effect noem - gratis cultuur en dan foldertjes scoren voor in je plastic zakje en hup, weer terug naar de Vinex-wijk om je culturele seizoen in te plannen. Om misverstanden te vermijden: als mens, maar ook als persoon, draag ik de cultuur een warm hart toe. Als belastingbetaler heb ik er echter een levensgroot probleem mee dat ik meebetaal aan allerlei lieden die op MIJN kosten een beetje de mooie meneer en mevrouw aan het uithangen zijn in de cultuursector.

En nu we het toch over ‘cultuur’ hebben, waarom zou ik moeten dokken voor allerlei programma’s van de hartgrondig ondemocratische Staatsomroep, die steeds meer een met belastinggeld bekostigde extensie zijn van de celebrity- en kijkcijfercultuur?
Cultuur is een heerlijk ding. Daar moet je met een lekker wijntje en wat borrelnootjes van kunnen genieten. In alle rust. Zullen we twee minuten stilte in acht nemen en daarmee het geschreeuw van Freek de Jonge c.s. overstemmen?