Trendbox Focus op 2009: beetje crisis

Consumenten reageren verschillend op de veranderende economische tijden. Bezuinigen is logisch, maar voorlopig is het huishoudboekje nog niet terug, schrijft Trendbox-onderzoeker Ruurd Hielkema in het rapport.

Minder dan eenderde (29 procent) besteedt nu maandelijks een vast bedrag aan het huishouden, een uitkomst die niet afwijkt van wat in de periode 2006-2008 in Life & Living werd gevonden. Het raadplegen van vergelijkende websites voor grote aankopen heeft eind 2008 geen hogere vlucht genomen. De proportie die bereid is om voor buitengewone kwaliteit extra te betalen, is vooralsnog niet gedaald. Het aantal mensen dat zegt meer te gaan kiezen voor winkelmerken in plaats van A-merken, stijgt slechts licht. 29 procent van de consumenten zegt nu meer in discountsupermarkten te gaan kopen, waar dat in 2007 nog 40 procent was. Kortom: bestaande bezuinigingsstrategieën worden eerder geïntensiveerd dan dat ze een extreme vlucht nemen.

Opvallend is dat het doen van impulsaankopen eind 2008 eerder is toegenomen dan gedaald. Ruim eenderde van het winkelende publiek koopt vaak iets wat men van te voren niet van plan was, een toename van een kleine 10 procent in vergelijking met eerder dit jaar.

2009 lijkt een jaar te worden van kleinere verwennerijen - zo kan de pijn van het schrappen van de derde vakantie of de nieuwe keuken worden verlicht. Deze hypothese wordt ondersteund door het feit dat nu zeven op de tien Nederlanders vinden dat ze zichzelf af en toe moeten verwennen, juist omdat ze zo hard werken.

Wat wel over is, is de zorg om het milieu.

In 2007 meldde nog precies driekwart van de bevolking dat men zich zorgen maakte over de schade die door de mensheid aan de natuur wordt toegebracht. Eind 2008 is dat teruggebracht tot 65 procent. De consument heeft duidelijk andere dingen aan zijn hoofd, en vertrouwt er ook steeds meer op dat de problematiek wereldwijd wordt aangepakt. Wat hem een beetje ontslaat van de verplichting om zelf actief te zijn op dit gebied.

In economisch mindere tijden lijkt de waardering voor Nederland groter te worden. Slechts 16 procent zou komend jaar het liefst emigreren uit Nederland. Slechts?

In de periode 2006-2008 lag dat boven de 20 procent. Men leert te relativeren en de waardering voor de sociale vangnetten stijgt: ‘We hebben het nog niet zo slecht in dit land.’

Nog wat trivia uit het rapport: 3 procent denkt dat Jezus in 2009 terugkeert op aarde, een halvering in vergelijking met vorig jaar.

In 2008 onderschrijft voor het eerst minder dan eenderde van de Nederlanders (32 procent) de stelling dat seks uitsluitend thuishoort in een vaste relatie. In 1991 was dat nog 52 procent.

Het aantal Nederlanders dat niet in clubverband sport, is in 18 jaar tijd van 54 tot 69 procent toegenomen

Het onderzoek: Trendbox peilde bij de Nederlandse bevolking in de laatste weken van het oude jaar de verwachtingen, voornemens en ideeën voor het nieuwe jaar. Voor Focus op 2009 werden in week 49-50 van 2008 n=502 respondenten online ondervraagd. Het betreft hier een landelijk representatieve steekproef uit de populatie van 16 jaar en ouder.

De resultaten van Focus op 2009 worden ingebed in het Life & Living onderzoek van Trendbox. In deze al achttien jaar lopende monitor worden op continue wijze de grote onderstromen in de maatschappij gevolgd. De totale database van Life & Living telt inmiddels meer dan 77.000 Nederlanders van 16 jaar en ouder.
De cijfers uit Focus op 2009 en Life & Living worden tot slot nader geduid door de kwalitatieve onderzoekers van Trendbox. In week 50 en 51 zijn daartoe vier groepsdiscussies gehouden (6 respondenten per groep, 3 uur) met mannen en vrouwen tussen de 25 en 65 jaar.