De onafhankelijke muziekwereld staat op z'n achterste benen. YouTube lanceert dit jaar een nieuwe muziekdienst en dreigt de video's van onafhankelijke labels en artiesten - zoals Adele, Radiohead en The Arctic Monkeys - die niet akkoord gaan met de voorwaarden te blokkeren, zo meldde de Financial Times gisteren. Robert Kyncl, YouTube's hoofd content en business operations heeft tegen de Financial Times bevestigd dat de video's van artiesten die zich niet bij de dienst hebben aangesloten, geblokkeerd zullen worden 'in a matter of days'.
Met de nieuwe abonnementsdienst, de YouTube Music Pass, waarmee gebruikers zonder advertenties naar muziek kunnen luisteren en deze ook kunnen downloaden, gaat YouTube de concurrentie aan met streamingdiensten als Spotify, Beats Music en Deezer. Hoewel de grote commerciële labels zich al bij de muziekdienst hebben aangesloten, hebben een aantal onafhankelijke labels dit geweigerd, omdat zij niet met de voorwaarden akkoord gaan.
YouTube stelt dat het platform via advertenties en prerolls bij muziekvideo's in de gratis dienst al als een grote bron van inkomsten fungeert voor de muziekindustrie en dat de nieuwe abonnementsdienst daar nog een nieuwe inkomstenstroom aan toevoegt. Labels en artiesten kunnen hiervan profiteren, mits zij akkoord gaan met de voorwaarden. Volgens YouTube zou het onwenselijk voor gebruikers, wanneer sommige muziek in de gratis dienst wel beschikbaar is, maar in de abonnementsdienst onvindbaar blijkt.
Robert Kyncl stelt dat YouTube inmiddels al zo'n 90 procent van de muziekindustrie aan de nieuwe dienst heeft weten te verbinden: 'We zouden willen dat we 100 procent hadden, maar we begrijpen dat dit geen realistisch doel is. Daarom is het onze verantwoordelijkheid naar de gebruikers en de industrie om de muziekdienst te lanceren.'
Vanuit de onafhankelijke labels klinkt echter een ander geluid. Volgens lincensing agency Merlin zouden de indie labels goed zijn voor meer dan dertig procent van de markt. Dat zou betekenen dat de weigering van de onafhankelijke labels voor een aanzienlijk gat in het portfolio van de YouTube-dienst zorgt. Alison Wenham van WIN, het wereldwijde platform voor de onafhankelijke muziekindustrie, noemt de actie van YouTube in een reactie aan The Guardian 'een catastrofale fout in het inschatten van de markt'.
Zal het dreigement van het blokkeren van video's ook werkelijk worden doorgezet? Of laat YouTube met dit statement alleen flink de spierballen zien? We vroegen het muziekjournalist Atze de Vrieze (3voor12, DWDD).
Het blokkeren van video's dat is nogal een dreigement van YouTube? Hoe moeten we dit opvatten?
'Als niet alle labels zich bij hun muziekdienst aansluiten, heeft YouTube een probleem. De mayor labels mogen zich dan al hebben aangesloten, zonder de onafhankelijke labels mist YouTube een groot deel van de markt. Vanuit YouTube wordt gesuggereerd dat de onafhankelijke labels slechts goed zijn voor 5 of 10 procent, maar in werkelijkheid ligt dit percentage veel hoger. Zonder die labels in hun bestand heeft YouTube een zeer slechte concurrentiepositie, omdat bijvoorbeeld Spotify wel muziek van onafhankelijke labels in z'n bestand heeft staan.'
Waarom weigeren de onafhankelijke labels zich aan te sluiten bij YouTube's muziekdienst?
'Vanuit de onafhankelijke labels wordt gesuggereerd dat YouTube lucratieve deals heeft gesloten met grote partijen als Universal, Warner en Sony, maar dat van de indie labels wordt verwacht dat ze akkoord gaan met inferieure voorwaarden. Het lastige is dat we er eigenlijk heel weinig van weten. Ook bij andere muziekdiensten, zoals Spotify, komt er maar weinig informatie naar buiten over de voorwaarden en de afspraken die precies gemaakt worden. Helaas weten we dus niet op welk punt de onderhandelingen met de indie labels precies zijn vastgelopen, daar kunnen we alleen over speculeren.'
Zal YouTube daadwerkelijk video's gaan blokkeren?
'Het is een beetje zoals met de staking van de vuilnismannen: beide partijen weten dat de situatie onhoudbaar is, maar ze hopen dat de andere partij als eerste door de knieën gaat. YouTube kan de muziekdienst niet lanceren zonder die labels en dus wordt nu flink druk uitgeoefend, in de hoop dat de labels alsnog overstag gaan. Die artiesten hebben YouTube namelijk hard nodig als distributieplatform voor hun muziek en bovendien fungeert YouTube door de advertenties als belangrijke inkomstenbron. Maar de indie labels beseffen op hun beurt weer dat YouTube een groot probleem heeft als zij weigeren zich aan te sluiten. Het lijkt dus op een stevig potje armdrukken op hoog niveau.'
Wenham spreekt van een catastrofale inschattingsfout van YouTube. Ben je het daarmee eens?
'YouTube weet heel goed hoe belangrijk die onafhankelijke labels zijn, anders zouden ze nooit tot zulke extreme maatregelen overgaan. YouTube hoopt natuurlijk dat het werkelijk blokkeren van video's niet nodig zal zijn. Mocht het wel zover komen, dan denk ik dat dat het imago van YouTube geen goed zal doen. Natuurlijk draait het voor YouTube ook gewoon om geld verdienen, maar het imago van het bedrijf als open platform zal wel een flinke deuk oplopen. En voor de onafhankelijke labels zal de YouTube-blokkade niet gunstig zijn, maar ook weer geen absolute doodsteek. Er zijn altijd andere kanalen en wegen waarlangs de muziek zijn weg zal vinden.'
