De kenner versus de filmbezoeker: wie vertrouwen we meer?

Maandag 15 november vond de première plaats van de nieuwste film van Robert Jan Westwijk, “De Eetclub”. Gevreesd of niet, ook filmrecensenten werden uitgenodigd om hun oordeel te vellen over deze film van eigen bodem. Voor Westwijk pakte dit minder goed uit: een negatief sentiment domineert de reviews, waar de recensent zijn ongezouten mening niet onder stoelen of banken steekt. Maar hoe belangrijk zijn deze meningen van recensenten nog, als we de mening van het publiek kunnen lezen in de sociale media? Op wie vertrouwt de filmbezoeker meer: de kenner of het publiek?

Zoals sociale media steeds belangrijker worden voor bedrijven en merken, geldt dit ook voor de filmindustrie. Wetenschappelijke theorieën over de invloed van vrienden en opinieleiders op productaankopen hebben veelal nog betrekking op traditionele media. Een bekende theorie is bijvoorbeeld de two-step-flow theorie, waar een relatie wordt verondersteld tussen de mening van opinieleiders en de consument. Voor de sociale media is dit niet veel anders: ook hier bevinden zich opinieleiders (ook wel: influencers) die invloed uitoefenen op andere consumenten. Een recent voorbeeld is natuurlijk de Youp versus T-Mobile case.

Met de stijgende populariteit van sociale media en het hierdoor veranderde medialandschap genereren niet alleen recensenten autoriteit op het gebied van reviews over films. Ook de ‘gewone filmbezoeker’ en influencers in de sociale media verkondigen nu hun mening op internet over films. Vraag is: wordt de invloed van recensenten verkleind door de vele meningen over films in de sociale media?

Onderzoek
Eerder onderzoek van de Oxford University heeft uitgewezen dat “users’ opinions matter more than critics’ judgments in both influencing movie attendance and predicting a movie’s success chances”. Deze invloed is alleen van toepassing op grote films, waarschijnlijk omdat de hoeveelheid buzz van filmbezoekers ook wordt versterkt door grotere marketingcampagnes. De auteur van het onderzoek stelt zelfs voor dat filmmaatschappijen minder aandacht moeten geven aan de recensenten, maar juist meer aan een geselecteerde groep van filmbezoekers.

De Eetclub
Ik neem de proef op de som. Geen wetenschappelijk onderzoek, maar een eenvoudige analyse van reacties op de film De Eetclub in de sociale media. De centrale vraagstelling luidt: “Zijn slechte recensies een voorbode van negatief teneur op internet?” Zoals we vorige week hebben kunnen merken is de film niet goed gevallen bij de meeste recensenten; in enkele recensies wordt over de Eetclub gesproken in termen van “mat” en “plichtmatig” (de Filmkrant) of dat de film “wordt ontsierd door opdringerig knerpende muziek” (HP/De Tijd).

Niet alleen de recensenten zijn weinig te spreken over de film, ook RTL Boulevard geeft in een reportage over de première de indruk dat de film niet goed valt bij het “BNN-publiek”. Met name over het einde van de film is men niet te spreken, zo zegt ook schrijfster Saskia Noort: “Ik vind het einde van het boek passender bij de rest" (van de film, red.).

Interessant is de vraag in hoeverre deze recensies in de eerste week van het uitbrengen van de film hun weerslag hebben op het publiek. Wat waren de verwachtingen van het publiek vóór 15 november en om welk opzicht is dit veranderd na de première?

Onderstaand grafiek laat het buzzvolume (0-300 postings per dag) en het sentiment zien over de film de Eetclub vanaf zaterdag 13 november. Op deze eerste zaterdag vond ook een voorpremière in Rotterdam plaats.

Opvallend is het positieve sentiment vóór de première van de film op maandag. Bezoekers van de voorpremière van de film in Rotterdam waren erg enthousiast: “de film de eetclub is echt een geweldige film! Zou er zo nog een keer heen gaan!”,“gaat het zien allemaal, vooral het einde!” en “De eetclub was echt GEWELDIG” (twitter). Daarnaast is veel positief sentiment gevonden door hooggespannen verwachtingen van de film omdat men aangeeft het boek en de trailer erg goed te vinden.

Het negatieve sentiment stijgt na 15 november door opmerkingen over de uitzending van RTL Boulevard (“De eetclub wordt afgebrand in RTL Boulevard“), negatieve tweets van BN’ers over de film (“Was gisteren bij de Eetclub. Oi. Vond op z’n zachtst gezegd het boek beter" – Elle van Rijn) en mensen die aangeven dat de film slechte recensies heeft gekregen. Verder worden ook uitingen gevonden van filmliefhebbers die op basis van slechte recensies de film niet willen zien.

Het positieve sentiment is vaak afkomstig van de beleving van ‘een avondje uit’. Er springen een aantal belevingen uit: de première op maandagavond, het winnen van kaartjes / toegang krijgen tot de première en Ladies Night. Ook wordt door velen gezegd dat ze ondanks de slechte recensies de film toch willen zien of dat ze de film nu juist willen zien.

Motivaties
De film draait vanaf 25 november in de bioscopen. Gezien het positieve sentiment op zaterdag en het dalende negatieve sentiment na dinsdag 17 november is de film niet op voorhand door het publiek (bij de voorpremières) afgekeurd. Echter wordt er –met uitzondering van de buzz rondom de premiere- weinig over de film gesproken.

Motivaties die worden gevonden om de film te zien zijn (1) een goede trailer, (2) de verfilming van een goed boek, (3) een bekende cast, (4) een avondje uit en tot slot (5) nieuwsgierigheid na het lezen van slechte recensies. De eerste drie punten hebben te maken met de film zelf (informatie), het vierde met de beleving (sociaal) en het laatste punt hangt samen met meningen van mensen die de film al hebben gezien (imitatie).

Kansen
Zoals uit de postings blijkt is een film bezoeken nog altijd een sociale belevenis. Kansen voor filmmaatschappijen liggen in activiteiten om deze sociale belevenis uit te breiden met een beleving in de sociale media. Voor, tijdens (!?) en ná de film. Een beleving van een film voordat ook nog maar één stap is gezet in de bioscoop…daar doen slechte recensies niets aan af.