Carrieretijger bant Randstad van forum

De loopbaan-site Carrièretijger van Applinet heeft afgelopen week medewerkers van Randstad en zijn bureaus voor onbepaalde tijd de toegang tot zijn forum ontzegd, met de volgende verklaring: "Naar aanleiding van de berichtgeving op Molblog hebben wij het Carrièretijger-forum doorzocht op hyperlinks naar sites van Randstad en die links uit voorzorg verwijderd. In een enkel geval was het account en bericht verdacht en is het account en zijn berichten geheel verwijderd. Wij blijven de komende tijd extra alert op hyperlinks naar sites van Randstad die in dit forum geplaatst worden, en we zullen zonodig technische blokkades instellen. Overigens staan ook in de artikelen op Carrièretijger hyperlinks naar de website van Randstad. Deze zijn door onze eigen onafhankelijke auteurs of redactie aangebracht en blijven gewoon staan. Wij ontzeggen hierbij medewerkers van Randstad en de betrokken marketingbureaus voor onbepaalde duur het gebruik van dit forum. Een eventueel weerwoord of excuus kan door de directie van Randstad per brief worden gestuurd naar de uitgever van Carrièretijger." Uitgever René Pijlman licht de maatregel nader toe.

"De situatie doet me denken aan die van e-mailspam rond 2001. Spam was toen al jaren een groeiend fenomeen, maar het kwam tot die tijd vooral van dubieuze pillendraaiers en wegwerpdomeinen. Daardoor was het makkelijk te herkennen en filteren. Rond 2001 begonnen grote A-merken (zoals NRC Handelsblad) via reguliere marketingbureaus spam te sturen. Dat was voor veel internetters een zorgelijke ontwikkeling, want spam dreigde een algemeen aanvaard fenomeen te worden, dat met de budgetten van A-merken onbeheersbare proporties zou kunnen aannemen. Veel mensen in de internetwereld zagen dat zo, want er kwam een krachtige tegenbeweging op gang die een stichting oprichtte (Spamvrij.nl), met een openbare schandpaal, voorlichting en discussie etc. Mede door deze initiatieven is e-mailspam later wettelijk verboden."

"Ik zie sinds ongeveer 2010 een soortgelijk fenomeen in internetforums. Forumspam is bijna zo oud als het web zelf, maar het kwam vooral van obscure partijen die makkelijk herkenbare onzinberichten (bijvoorbeeld in de verkeerde taal, met opzichtige hyperlinks, met inhoudsloze berichten) en doorzichtige zelfpromotie plaatsen. Sinds 2010 zie ik echter steeds vaker zorgvuldig geconstrueerde berichten van schijnbaar normale forumleden, die soms pas na een aantal normale berichten wat hyperlinks naar commerciële websites beginnen te plaatsen. Het leek erop dat zoekmachineoptimaliseerders aan het werk waren, met geraffineerde misleiding en manipulatie, in opdracht van grote merken. Het artikel op Molblog heeft vrij overtuigend aangetoond dat dat inderdaad het geval was. Voor forumbeheerders en moderatoren die hun forum willen vrijwaren van dat soort misleiding betekent dat, dat ze elk bericht met een hyperlink of aanbeveling wantrouwend moeten bekijken. Dat is niet alleen een hoop extra werk, het kan ook de sfeer in een forum aantasten. Je wilt immers gewone forumdeelnemers de mogelijkheid blijven bieden om elkaar informatie en bronnen op het web aan te reiken, en zodoende krijg je regelmatig discussie over het spamkarakter of de toelaatbaarheid van een bepaalde link. De recente spam voor grote merken is voor mij aanleiding om scherper tegen het fenomeen op te treden en eraan bij te dragen om deze trend in de kiem te smoren."

Hoeveel comment spam troffen jullie aan en was dat uit het genoemde linkschema?

"We hebben in dit geval zo'n zeven berichten van 2 forumaccounts verwijderd en daarnaast uit enkele berichten alleen de hyperlinks verwijderd. Of die uit het op Molblog ontmaskerde linkschema komen was niet duidelijk. De forumnamen waren anders, maar dat zegt op zichzelf niet veel. Spammers kunnen nu eenmaal voor elk forum andere gebruikersnamen verzinnen. Een deel van de verwijderde hyperlinks had kenmerken van seo-linkspam, zoals hyperlinks op zoekwoorden in slechtlopende zinnen. Eén van de verwijderde hyperlinks had het patroon dat ook in het verhaal op Molblog voorkomt: 'beroep vacatures'."

Randstad werkt sinds eind 2010 niet meer met het bureau dat waarschijnlijk verantwoordelijk was voor de comment spam, hebben ze sindsdien de rotzooi proberen op te ruimen?

"Nee, er zijn geen pogingen ondernomen om de geplaatste hyperlinks te (laten) verwijderen. Inmiddels hebben we dat uiteraard zelf gedaan."

Is de tijdspanne sindsdien geen reden om mild te zijn?

"De hyperlinks stonden in het eeuwigdurend archief van het forum en Randstad heeft des te langer de tijd gehad om tot inkeer te komen, contact op te nemen om excuus aan te bieden en te verzoeken de links te verwijderen. Maar dat heeft het in die twee jaar niet gedaan. Ik zou mild zijn als een bedrijf snel op een dergelijke manier reageert, maar niet als het de misleiding in stand laat en niets van zich laat horen."

Hebben ze destijds of recent excuus aangeboden?

"Nee, ik heb niets vernomen."

Heb je een klacht op grond van de nieuwe Code Social Media Marketing van de DDMA* overwogen?

"Nee nog niet, want die code kende ik eerlijk gezegd nog niet. Ik vraag me ook af wat ik met zo'n club moet. Ik zie op de homepage van DDMA onder 'onze leden' de banner van een internetbureau dat vorig jaar onder valse identiteit linkspam voor een opleidingsinstituut in het Carrièretijger-forum plaatste. Kennelijk nemen de leden van de DDMA hun eigen codes niet zo serieus. En waarom zou ik daarover klagen bij een club waar de spammer lid van is? Die club heeft expliciet als doelstelling om de belangen van zijn leden (waaronder de spammers) te behartigen, niet de belangen van forums en forumgebruikers."

"De ervaring met e-mailspam heeft geleerd dat discussiëren met spammers op basis van hun eigen regels niet werkt. Spam kun je beter bestrijden met moderatie, technische maatregelen, publiciteit en wetgeving. Misschien kunnen wij (de uitgevers, beheerders en moderatoren van social media, waaronder forums) beter een eigen club oprichten, bijvoorbeeld om de gebruikelijke huisregels en procedures van forums in een eigen code vast te leggen. Of om een openbaar register bij te houden van internetbureaus die onze code hebben geschonden, zodat opdrachtgevers daarvoor gewaarschuwd zijn."

Jullie hebben eerder een instelling aangesproken en de toegang ontzegd; waarom deze maatregels?

"We hebben vorig jaar inderdaad de medewerkers van een opleidingsinstituut, een reclamebureau en een internetbureau de toegang tot het Carrièretijger-forum ontzegd, nadat er meerdere berichten met misleidende linkspam, sluikreclame en expliciete zelfpromotie voor en door de opleider waren geplaatst. Dat bleek uit de gebruikte e-mailadressen, domeinen in hyperlinks, ip-adressen en portfoliovermeldingen. De praktische betekenis van die maatregel is dat we daarna alle 'bijdragen' van de betreffende organisaties zonder meer kunnen verwijderen op grond van ongeoorloofde toegang, en niet telkens inhoudelijk hoeven te beoordelen of een bericht toelaatbaar is. Daarnaast willen we op deze manier een signaal afgeven aan de betreffende organisaties en aan onze forumleden dat linkspam, sluikreclame en zelfpromotie in forumberichten niet zijn toegestaan en door ons waar mogelijk worden ontmaskerd en bestreden. Hopelijk zien de internetbureaus die zich hiermee bezighouden daardoor in dat deze vorm van marketing niet werkt en stoppen ze ermee."

"Ik vind de reacties van de spammende merken op de ontmaskering op Molblog tot nu toe teleurstellend. Ze zeggen allemaal het te gaan navragen bij het betreffende bureau, maar daar blijft het zo'n beetje bij. Ik zou een duidelijk statement van de directie verwachten, dat dit soort spam een ongeoorloofd marketinginstrument is dat door het merk niet meer zal worden ingezet. Een excuusbrief met doos bonbons voor de forumbeheerder zou ook op prijs worden gesteld."

* Randstad is niet aangesloten bij de DDMA, evenals Douwe Egberts. KPN en Pon zijn wel lid van deze vereniging die vorige week unaniem de nieuwe Code Social Media Marketing heeft aangenomen. Zodra de code onderdeel is van de Reclamecode is die van toepassing voor het hele bedrijfsleven, stelt de DDMA.