Alliander moet zich gewoon netjes aan de wet houden

Foute organisatie

Het is en blijft indrukwekkend dat er dezer dagen nog steeds bestuurders zijn van grote (non-profit!)organisaties die zich, willens en wetens, niet aan de wet houden. En denken daarmee weg te komen. Nou zijn wetsovertredingen van alle tijden maar de kennelijk schaamteloze manier waarop Alliander zich nu afkeert van de wet en het maatschappelijk humeur is een aardige testcase voor alle handboeken en artikelen over imago- en reputatiemanagement. Als het ‘goed’ is grijpt Den Haag in en roept het de bestuurders op het matje. Er zijn al diverse Kamerleden die(terecht) hun bezwaren uiten dat het overheidsbedrijf niet in de geest van de wet handelt. Ook valt te verwachten dat het bataljon columnisten en bijbehorende volgers hier in minder dan 140 tekens Alliander voor lange tijd wegzet als foute organisatie. Dat is wellicht nog het ergste: dat de bestuurders omwille van het slijk der aarde een hele organisatie door het slijk halen. Overigens ben ik van mening dat een bestuurder, een kamerlid en een minister meer dan de Balkenendenorm mogen verdienen maar dat is een mening, geen wet.

Piet-Hein Coebergh, lector PR & social media Hogeschool Leiden en partner bij Coebergh PR

Omgevingssensitiviteit ontbreekt

Natuurlijk zal eerst formeel moeten blijken of Alliander daadwerkelijk de Wet Normering Topinkomens heeft overtreden met de holdingconstructie. Minister Plasterk laat daar nu onderzoek naar doen. Duidelijk is wel dat ook Alliander nauwelijks oog heeft voor de omgeving van de organisatie bij dit beloningsissue. Zij negeert feitelijk een van de belangrijkste maatschappelijke issues van dit moment voor (semi)publieke organisaties. Daarmee neemt zij heel bewust risico’s op het punt van de reputatie. Niet alleen voor de organisatie zelf, maar ook voor de individuele reputatie van haar bestuurders en de leden van haar raad van commissarissen. Net als eerder bij bijvoorbeeld ABN AMRO mist hier wederom dus de omgevingssensitiviteit. Terwijl dit nu juist een extreem belangrijk 'kompas' is om de organisatie qua reputatie op te besturen. Het voldoen aan wet- en regelgeving zal te allen tijde geborgd moeten worden en is cruciaal voor de beeldvorming van de organisatie door de stakeholders. Hoe vervelend dat mogelijk ook is vanuit het oogpunt van het respecteren van (bestaande) afspraken met de top van de organisatie. 

Frank Peters, Virtus Communicatie

Aanpassen aan de tijdgeest

Netbeheerder Alliander lijkt een ‘creatieve oplossing’ te hebben gevonden om de centrale top toch hoger te waarderen dan een minister. Alliander en Enexis verzetten zich al langer tegen de wettelijke regels voor het maximeren van de topsalarissen. Een jaar geleden pleitten de organisaties zelfs voor een uitzonderingspositie voor netbeheerders. Anders zou het onmogelijk zijn om de juiste mensen te vinden en te behouden. Misschien hebben ze zelfs een punt. Maar alle aandelen van Alliander zijn direct of indirect in handen van Nederlandse provincies en gemeenten. En die aandeelhouders zijn helemaal niet blij met het beloningsbeleid van hun netbeheerders. En dat geldt ook voor de landelijke politiek. Een vreemde situatie die zich wel vaker voordoet bij overheidsbedrijven of andere op afstand van de overheid geplaatste organisaties. Bestuurders en commissarissen gedragen zich alsof zij in de volle wind van de markt staan. Maar dat is niet zo. Bovendien hebben zij het maatschappelijke tij tegen. Privatiseren is al een tijdje uit de mode. En verrijking door topbestuurders ook. Dat merken ‘echte’ bedrijven al een hele tijd. Wie zich niet aanpast aan de tijdgeest, verliest zijn legitimiteit; bij klanten, bij medewerkers en bij overheid en stakeholders. Maar juist bestuurders van corporaties, (thuis)zorginstellingen en dus netbeheerders die ‘namens ons’ besturen, lijken daar nog niet aan te willen. Dan is nog strengere wetgeving het logische antwoord.

Ewald van Rooij, Lindblom PR & PA