En? Wat verdien jij? (Waarom we allemaal ons salaris openbaar moeten maken)

Wat is dat toch, dat wij Nederlanders zo verkrampt doen over ons salaris? Is het de angst dat anderen het te weinig vinden (loser!!!), of juist te veel (vuile graaier!)? Wat dat betreft zijn wij heel anders dan de Amerikanen, die, vlak nadat ze zich hebben voorgesteld, graag praten over hoe veel ze wel niet verdienen. Maar ja, Amerikanen zijn dan ook ordinaire cowboys…

Wie ook niet graag praten over salarissen, zijn de werkgevers. Daar hebben ze zo hun redenen voor. Want werknemers die onderling praten over hun verdiensten, schieten al gauw in een (al of niet terechte) verontwaardigde modus: 'Huh? Verdient hij meer dan ik?? Nou ja zeg…' En voor je het weet, staat er een lange wachtrij klagers voor de deur van de werkgever. Hou op, schei uit!

De mythe van een geheim salarishuis

Maar het is een realiteit die we niet kunnen negeren: werknemers praten inderdaad onderling over hun salaris. Iedereen op de werkvloer wil weten of hij of zij goed onderhandeld heeft en op een juist salarisniveau zit. Mijn ervaring is dat een assertieve werknemer er drie maanden voor nodig heeft om te weten wat zijn of haar directe collega's verdienen. Nodeloos te zeggen dat het gepaard gaat met veel geroddel en verkeerde aannames. En dat is contraproduktief.

Nee, salarishoogtes geheim houden lukt maar zelden. En dat is niet erg, want salarissen moet je juist openbaar maken. Waarom?

De voordelen van een transparant salarishuis

Het is helemaal niet zo’n gek idee alle salarissen te publiceren op het intranet van je bedrijf. Door de salarissen openbaar te maken, kunnen onterechte verschillen snel besproken en verholpen worden. Of er kan uitgelegd worden waarom datgene wat als onterecht wordt ervaren, in wezen zeer terecht is. Dat er wel degelijk goed over is nagedacht.

Zodoende gaat het systeem zichzelf corrigeren en verduidelijken. Daardoor ontstaat er meer rust op de werkvloer; de verzekering van een juist salaris is immers voor alle betrokkenen een goede zaak. Nu iedereen weet hoe de salarissen in elkaar steken, is de druk om je salaris waar te maken ook toegenomen, en dat is ook de bedoeling.

Maar eerst de basis

Natuurlijk is openheid van zaken geven niet het enige wat moet gebeuren. Want nu iedereen kan zien hoe het salarishuis is opgebouwd, zullen er vragen komen. Het moet dan ook duidelijk zijn waarom er salarisverschillen bestaan en hoe je deze kunt toetsen. Hier spelen factoren als opleiding, ervaring, dienstjaren en verantwoordelijkheid een rol. Denk ook aan sales, omzet en brutomarges, klanttevredenheid en toewijding aan het bedrijf.

De criteria die je kiest, en dus de accenten die je aanbrengt, zijn voor elk bedrijf verschillend. Maar overal geldt: de grondslagen van je salarisniveau moeten glashelder zijn.

Utopia?

Er is niets utopisch aan dit voorstel, integendeel: het is 'strictly business'. Moeten we niet af van de willekeurigheid bij het toekennen van een salaris? Waarom vraagt een werkgever naar het laatst genoten salaris als basis voor het toekomstige? Om te kijken of de verwachtingen van de toekomstige werknemer niet toevallig lager liggen dan het te bieden salaris. Want op een laag salaris sluit men gretig een arbeidscontract, maar is het gevraagde salaris te hoog, volgt er meestal verontwaardiging: 'Kom nou! Dat betalen wij hier niet!'

Een bedrijf heeft een goede salarisstructuur nodig, die voor een ieder inzichtelijk is. Dat zal in een overgangsfase natuurlijk wel eens evoor discussie zorgen. Maar daarna keert de rust weer, en iedereen weet waar hij aan toe is.

Ricardo Semler, de beroemde en zeer succesvolle ondernemer, schreef er in zijn boek 'The Seven-Day Weekend' het volgende over: 'Als de salarisdiscussie taboe is, wat is er dan nog meer dat niet besproken kan worden? De voornaamste machtsfactor in een bedrijf is informatie, en als deze taboe is, of wordt verdraaid, of wordt gefilterd dan worden slechts mensen met een verborgen agenda gediend.

'Mensen met meer informatie dan anderen vormen hun eigen koninkrijkjes. Voorkom of verwijder deze, en je bedrijf verwijdert een broeihaard van onvrede, gekonkel en negativiteit.'

Yep, zo is het toevallig ook nog eens een keer!