Afgelopen weekend vond de vierde editie van WordCamp Nederland, in Utrecht plaats. Dit is het event voor gebruikers en ontwikkelaars van WordPress. Voor mij was dit de derde keer dat ik aanwezig was, en voor de tweede keer was ik spreker. In 2012 behandelde ik een case over mobiel solliciteren, maar voor deze editie ging ik de uitdaging met mezelf aan. Ik besloot om te spreken vanuit mijn eigen vakgebied: design. Inspiratie voor mijn onderwerp was een discussie op Twitter tussen een aantal frontenders. Deze behandelden het onderwerp of een designer wel of niet verstand moest hebben van CSS. Ik heb vorig jaar al tijdens een WordPress meetup in Amsterdam een discussie losgekregen over de veranderende rol van een designer en front-end developer binnen het web-team. Dit bleek ook voor WordCamp weer een prima basis te zijn om wat stof tot nadenken achter te laten in de zaal.
De rol van een designer is veranderd
Wanneer ik terug kijk op de ontwikkelingen van webdesign in de afgelopen 10 jaar is dit enerzijds eigenlijk enorm toegenomen, maar anderzijds ook weer beperkt. In 2006 maakte ik bijvoorbeeld heel veel websites met Flash en design voor een website in Flash betekende eigenlijk dat je geen beperkingen had. Je kon alle lettertypen gebruiken en alle elementen over elkaar heen schuiven. Als 'finishing touch" deed je nog een beetje video, geluid of animatie erbij. Het wonderlijke was dat de bezoekers rustig minuten lang naar een eveneens prachtig ontworpen loading balk bleven kijken. Een grid was er niet en je kon helemaal los in Photoshop of Illustrator. Dit was voor het web een behoorlijke verademing omdat je zonder al te veel problemen gebruik kon maken van ongeveer alles.
Maar in 2007 gebeurde er iets wat later het leven van een webdesigner behoorlijk zou gaan veranderen. De opkomst van de iPhone en 3 jaar later ook de iPad betekenden ongeveer het einde van Flash, want Flash werd hierop gewoon niet ondersteund. Maar niet alleen dat was een grote verandering voor het webdesign proces. Wat nog veel grotere gevolgen had was dat gebruikers je website nu ook op andere apparaten bekijken naast hun vertrouwde desktop of laptop. Webdesign was weer een stap verder in haar evolutie, maar hoe zit het met diegenen die dit moeten ontwikkelen? De afgelopen jaren is het website bezoek met smartphones en tablets enorm toegenomen. Mensen gebruiken devices overal, tegelijkertijd of achter elkaar. Om een website geschikt te maken voor al die verschillende schermgroottes hebben, is in de afgelopen jaren responsive webdesign wel de standaard geworden. Ik kwam laatst een hele mooie tekst tegen. "Het web is altijd al responsive geweest, wij als webdesigners hebben er vaste pixels aan meegegeven."
Wat betekent dit nu voor jouw rol als designer?
Tijdens WordCamp volgde ik ook andere presentaties en bij die van de front-end developers viel me één ding op: de irritatie richting designers. Vroeger voor het "responsive webdesign tijdperk" was de rol van een designer simpel. Je maakte een schets in Photoshop, pixel nauwkeurig en deze werd exact door vertaald naar code. Tegenwoordig moet je een design maken voor desktop, tablet, mobile...misschien nog 2 andere formaten. Elementen gaan verschuiven, volgorde van leesbaarheid is anders. Kortom een compleet andere manier van werken. Een developer maakte een mooie opmerking: "Fuck the designer". En ondanks dat ik een geboren designer ben, kon ik niet anders dan hem gelijk geven.
Responsive design klinkt voor ons designers nog een beetje eng. Misschien een beetje beperkend, alsof je al je vrijheden weer moet inleveren die je de afgelopen jaren heb verworven door de technische veranderingen en verbeteringen. Terwijl het meerendeel van de bezoekers nog steeds je site bezoekt met laptop of pc, moet je in eens rekening gaan houden met de meest kleine schermen. Twee jaar geleden dacht ik er ook zo over en vroeg mezelf ook af of responsive design niet gewoon een hype was. Achteraf gezien is dat gewoon iets wat tussen je oren zit en is het juist een uitdaging om iets te ontwikkelen wat voor alle schermen een perfecte gebruikers ervaring kan bieden.
I've lost my pixels
Ik moet toegeven, ik ben wel een designer met een ongezonde interesse in code omdat ik tijdens mijn eerste baan moest leren html-en. Toen ik begon met het ontwerpen volgens de methode van responsive design, wilde ik zelf de vrijheid hebben om te bepalen wat er gebeurde op een tablet of smartphone. Apple en Microsoft stonden aan de basis voor de hedendaagse design trend: "flat design". Daardoor kreeg ik steeds meer het gevoel dat ik Photoshop niet meer nodig had. Ik stapte over naar Illustrator en ging vandaaruit verder in de browser.
#039;ve lost my pixels" class="alignnone size-large wp-image-753" height="auto" src="http://blog.noborder.nl/wp-content/uploads/2014/05/pixels-650x487.jpg" width="100%">
Ik zag in de zaal een aantal mensen wit wegtrekken toen ik riep dat ze eens moesten proberen te stoppen met Photoshop. Gewoon alleen nog maar gebruiken waar het programma eigenlijk altijd voor heeft gediend: nabewerking van foto's. Tuurlijk moet Illustrator je wel liggen. Ik heb jarenlang vol verbazing toegekeken hoe mijn collega al zijn ontwerpen deed in Illustrator terwijl ik het heerlijk vond om met pixels te werken. Illustrator gebruikte ik wel vaker voor Flash websites omdat Flash ook een vectoren programma is. Met de komst en ondersteuning van SVG, worden vectoren bestanden voor het web dus ook steeds meer een standaard. Waarom zou je op dubbele retina grootte gaan werken in Photoshop als je in Illustrator sowieso al een schaalbaar ontwerp kan opleveren. Tuurlijk zal niet elke designer de stap kunnen maken om in de browser te gaan vormgeven en Photoshop kunnen loslaten. Net zo goed dat een frontend developer niet het oog voor detail bevat die een designer wel heeft. Daarom is het juist zo belangrijk dat de traditionele designer eens serieus gaat kijken naar zijn of haar eigen rol binnen het team. En zich eens goed gaat verdiepen in de mogelijkheden en beperkingen van de techniek. De rol van een designer is veranderd, design is niet langer alleen een mooi plaatje. Maar als designer moet je rekening gaan houden met het feit dat functionaliteit misschien nog wel belangrijker is dan jouw creatie. En het gevoel van beperking die je opgelegd krijgt door responsive design, is juist een reden om te gaan zoeken naar een andere invulling voor je creativiteit.
Het web bestaat niet uit pixels
Soms verlang ik ook terug naar die tijd dat ik helemaal los kon. Dat ik me niet druk hoefde te maken hoe snel een site ingeladen was. Vindbaarheid, daar deden we niet aan. Maar als ik dan bezig ben met een ontwerp om te zetten naar een responsive website dan ervaar ik toch weer hetzelfde gevoel. Het zit in de kleine dingen, en heel veel kleine dingen bij elkaar maken iets toch weer groot. Je merkt het nu al, steeds meer browsers gaan de nieuwste technieken ondersteunen waardoor de mogelijkden voor ons designers ook weer toenemen. Maar ga daar niet op zitten wachten, maak je front-ender eens blij en geef hem niet het gevoel of je weer wat over de schutting werpt. Laat die pixels los en neem het web zoals het bedoelt was: als vrije vorm.
Reacties
Na afloop zag ik een behoorlijk aantal mentions op Twitter van mensen die mijn presentatie hadden bijgewoond. Gekscherend werd ik de Photoshop-killer genoemd. Roepen dat je moet stoppen met Photoshop is natuurlijk ook wel de gevoelige snaar raken van designers. En dan nog er eens aan toevoegen dat ze moeten gaan coden is helemaal tegen de schenen schoppen. Voor mij werkt vormgeven in de browser erg fijn, maar voor een design start ik wel altijd in Illustrator. Hoe ik dat design verder vertaal naar de andere schermen is een stap die ik in mijn hoofd doe en later verder uitwerk in code. Die vrijheid die ik in code heb komt omdat ik ook gewoon goed ben in HTML en CSS. Ik snap dat voor het grootste deel van de designers code alleen maar zal beperken doordat ze het niet zelf kunnen schrijven. Maar met mijn presentatie had ik wel bereikt wat ik wilde. Mensen ging er over nadenken wat ik had verteld. Mijn volledige presentatie kun je vinden op Slideshare.
Plaats als eerste een reactie
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!