De AP legde de KNLTB in december 2019 een boete van 525.000 euro op vanwege het verstrekken van bestanden met persoonsgegevens aan sponsors om leden te benaderen met ‘tennisgerelateerde’ aanbiedingen van partners als Dunlop, K-Swiss en Tennisdirect. De marketing van sponsors had volgens de privacywaakhond niets met de doelstellingen van de bond te maken en die had de leden dus netjes om (opt-in) toestemming moeten vragen.
De bond beroept zich op ‘gerechtvaardigd belang’ uit de privacywet AVG, want vindt dat aanbiedingen door sponsors de leden ten goede komen en in het verlengde liggen van de activiteiten van de bond. De AP stelt op haar beurt dat een commercieel belang nooit gerechtvaardigd kan zijn. En dat is fout, zeggen vele juristen. Ook de Europese Commissie veroordeelt de AP-zienswijze, zo onthulde NRC.
Onnodige schade?
Volgens de privacywet AVG kan commercie, bijvoorbeeld direct marketing, in sommige gevallen, best een gerechtvaardigd belang zijn. Het komt aan op een toets die daarop plaatsvindt: is het noodzakelijk dat die persoonsgegevens worden verwerkt? Lopen consumenten niet onnodig veel schade op?
Schandpaal
Directeur dienstverlening van de KNLTB, Robert-Jan Schumacher, zegt dat de hele bond ‘zwaar gefrustreerd’ is vanwege deze breed in de media uitgemeten kwestie. ‘Die strookt niet met onze principes. We zijn rauwelijks beboet en willens en wetens door de AP beticht van notoire datahandel als misdadige praktijk. De reputatieschade is enorm.’
Maar zit ook de tennisbond niet fout? Had die niet, om toestemming vragen aan de leden, als optie kunnen inbrengen toen de AP ging steigeren? Schumacher: ‘Wij volgden de wet en stonden in ons recht. De AP was niet uit op een compromis en we zaten direct in het beklaagdenbankje. Er was geen ruimte voor onderhandeling.’
De KNLTB verwijt AP-voorzitter Aleid Wolfsen publicitair scoren: ‘Hij zat al in Nieuwsuur over onze veroordeling te praten toen het onderzoek nog niet was afgerond.’ Een klacht daarover verklaarde de Ombudsman gegrond: ‘Met haar uitlatingen is de AP publiekelijk vooruitgelopen op de uitkomst van het onderzoek. Dat is niet behoorlijk.’ Wolfsen erkende de fout en bood excuses aan.
NOC*NSF waarschuwt sportbonden
Tot voor kort adviseerde sportkoepel NOC*NSF dat sportbonden hun sponsoren hun ledendata mogen verstrekken zonder individuele toestemming van de leden, vanuit een gerechtvaardigd belang. Maar in het recente vernieuwde handboek Sport en Privacy trekt NOC*NSF dat in twijfel, en stelt dat als de bonden op zeker willen spelen, vragen om ‘uitdrukkelijke toestemming’, wenselijk is.
haken en ogen
Dus de kans bestaat dat de rechtbank Amsterdam de KNLTB gelijk geeft – zoals zij eerder VoetbalTV gelijk gaf en oordeelde dat de AP te streng is door uitsluiting van ‘gerechtvaardigd belang’ voor alle commerciële dataverwerking. Vervolgens komen sportorganisaties echter niet door de strenge toets en moeten alsnog toestemming aan leden vragen alvorens data met sponsors te delen.
Schumacher houdt voet bij stuk: ‘De AP ziet toestemming vragen aan mensen voor verstrekking van hun gegevens meer en meer als de heilige weg, maar die grondslag heeft haken en ogen. Al bij publicatie van wedstrijduitslagen kunnen (verliezende) spelers bezwaren inbrengen. Toestemming is te grillig om je beleid op te baseren. Leden kunnen zich afmelden als ze niet willen dat we gegevens met sponsors delen. We doen dit al tien jaar zo, ook onder de vorige wet tot 2018.’
