Een kleine twee jaar is Stephan Schrover nu directeur-generaal van de RVD, en daarmee ook verantwoordelijk voor de woordvoering voor de minister-president. Communicatie sprak met hem – onder andere over de rol van voorlichting in campagnetijd. Ambtenaren moeten tenslotte neutraal zijn.
Het wordt campagnetijd. Ben je de komende maanden nu van de politiek of van de overheid? Het lijkt mij soms onmogelijk om die twee rollen altijd uit elkaar te houden.
Stephan Schrover: ‘Hoezo?’
Ik denk bijvoorbeeld aan Zomergasten. De MP doet in dit programma een duidelijk politiek geregisseerde uitspraak: Pleur op. Maar hij vertegenwoordigt daar ook de overheid. Is dat dan afgestemd met jou?
‘In Zomergasten zat hij in de eerste plaats als persoon, want dat is het format van dat programma. Maar hij zat daar ook als MP want dat is hij 24 uur per dag. En hij zat er als politiek persoon, want het was de week waarin hij bekendmaakte dat hij zich opnieuw zou kandideren als partijleider. Dus wij bereiden dat zeker voor ten aanzien van het MP-schap, maar wel duidelijk in coproductie met de VVD. Zij doen het partijpolitieke deel. En dat kan heel goed.
‘Ik herinner me een discussie over Maxime Verhagen, die een speech hield waarin politieke uitspraken stonden. Die speech was geschreven door de directie communicatie zo bleek later, en daar kwam kritiek op. Maar navraag leerde dat de politieke passages waren geschreven door zijn politiek assistent. Dat kan dus.’
Ja, maar je ziet hier toch wel hoe dun de lijn is. Waarom staat de H.J. Schoo-lezing van Edith Schippers op rijksoverheid.nl? Dat is een politiek verhaal.
‘Je kunt dat niet met een schaartje knippen. Dat is het aardige van een democratie, daar verschillen de meningen, er zijn verschillende partijen. Je moet als communicatieadviseur mee kunnen denken met de afwegingen van een politiek persoon, maar de advisering stopt daar waar het partijpolitiek wordt.
‘Ik vind dat een ambtenaar in principe neutraal moet zijn. Maar dat betekent niet dat hij helemaal geen mening heeft of geen partijlidmaatschap mag hebben, integendeel. Ik denk dat het goed is als er mensen op dit soort functies werken die de andere kant hebben gezien. Ik ben daar zelf een voorbeeld van. Maar als ambtenaar in overheidsdienst dien je het algemeen belang. De partijpolitieke communicatie wordt verzorgd door de partij of door een politiek assistent.’
Maar je bent toch bezig met het imago, soms zelfs met het politiek overleven van je minister.
‘Dat het soms lastig is, dat er dingen misgaan, dat zal. Maar ik vind dat we dat in Nederland goed geregeld hebben. Een klein voorbeeld: Alexander Pechtold feliciteerde Mark Rutte met zijn kandidatuur voor het lijsttrekkerschap op ons minpres account. Dan ligt het voor de hand om te zeggen ‘bedankt’, of iets dergelijks. Maar dat doen we niet. Rutte heeft wel gereageerd maar via zijn VVD-account. En toch kreeg ik er drie vragen over van journalisten. Er zijn dus check en balances in Nederland en dat is ook goed.’
Dus de komende zes maanden in de campagne draag je hem langzaam over aan Jan Driessen?
‘Nee, want hij blijft wel 24 uur per dag MP. Het landsbestuur gaat gewoon door. Ik zou het ook slecht vinden als we onze handen van de politieke leiding af zouden trekken. In campagnetijd kunnen er allerlei dingen gebeuren, dan hebben we ook gewoon beleid en zullen we de bewindspersoon ondersteunen. Anders zeggen we feitelijk: we liggen met onze pootjes omhoog. Doet u maar alsof het allemaal campagne is. En dat gaat niet gebeuren.’
Dit is een voorpublicatie uit een groot interview met Stephan Schrover. Voor Het Grote Interview klik hier.
