Maatschappelijk Mededogend Ondernemen: het échte Maatschappelijk Verantwoorde Ondernemen

Het onlangs gepubliceerde Dossier Duurzaam laat er geen twijfel over bestaan. Het wantrouwen van consumenten jegens merken die zich maatschappelijk verantwoord noemen groeit. Geen verrassing gezien de wildgroei aan greenwashing de laatste tijd. Lees mijn pleidooi voor een focus op grotere bewustwording in plaats van strengere regelgeving, en lees waarom Maatschappelijk Mededogend Ondernemen het enige échte Maatschappelijk Verantwoorde Ondernemen is.

Ik word nogal eens geconfronteerd met managers die zeggen dat hun bedrijf de laatste tijd ook wat aan MVO doet. Dit lijkt op het eerste gezicht een positieve ontwikkeling, want alle beetjes helpen. Maar schijn bedriegt. Door deze ontwikkeling namelijk vanuit een boeddhistisch perspectief te bekijken kunnen we leren dat je helemaal niet ‘wat’ aan duurzaamheid kunt doen. Of je bent duurzaam en dan doe je er automatisch alles aan om dit in je persoonlijke en professionele leven te manifesteren, óf je bent niet duurzaam en dan is ‘wat’ aan duurzaamheid doen eigenlijk niet meer of minder dan greenwashing.

Het gaat bij duurzaamheid niet alleen om goed gedrag. Verantwoordelijk gedrag is het gevolg van deugdzame, constructieve gedachtes en gevoelens die voortkomen uit een mededogende geest:

+ Geest

+ Gevoel/Gedachtes

+ Gedrag

Anders gezegd: de omstandigheid goed gedrag is afhankelijk van de oorzaak mededogende geest. Alleen innerlijke deugdzaamheid kan resulteren in uiterlijke deugdzaamheid. Het is een simpele formule: geen constructieve daden zonder constructieve gedachtes en gevoelens; geen constructieve gedachtes en gevoelens zonder constructieve geest. Het draait allemaal om de kwaliteit van de handeling en de intentie voor de handeling. Duurzaamheid is daarmee hartstikke karmisch. Het karma principe draait immers om het principe dat mensen leven volgens het besef en beginsel dat zij erfgenaam en eigenaar zijn van daden. Karma maakt mensen hun eigen rechter én getuige. Karma is leven vanuit het bewustzijn van afhankelijk ontstaan. Je zou in dit kader kunnen stellen dat échte duurzaamheid draait om verantwoordelijk ontstaan. Karmisch leven betekent weten dat je persoonlijk aansprakelijk en verantwoordelijk bent voor de toestand van maatschappij en milieu, en weten dat je huidige handelen bepalend is voor de toekomst. In Karma bestaat geen vrijblijvendheid; je bent óf constructief bezig en draagt bij tot geluk, óf je bent destructief bezig en draagt bij tot lijden. Je hoeft geen boeddhist te zijn om de logica hiervan te begrijpen.

Om de schemerzone voor eens en voor altijd op te heffen stel ik voor de term Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) te vervangen voor de term Maatschappelijk Mededogend Ondernemen (MMO). Of in Engels: geen Corporate Social Responsibility (CSR) maar Corporate Compassion (CC). Mededogen is namelijk altijd de basis van alles. Even kort door de bocht: zonder mededogen geen authentieke duurzaamheid. Zonder écht mededogen voor alle andere levende wezens is er geen écht verantwoordelijkheidsgevoel en geen écht duurzaam gedrag van bedrijven mogelijk. Zonder een écht geloof in mededogende dimensies als wederzijdse afhankelijkheid, afhankelijk ontstaan, liefdevolle vriendelijkheid, dienstbaarheid en generositeit kan duurzaamheid niet echt worden geleefd.

De flow van Maatschappelijk Mededogen Ondernemen, die onmiskenbaar van binnen naar buiten gaat, ziet er daarmee als volgt uit:

+ Mededogen (geest)

+ Mens (gevoelens/gedachten)

+ Manager (gedrag)

+ Maatschappij (geluk)

Rest mij de gewetensvraag aan iedereen die zegt ‘wat’ aan duurzaamheid te doen. Zeg eens eerlijk: ben je nou écht een ‘beetje’ duurzaam?