(Interview) Graphic Design Festival Breda speelt in op 'de werkwijze van ontwerpers’

Van 17 tot en met 27 april 2014 staat de binnenstad van Breda in het teken van grafisch ontwerp. Het tweejaarlijks festival rekent op meer dan 15.000 bezoekers, 100.000 passanten en biedt bezoekers  een mix van opvallende exposities en een afwisselend programma van lezingen, workshops en events. Initiatiefnemer van het festival Dennis Elbers licht toe: ‘Er zijn al veel festivals waarbij ontwerpers elkaar schouderklopjes uitdelen’..

U viert de vierde editie van het Graphic Design Festival Breda. Wat zijn belangrijke verschillen ten opzichte van eerder edities?
Het festival heeft zich de afgelopen jaren flink ontwikkeld. Zowel inhoudelijk als in vorm, zelfs lengte. Het programma is compacter geworden in tijd en ruimte. Uitgebreider in vormen en participatie niveau en inhoudelijk meer uitgebalanceerd zodat we ontwerpers maar ook leken kunnen vertellen waarom grafisch ontwerp in deze tijd een interessant onderwerp is om over na te denken.

U verwachte 15.000 ‘gerichte bezoekers’. Wat is hun profiel?
Gerichte bezoekers zijn mensen die met voorbedachte rade een of meer programma-onderdelen bezoeken. Hiervan is slecht 25% lokaal, 60% komt uit andere delen van Nederland en 15% komt uit het buitenland. Zeker de helft is werkzaam in de creatieve industrie. Omdat het festival zeer nadrukkelijk aanwezig is in de openbare ruimte verwachten we nog eens meer dan 100.000 oogcontacten. Dat zijn voorbijgangers die de stad met een ander doel bezoeken, maar geconfronteerd worden met onze interventies.

U besteedt veel aandacht aan voedsel, verpakking en de relatie met Graphic Design. Waarom koos u dat thema?
Het thema van het festival is 'Reconnect the dots...' en speelt in op de werkwijze van ontwerpers. Ontwerpers houden rekening met belangen van verschillende stakeholders, experimenteren veel, durven te falen en zijn creatief binnen de randvoorwaarden. Hun analytisch vermogen en kritische vragen leiden op een creatieve manier tot innovatieve communicatievormen. Als festival willen we geen discussie over mooi of lelijk ontwerp, maar bekijken we de aanleiding en het proces in relatie tot de uitkomst in de zin van hoe het ontwerp functioneert in een context. Dat doen we op een creatieve en uitdagende wijze. Herkenbare onderwerpen zijn belangrijk omdat we het festival niet alleen voor ontwerpers maken, maar ook voor de mensen op straat. In deze tijd waarin nieuwe verbanden noodzakelijk zijn, kan het denken als ontwerper nog wel eens tot verrassende resultaten leiden.

Uw festival biedt en mix van onderwerpen voor professionals, maar u betrekt dus ook het passerend bezoek bij het festival. Waarom doet u dat zo nadrukkelijk?
Er zijn al veel festivals waarbij ontwerpers elkaar schouderklopjes uitdelen. Wij denken dat ontwerpers de maatschappij meer te bieden hebben dan de producten die ze ontwerpen. Omdat het ontwerp proces zelden inzichtelijk is voor niet ontwerpers willen we hier op een aansprekende manier aandacht aan besteden.

In het lezingprogramma  reserveert u een hele dag voor ontwerpers die voor merken en organisaties werken, en merken en organisaties die met ontwerpers werken. Horen daar niet een paar van zulke ‘grote merken’ te spreken?
Volgens mij hebben we met Vlisco - afgelopen woensdag in DWDD - een flink en vooral eigenzinnig merk op ons podium. Zowel in de exposities als bij de lezingen zijn we opzoek naar frisse inzichten, niet de verhalen die wel al kennen van andere festivals of websites. Zo zijn er die dag ook sprekers die juist vanuit een strategie voor kiezen om een merk te worden, in plaats van een merk dat een strategie kiest. Ook op andere dagen is er aandacht voor merken die die anders durven kijken, zo staat bijvoorbeeld ook Ivor Williams op ons podium; een van de drijvende krachten achter Fabrica, het creatieve lab van Benetton. Of Sven Ehmann van de Duitse uitgever Die Gestalten Verlag dat ondanks de inzakkende boekenmarkt toch groeit door een innovatieve aanpak. Dit zijn natuurlijk merken die drijven op de kracht van creativiteit, maar hun aanpak zou ook in andere sectoren voor succes kunnen zorgen.

U stelt nadrukkelijk dat het Graphic Design Festival Breda onderzoekt wat de actuele ontwikkelingen zijn op het gebied van grafische beeldcultuur. Kunt u daar iets over zeggen? Wat zijn trends?
We zien steeds meer ontwerpers die samen met hun opdrachtgever een duidelijke maatschappelijke betrokkenheid tonen. Op een grote of kleine schaal. Het publiek van de ontwerper wordt steeds kritischer en krijgt dagelijks meer visuele prikkels te verwerken, een duidelijke inhoudelijke motivatie die op interactieve wijze leidt tot activatie is de manier om boven deze stroom uit te stijgen. Dus om een belangrijke trend te noemen: 'transparante boodschappen die op een deelbare manier worden gebracht' is zeker iets dat in veel projecten tijdens het festival terugkomt.